David Bruce Fonseca Guimaraens bezocht Nederland om er samen met importeur Walraven Sax het 200-jarig jubileum van dit befaamde porthuis luister bij te zetten. De enige smet op de bijeenkomst was de bedroevend lage opkomst. Tekst: Fred Nijhuis. Beeld: The Fladgate Partnership
Guimaraens: “Ons jubileum is een goede reden om het bestaan en belang van port nog eens onder ieders aandacht te brengen. Er wordt al meer dan 3000 jaar wijn gemaakt in Portugal, port bestaat al zeker 450 jaar en ons bedrijf nu 200 jaar. Het is een product dat niet overal en door iedereen begrepen en gedronken wordt. Educatie blijft noodzakelijk. Dat is topsport en vergt serieuze investeringen, maar we moeten blijven benadrukken welke kwaliteiten en toegevoegde waarde port heeft. Port biedt bijvoorbeeld ook in gastronomisch opzicht veel meer dan menigeen denkt. Het is onze taak om niet alleen particulieren, maar ook professionals daar op te attenderen.”
Specialisme
“Port is een uniek product uit een uniek gebied en dat eist specialisme en we gebruiken ons 200-jarig bestaan om onze historische expertise te accentueren. Onze producten zijn geëvolueerd en geperfectioneerd, o.a. door terug te komen op ons beleid t.a.v. aanplant en onze visie op druivenrassen, ‘field blends’ en verregaande mechanisatie. We werken nu met beter inzicht en betere materialen, waaronder superieure alcohol. Het feit dat we tegenwoordig zelf onze alcohol kunnen kiezen, heeft ons enorm geholpen, de invloed van 100 liter distillaat (van 77%) voor elke ‘pipe’ van 550 liter is immers groot.”
Lekkere wijnen
“Toen ik op 19-jarige leeftijd een enkeltje Australië kreeg van mijn vader, ging er een wereld voor me open. Ik leerde er een hele nieuwe generatie wijnen kennen; lekkere wijnen voor alledag en iedereen. De klasse van grote Europese klassiekers was ongeëvenaard, maar gewone wijnen voor alledaags drinkplezier ontbraken. Australië bood voor de minder ervaren mondiale markt wijnen met fruit en souplesse in plaats van zuren en tannine.”
Integratie
“In 1990 keerde ik terug naar Portugal om aan een balans tussen traditie en innovatie te werken. Mechanisatie werd weer een middel in plaats van een doel en waar collega’s overgingen op geautomatiseerde lageres, besloten wij de druiven voor onze topwijnen juist op de traditionele wijze, met de voeten, te blijven treden. Ook kozen we voor een minder dichte aanplant op de terrassen. Niet langer vier rijen, maar twee rijen, waardoor ook onderhoud makkelijker werd. Ook het respect voor andere druivensoorten dan uitsluitend de touriga franca, tinta roriz, tinta barroca, touriga nacional en tinto cão herstelde zich. We realiseerden ons dat de tinta amarela, tinta francisca, rufete, alicante bouschet, bastardo en tinta de barca in het verleden niet zonder reden werden gebruikt. Ze zorgen voor een surplus aan complexiteit, spanning en een natuurlijke balans. Wel kozen we voor een meer gerichte aanplant van deze druivenrassen dan de historische ‘field blend’. Concentratie van één druivenras op één perceel stelt ons beter in staat de kwaliteit te controleren.”
Quinta’s
“Voor de juiste aanplant op de juiste plaats beschikken we o.a. over onze eigen domeinen, Quinta do Cruzeiro in de Pinhão-vallei en Quinta do Santo António en Quinta do Panascal in de Távora-vallei. Cruzeiro geeft ons diepte met diep zwart fruit en tannine, Panascal breedte met sappig, rijk, zoet fruit en Santo António aromatische elegantie. Daarnaast leveren tal van vaste relaties ons hun fruit met minstens zoveel variatie aan eigenschappen. Ook hier werken we aan kwaliteit. Aan de top was de marge klein, maar over de volle breedte van ons assortiment hebben we substantiële, structurele verbeteringen doorgevoerd.”
Biologisch
“Ook daarom zijn we overgegaan op duurzame wijnbouw. We waren zelfs de eerste producent met een biologische certificering voor Quinta do Santo António. De Terra Prima Organic Reserve Port is niet alleen een port van biologisch geteelde druiven, maar ook versterkt met alcohol die afkomstig is van biologische druiven. Biologisch werken is goed mogelijk, want de Douro-vallei is ideaal voor de wijnbouw. Het is weliswaar arbeidsintensief, maar niet gecompliceerd. De variatie aan druivenrassen en microklimaten met grote verschillen qua neerslag (300-900mm), hoogte (60 tot 500 meter met circa 2 graden Celsius verschil in temperatuur) en expositie, geeft ons namelijk volop mogelijkheden om te anticiperen op verschillen per jaar en klimaatveranderingen in het algemeen. In de Douro-vallei zijn de effecten van dat laatste overigens gering; de temperatuur is hier altijd al hoog geweest en de druivenrassen zijn er op geselecteerd – cabernet of syrah maken hier geen kans. Wel zien zijn wat meer extremen qua neerslag of hagel, maar enorme problemen geeft dat vooralsnog niet.”
Markt
“90% van onze productie wordt geëxporteerd. Vintageport vertegenwoordigt slechts 2% van de totale productie, maar blijft toonaangevend voor het imago van port. Opmerkelijk is de stijgende populariteit van aged tawny, de stijl die goed blijkt aan te sluiten op de herontdekte waarde van klassieke smaken. Daarnaast groeit de vraag naar single quinta vintages, onder meer door hun aangename prijs-kwaliteitverhouding. Ook voor ons als producent is dat aantrekkelijk. In plaats van drie keer per tien jaar een vintage kunnen we zes tot zeven keer in diezelfde periode een single quinta aanbieden. Hoewel de Quinta do Panascal aan die vraag voldoet, zijn we vooral bekend om de Fonseca Guimaraens. Ook een vintage, maar dan een blend van onze drie quinta’s en dus geen single quinta. Tenslotte is de aandacht voor crusted port interessant. Een nog relatief onbekend fenomeen, maar met veel potentie, want ook deze fruitrijke port spreekt een grote groep liefhebbers aan. Er is en blijft dus nog genoeg te ontdekken.”
Proefnotities
7 Ruby Port
Diepe, jeugdige kleur; fruitrijke geur met veel chocolade en kers, kruidige toets, direct van stijl, warme gloed van alcohol, correcte balans en lengte
7,5 Bin 27 Finest Reserve Port
Mooie diepe kleur; fijne fruitrijke geur met veel kruidige tonen en chocolade, soepel van smaak, mooie balans tussen fruit, alcohol en zuren, evenwichtig en vriendelijk, betrouwbare, fruitrijke port met mooi smaakgehalte en prima prijs-kwaliteitverhouding
7,5 Terra Prima Organic Reserve Port
Biologisch. Diep gekleurd; heel kruidig in de neus, tuinkruiden, munt met exotisch accent; in de mond fruitrijk, maar ook wat droging, tannine voelbaar, boers accent, levendige zuurgraad, goede lengte, beetje eigenwijze stijl
7,5 Late Bottled Vintage Port 2009
Gerijpte kleur en geur, afgevlakte impressies van bosbessen, kersen en cassis; slanke stijl, goede balans en lengte, in de afdronk veel chocolade en vanille naast kersenfruit, mooie souplesse, nu op dronk
7+ Aged Tawny 10 Years Old Port
Fijne geur met hazelnoot en wat karamel, stevig bitter in de afdronk, alles blijft wel in balans, gemiddelde structuur en lengte
8 Aged Tawny 20 years Old Port
Elegante geur, veel verfijning, diep en complex met zowel florale tonen als gekonfijt en gedroogd fruit naast impressies van noten en kruiden als gember; in de mond evenwichtig, levendig, breed en diep, geurimpressies komen terug, zachte, warme gloed, prima spanning, in de finale sinaasappelschil en een fijn bittertje, veel lengte, zeer fraai
8 Bicentenary Edition Crusted Port (NV)
Gebotteld in 2008. Terughoudend in de neus, kruidige tonen, licht herbaal, verse tuinkruiden; evenwichtige aanzet, veel fruit, donkere kersen, even dik als elegant van smaak, perfecte balans fruit, zuren en alcohol, lange fruitrijke finale met wat marsepein, stijl vintageport en ook op dat kwaliteitsniveau
8 Guimaraens Vintage Port 2013
Kruidige toets, tuinkruiden als verse rozemarijn en tijm; jeugdige fruitrijke smaak, verleidelijk, vastberaden om te overtuigen met veel fruit, nog heel primair, wat tannine in de afdronk, fraaie lengte, geen vintage voor de heel lange termijn, maar buitengewoon aangenaam voor de komende jaren
7,5 Guimaraens Vintage Port 1998
Ontwikkelde geur en ook smaak, opvallende evolutie, zachte warme tonen, meer specerijen en gedroogde kruiden dan fruit, tannine en alcohol keurig in bedwang, correcte balans en lengte, nu drinken
9,5 Fonseca Vintage Port 1994
Opvallend jeugdig in zowel kleur, geur als smaak; overduidelijk de verleidelijke, fruitrijke stijl van Fonseca met in dit jaar een enorm potentieel, zeer rijk gestructureerd, veel sap en smaak, alcohol harmonieert perfect met de zuren en een fluwelige tanninestructuur, fruit staat centraal in deze even brede als verfijnde port, complex, intrigerend en op het allerhoogste kwaliteitsniveau, na ruim 20 jaar nog altijd zeer fris, begint nu pas heel langzaam op dronk te komen, zeer veel lengte, uitmuntende vintageport met zowel de beste kenmerken van het wijnhuis als het oogstjaar