Qvevri-kelder van Kakhuri Gvinis Marani

Qvevri-kelder van Kakhuri Gvinis Marani

Het afgelopen jaar proefden we bij verschillende gelegenheden wijnen van importeur Ghvino, in ons land dé specialist op het gebied van Georgische wijn. Hoogtepunt was de proeverij in het Proefschrift Wijntheater op de Horecava, waaraan opvallend veel serieus geïnteresseerde jonge professionals deelnamen.
proefnotities Jan van Lissum
In december 2013 plaatste Unesco de typisch Georgische qvevri-vinificatiemethode op de Werelderfgoedlijst.
De officiële erkenning van de eeuwenoude traditie kwam op een gunstig moment. Sinds de Russische boycot van Georgische producten in 2006 was ingegaan, was de wijnindustrie in het land op een keerpunt beland. Tot dan toe werd zo’n 95% van de wijnproductie geëxporteerd naar Rusland. De Russische smaakvoorkeuren waren over het algemeen nauwelijks veranderd sinds de Sovjettijd, en dus werden er nog altijd voor het merendeel goedkope en vaak zoete of halfzoete wijnen geproduceerd.

Oudste wijnland

De boycot dwong de Georgische producenten op zoek te gaan naar andere exportmarkten. En om een plaatsje te veroveren op die markten, moest de kwaliteit omhoog én moest er gezocht worden naar unique selling points. Die waren er gelukkig voldoende, maar ze moesten wel even onder het stof van zo’n 80 jaar vergetelheid vandaan gehaald worden.
Allereerst was er de historie. Georgië kan zich met recht een van de alleroudste wijnlanden, of misschien zelfs wel hét alleroudste wijnland noemen, omdat er voldoende archeologische vondsten zijn die dit aantonen: aardewerken vaten met sporen van wijn, druivenpitten die dateren uit de bronstijd. Stuk voor stuk vondsten die wijzen op de aanwezigheid van wijnbouw en wijnproductie vanaf circa 8000 jaar geleden.

Wijnstreken Georgië

Georgische druivenrassen

Dan zijn er de druiven. Maar liefst 525 inheemse rassen zijn er geteld. Veel ervan gingen bijna verloren in de Sovjettijd, omdat de Georgische wijnindustrie geheel gelijkgeschakeld werd en alles was gericht op de productie van een paar typen wijn op basis van vier druivenrassen. Gelukkig bleek de traditie van kleinschalige wijnproductie voor eigen familiegebruik sterk. Juist in de kleine privéwijngaardjes bleef een breed scala aan regionale druivenrassen voor uitsterven behoed. Inmiddels zijn er bijna 50 weer commercieel in productie en is er een project gestart om zoveel mogelijk verschillende rassen te redden van de vergetelheid.

De voornaamste druivenrassen

Rkatsiteli
De belangrijkste witte druif van Georgië, afkomstig uit Kakheti. Een zeer productief ras maar aromatisch minder uitgesproken en daarom vaak geblend met mtsvane kakhuri. Vinificatie in qvevri resulteert in wijnen met meer power, met frisse zuren en redelijk wat tannine. Aroma’s: steenvruchten, kruiden, honing, sinaasappelschil. Vinificatie op rvs geeft subtielere impressies van appel, citrus en bloemen. In Zuid-Georgië zijn de oudste gecultiveerde restanten (ca. 8000 jaar oud) gevonden van deze druif.

Mtsvane kakhuri
De naam betekent ‘groen uit Kakheti’ en de druif doet het goed op de kalkrijke bodems in dat gebied. Wordt vaak geblend met rkatsiteli om de wijn meer kleur, expressie en diepgang te geven. Gevinifieerd in qvevri geeft hij impressies van o.a. abrikoos, bij reguliere productie vallen tonen van perzik, citrus, tropisch fruit, bloemen en mineralen op.

Kisi
Vroeg rijpende witte druif. Vinificatie in qvevri levert aroma’s van abrikoos, sinaasappel en noten op. Reguliere vinificatie geeft fijnere aroma’s van peer, citrus en bloemen.

Saperavi
De belangrijkste rode druif en overall de beste druif van Georgië, goed voor wijnen met een groot bewaarpotentieel. De diepe kleur van de wijn is mede te danken aan het rode vruchtvlees. Veel tannine en zuren geven kracht en diepgang.

Qvevri

Last but not least is er de qvevri-methode, naar alle waarschijnlijkheid de oudste vinificatiemethode ter wereld. Het is een zeer natuurlijke wijze van wijnmaken, zeker in zijn eenvoudigste – Oost-Georgische – variant: na het persen volgen fermentatie en circa 5-6 maanden rijping in een ingegraven aardewerken qvevri, waarbij de wijn continu in contact blijft met de schillen. Bij andere regionale varianten blijft slechts een deel van de schillen voor kortere tijd in contact met de wijn, of fermenteert en rijpt de wijn zonder de schillen. De methode wordt zowel voor de productie van rode als van witte wijn gebruikt. Door de langdurige maceratie van de witte wijn, met name in de eerste variant, ontstaat orange wine of amberwijn, zoals ze het in Georgië noemen. Witte wijn gemaakt als rode: de extractie resulteert in meer kleur, meer complexiteit, tannine en een langere houdbaarheid, waardoor het gebruik van sulfiet beperkt of geheel achterwege kan blijven.
De erkenning van deze unieke, eeuwenoude methode door Unesco betekende een enorme boost voor de Georgische wijnidentiteit.

Giorgi Dakishvili

Wijnmaker Giorgi Dakishvili

Aansluiting bij vin nature-trend

Aangezien de kwalificaties ‘authentiek’, ‘traditioneel’, ‘natuurlijk’, ‘autochtoon’ er naadloos bij aansluiten passen de qvevri-wijnen helemaal bij de vin nature-trend en de groeiende vraag naar wijnen met een geheel eigen gezicht.
Dat het gros van de Georgische wijnen op ‘gewone’ wijze wordt geproduceerd, met gebruik van rvs en/of eikenhouten vaten en dat qvevri-wijnen nu zo’n 10% van de totale productie uitmaken, doet niets af aan het totaalplaatje.

Veelbelovend

De Georgische wijnindustrie staat nu aan het begin van een veelbelovende ontwikkeling, waarin nog veel ontdekkingen en veranderingen zullen volgen. Het opknappen van oude wijngaarden en het onderzoek naar tal van druivenrassen zijn in volle gang, en daarbij zal ongetwijfeld de nodige research naar terroirverschillen en het matchen van de juiste rassen per bodemsoort een sterke rol gaan spelen.
Het tijdperk van massaproductie van goedkope wijn is definitief voorbij, het tijdperk van diversiteit en boutiquewijnen voor de echte liefhebber (en de betere restaurants) is aangebroken – mede dankzij toonaangevende wijnmakers als Dakishvili en Solomnishvili en gedreven pioniers als de geëmigreerde Amerikaan John Wurdeman.

Ghvino.nl, Purmerend, 06-11658164
Lees hier het verslag van de reis die Proefschrift eerder maakte door Georgië.

Familie Dakishvili

De wijnmakersfamilie Dakishvili, met op de voorgrond links Giorgi en rechts Temuri

Giorgi Dakishvili

Werkzaam als hoofd-wijnmaker bij Schuchmann Wines/Vinoterra, adviseur bij andere grote producenten en veelgevraagd jurylid bij wijnconcoursen. Studeerde onder meer aan de Davis University in Californië, geldt als pionier bij het introduceren van westerse vinificatiemethoden in Georgië, waaronder het gebruik van eiken vaten, maar staat vooral bekend als qvevri-specialist. In zijn vrije tijd leidt hij, als derde generatie, een klein, bijna 100 jaar oud familiewijngoed nabij de stad Telavi met de wijngaarden Orgo en Vita Vinea. Zijn wijnen bezitten veel potentieel doen het goed bij toonaangevende wijnbars en restaurants. Ze worden veelal via de traditionele qvevri-methode gemaakt en later gebotteld dan bij andere bedrijven. Inmiddels is zijn zoon Temuri, de vierde generatie wijnmakers in de familie, ook een veel gevraagd consulent.

Proefnotities Giorgi Dakishvili

7,5

Orgo Rkatsiteli, Giorgi Dakishvili, Kakheti, Georgië 2018
Rkatsiteli, vinificatie en rijping in qvevri, orange wine; correcte kleur, aardse en fruitige geur, veel vulling en inhoud, balans, lengte (13,5%) € 17,95

7,5

Family Selection Cuvée, Dakishvili, Kakheti, Georgië 2017
Saperavi, cabernet sauvignon, 6 maanden fermentatie en maceratie in qvevri, 12 maanden houtrijping; goede kleur, goed gedoseerde geur, sappig en breed, fruitig en kruidig, levendige ondertoon (13,5%) € 18,95

7,5

Saperavi, Kolkha, Kakheti, Georgië 2018
Saperavi; granaatrood, aards, rijp fruit, hoge zuren, goede spanning (14%) € 8,95

Winery Vinoterra/Schuchmann Wines

Winery Vinoterra/Schuchmann Wines

Schuchmann Wines/Vinoterra

Modern wijnbedrijf, in 2008 opgezet door Burkhard Schuchmann in samenwerking met de bekende wijnmaker Giorgi Dakishvili. Van de 120 hectare die werden aangekocht is momenteel 60 hectare beplant, verdeeld over drie locaties. De oudste stokken dateren uit 1986. Circa 40 hectare is beplant met saperavi, 9 ha. met rkatsiteli en de rest met mtsvane, kisi, chardonnay, malbec, merlot, cabernet sauvignon en cabernet franc. Schuchmann was een van de eerste producenten die zich serieus met export bezighielden en heeft in grote mate bijgedragen aan de internationale bekendheid van qvevri-wijnen en daarmee de Georgische wijnindustrie als geheel. Naast het wijnbedrijf beschikt Schuchmann over een hotel, een wijnspa en een wijnbar in Tibilisi.

Proefnotities Vinoterra

7,5

Kisi, Vinoterra, Kakheti, Georgië 2016
Kisi, 6 maanden fermentatie en rijping in qvevri, spontane gisting, orange wine; amber van kleur, sappig, geel fruit, goede balans, intense aroma’s, veel lengte € 15,45

8-

Saperavi, Vinoterra, Kakheti, Georgië 2015
Saperavi, meer dan 50 jaar oude stokken, 21 dagen fermentatie in qvevri, 12 maanden rijping op Frans eiken; meer finesse, aparte geur, schakering, levendig € 16,45

Temuri Dakishvili

Temuri Dakishvili

Temuri Dakishvili

Zijn vader Giorgi geldt als een van de beste wijnmakers van Georgië en Temuri treedt op overtuigende wijze in zijn voetsporen. Als wijnmaker van de Vita Vinea-wijngaard liet hij zien dat hij zijn eigen unieke stijl heeft gecombineerd met het hoogste kwaliteitsniveau. Het is dan ook geen verrassing dat hij is aangesteld als wijnmaker van Teliani Valley, een positie die Giorgi in het verleden ook bekleedde.

Proefnotities Temuri Dakishvili

7,5

Life Saperavi, KSG, Kakheti, Georgië 2017
Saperavi, laat geoogst, vinificatie in qvevri, 3 maanden rijping in gebruikte eiken vaten; fraaie kleur, sappig, goede bite en grip € 14,95

Giorgi Solomnishvili

Giorgi Solomnishvili

Giorgi Solomnishvili

Een van de meest getalenteerde wijnmakers van Georgië, wordt ingehuurd door verschillende grote wijnbedrijven als Winiveria en Tavankari. Zelf bezit hij een zeer kleine wijngaard (0,2 ha) met zeer dicht op elkaar staande stokken, die druiven leveren voor onder andere zijn 1984 Saperavi. Hij doet hier alles met de hand en produceert zijn wijnen in zeer kleine volumes.

Proefnotities Giorgi Solomnishvili

7,5

1984 Saperavi, Giorgi Solomnishvili, Kakheti, Georgië 2015
Saperavi, vinificatie in qvevri, rijping op eiken; veel van alles, modern, gepolijst, rond, sappig € 16,95

8-

Saperavi, Winiveria, Kakheti, Georgië 2017
Saperavi, vinificatie in qvevri, 12 maanden houtrijping; veel kleur, mooie balans, fijne tonen, rijp fruit, goede zuren, veel lengte € 15,95

Proefnotities overige producenten

7,5

Rkatsiteli-Mtsvane, Dato Chikhladze’s Marani, Kakheti, Georgië 2018
Chikhladze’s wijnhuis is een van die kleine familiewijngaarden waar Georgië zijn reputatie aan dankt. Hier worden de wijnen dan ook nog met veel zorg en aandacht bereid, wat wel blijkt uit het resultaat. In 2019 op de wijnexpositie hebben al zijn 5 wijnen gouden of minstens zilveren medailles gewonnen en dat is exceptioneel (zeker aangezien dat niet de eerste keer was).
Rkatsiteli, mtsvane, vinificatie en rijping in qvevri, orange wine; fraaie orange wine-toetsen in geur en smaak, meer smaakdiepgang, sappig, mooie droge finale (12%) € 17,95

7,5

Amber, Artizani, Kakheti, Georgië 2017
Jong bedrijf opgericht in 2015 door drie vrienden. Geïnspireerd door tal van biologische en biodynamische wijnmakers in Europa, is het hun streven om ieder jaar op natuurzuivere wijze nieuwe wijnen te produceren, telkens afkomstig van andere autochtone rassen en andere microklimaten.
Mtsvane, rkatsiteli, zeer oude wijngaard op 580 m hoogte gelegen, fermentatie op rvs, 2 weken maceratie, 2 maanden rijping sur lie, orange wine; heel fruitig en floraal, beetje konfituur, orange wine-fruit, intense finale, bite, veel lengte € 12,95

8

Tsitksa-Tsolikouri Krakhuni, Baia’s Wine, Imereti, Georgië 2018
60% tsolikouri, 20% tsitska, 20% krakhuna, vinificatie en rijping in churi (regionale qvevri), orange wine; sinaasappelschilaroma’s in geur en smaak, voldoende sap, goede zuurgraad, fruitig, goede lengte, mooi gedoseerd, levendige finale (13,5%) € 19,95

8-

Mtsvane, Peradze Winery, Kakheti, Georgië 2017
Mtsvane, vinificatie in rvs; heel lichte kleur, elegante fruitige geurwaaier, smaakvol, aromatisch, heerlijk bittertje, mooie balans (14%) € 15,95

7,5

Rkatsiteli Qvevri, Peradze Winery, Kakheti, Georgië 2016
Rkatsiteli, vinificatie in qvevri, 6 maanden barriquerijping, orange wine; breed, veel van alles, heel licht olieachtig, veel smaak en lengte € 15,95

7,5

Saperavi Qvevri, Kakhuri Gvinis Marani, Kakheti, Georgië 2018
Groot wijnhuis met 500 hectare aan wijngaarden verspreid over de meest geschikte microzones van Kakheti: Tsinandali, Teliani, Akhasheni, Mukuzani, Manavi and Gurjaani. Wijnmaker Temur Gonjilashvili doceert tevens oenologie aan de universiteit.
Saperavi, vinificatie en rijping in qvevri; aardse en fruitige geur, heel rijpe tonen, goed gedoseerd, balans, beetje drogend op het einde (13%) € 16,95