tekst Hans van de Meeberg, proefnotities Jan van Lissum
Kyriake Kalimeri en Giuseppe Amato
Roero
Dat kreeg zijn belangstelling en Amato besloot zich op het vak van ‘natuurlijk’ wijnmaken te storten. Via stages in de Elzas en de Jura bekwaamde hij zich de basics ervan. Maar hoe kom je aan een wijngaard, als die al niet in de familie zit? Zeker in de Roero zijn de wijngaarden duur. Via een ongewone weg, online op de lokale Marktplaats-site, vond hij 0,5 hectare nebbiolo, verwaarloosd, lastig te bewerken op een steile helling (380 m hoogte) en net aan de verkeerde kant van de rivier, maar wel betaalbaar. Daarmee begon het verhaal van Val di Sole, iets boven Alba, in een kleine vallei met een microklimaat.
Wijngaarden van Val di Sole
Sulfiet
De visie van Amato bij het wijnmaken is dat de enige ingrediënten de druiven en de natuur zijn. Zo gebruikt hij liever propolis en zeewier dan koper in de wijngaard en is sulfiet alleen afkomstig van eigen mineralen. ‘Toen ik mijn wijnen instuurde voor de keuring, werd ik verzocht sulfiet toe te voegen omdat dit in de wijn niet voldoende aanwezig was!’, vertelt Amato. Reden voor hem om de wijnen buiten de goedkeuring te houden. Alle fermentatie is spontaan en vaak wat langer dan normaal en alle gebruikte gisten zijn natuurlijk. In totaal produceert het duo nu zo’n 20.000 flessen met zeven varianten. De belangrijkste markten zijn momenteel Azië (met name Zuid-Korea), Canada en Scandinavië. Het doel is dat uiteindelijk naar rond de 40.000 flessen te brengen.
Verbazing
In Piemonte bestaat de IGP/IGT-aanduiding niet, dus het stel werd min of meer gedwongen om de wijnen de aanduiding ‘tafelwijn’ te geven. Het is daar door de voorschriften van de streek ook verboden om dan de druivenrassen op de fles aan te geven of op de website van het bedrijf te vermelden als je niet aan die voorwaarden van het consortium voldoet. Tel daarbij nog op dat ze besloten om de transparante ranke Elzasser wijnfles voor de wijn te gebruiken, gecombineerd met de door Kalimeri bedachte, op Griekse filosofie geïnspireerde namen als Pnoi (de ziel van de wijn) voor de oude stokken nebbiolo, Helios (voor de wijngaarden die de meeste zon krijgen) en Elektra (voor de ‘elektrische’ (‘schitterende’) amberkleurige wijn), en fan zijn van de 0,5L-fles, en dan snap je de verwarring en verbazing over de wijnen in de streek meteen wat beter.
Moeilijke wijngaarden
‘Nadat we eerst voor gek werden aangezien, kregen we na een tijdje van buren wijngaarden aangeboden’, vertelt Amato. ‘Maar dan altijd wel wijngaarden die net even ongunstig lagen of moeilijk of niet machinaal te bewerken waren.’ Ook kwamen steeds vaker collega-wijnmakers een kijkje nemen in de vallei van het duo. Gestaag breidde het stel hun wijngaarden uit naar 4,5 ha, met naast nebbiolo ook moscato blanco, malvasia moscata, bonarda en pelaverga, waarmee ze zo’n beetje aan hun tax zitten voor het werk dat ze samen met hun drie vaste (ongeschoolde) krachten kunnen doen. Amato werkt zelf, naast zijn baan, dagelijks zo’n drie uur per dag in de wijngaard en verder alle weekends. Kalimeri verzorgt, naast hand- en spandiensten in de wijngaard, het design, de communicatie en de zakelijke contacten van Val di Sole.
Inmiddels zijn de wijnen van Val di Sole veel gezocht en een zeldzame vondst op de wijnkaart van meer progressieve restaurants en wijnbars. In Turijn wordt Val di Sole geschonken bij Wijnbar Champagne Socialist en The Smoking Wine Bar en het bedrijf is momenteel in gesprek met troppogiovane.nl over import naar Nederland.
Luister binnenkort ook de podcast op onze Webinar-pagina: Proefcast Val di Sole.
Proefnotities
8
Gaia, Val di Sole, Vino Bianco, Italië 2020
Malvasia di Candia, spontane gisting en 2 weken maceratie op rvs, 7 maanden rijping op rvs, ongefilterd, toevoeging van 20 mg/L sulfiet bij de botteling, orange wine; lichtoranje, rustige geuraroma’s, sappig, geur en smaak komen overeen, velours mondcontact, meer breed dan diep, rijp fruit, abrikoos, mooie zuren, kruidige en florale tonen, ananas, mals, schoon, evenwichtig en toegankelijk, impressie van absint in de finale, maaltijdwijn (11,5%)
8
Elektra, Val di Sole, Vino Bianco, Italië 2020
Malvasia moscata, spontane gisting en 9 maanden maceratie en rijping in gebruikte eiken- en acaciahouten vaten van 500 liter, ongefilterd, toevoeging van 20 mg/L sulfiet bij de botteling, orange wine; oranjekleurig, licht troebel, wat ingehouden geur, associatie met hoestdrankaroma, redelijk geschakeerd en levendig, licht mollig, hoge zuurgraad is dominant, licht citrus en anijs, prikkelend met mooi bittertje, finale is een beetje stroef, trage afdronk (11%)
8,5
Panta Rhei, Val di Sole, Vino Rosso, Italië 2018
Ruchè, spontane gisting en 9 maanden maceratie met onderdompeling in oude open eiken tonneau, 1 maand rijping op rvs, geen sulfiet; veel kleur, schoon, licht jute, mooie aanzet, velours, chocolade, aards, licht aardbei, maaltijdwijn, mooie tannine, licht stallig, associatie met boerenjongens, mooi ontwikkeld, goede zuren, elegant (14%)
Ook geproefd uit dezelfde regio:
8,5
Plandrun, Garage dell’Uva, Vino Bianco, Italië 2018
Project van twee wijngeeks: Francesco Comotto en Allessandro Trotto Gatta (adviseur: Claudio Dacasto) maken ook nog een rosé (van o.a. de zeldzame druif neretta cuneese) en twee rode wijnen. Totale productie: 2.500 flessen
Erbaluce, 30-50 jaar oude stokken, kleiachtig zand met kiezels, spontane gisting, 25% hele trossen, 15 dagen maceratie, gebruikt hout, orange wine, 500 flessen geproduceerd; schone kleur, citroengeel, ingetogen geur, honing, noten, sappige aanzet, geur en smaak komen overeen, redelijk slank, mooie hoge zuren, uitgesproken bitters, speels fruit, elegant (12,5%)
