Ons bezoek aan Prowein in maart resulteerde zoals gebruikelijk in een groot aantal proefnotities, van bekende wijnhuizen, toonaangevende producenten van de 21e eeuw en spannende projecten in afgelegen streken. In het derde van drie delen aandacht voor Italië.
proefnotities Jan en Kyra van Lissum
Ca’ la Bionda
Ruim honderd jaar oud familiedomein dat onder leiding van de vierde generatie, de broers Alessandro en Nicola Castellani, kwalitatief een sprong voorwaarts heeft gemaakt. Alessandro werkte voorheen enige tijd bij Isole e Olena en de filosofie van wijnmaker Paolo de Marchi bleek voor hem duidelijk een bron van inspiratie. Het wijngaardbezit beslaat 29 hectare, waaronder de 7 ha. grote topwijngaard en monopole Ravazzòl. Afhankelijk van de hoogteligging – 150 tot 300 meter – loopt de bodemsamenstelling uiteen van klei tot vulkanische elementen en kalksteengrond. De valpolicella’s blinken uit in verfijning en doordrinkbaarheid, de single vineyard-wijn CasalVegri bezit meer complexiteit dankzij de kalkrijke bodem en wat meer houtinvloed. De amarones combineren kracht, elegantie en harmonie, vooral die afkomstig van de wijngaard Ravazzòl.
Proefnotities Ca’ la Bionda
8,5
Ca’ la Bionda, Valpolicella Classico, Italië 2016
70% corvina, 20% corvinone, 10% rondinella en molinara, fermentatie op rvs, 10 dagen maceratie, 3 maanden rijping; verleidelijke geur, goede fraîcheur, mooi sappig smaakpalet, goede lengte (12%)
8
Casalvegri, Ca’ la Bionda, Valpolicella Classico Superiore, Italië 2015
70% corvina, 20% corvinone, 10% rondinella en molinara, single vineyard, fermentatie op rvs, 18 maanden rijping in 300-litervaten, 6 maanden flesrijping; veel sap, rijp, goed gedoseerd, mooie zuren, verfrissende stijl, goed verteerbaar (15,5%)
8
Ca’ la Bionda, Amarone Classico della Valpolicella, Italië 2012
70% corvina, 20% corvinone, 10% rondinella en molinara, 3-4 maanden drogen, fermentatie op rvs, 36 maanden rijping in 3000-litervaten, 8 maanden flesrijping; elegante kleur, prachtige balans, fruitig, klein zoetje, mooie zuren, goed sap, puur van smaak, hint van grafiet, elegante stijl, goede lengte (16%)
8
Vigneti di Ravazzòl, Ca’ la Bionda, Amarone Classico della Valpolicella, Italië 2012
70% corvina, 20% corvinone, 10% rondinella en molinara, 3-4 maanden drogen, fermentatie op rvs, 36 maanden rijping in 3000-litervaten, 8 maanden flesrijping; versmolten, rondeur, goede zuren, smaakvol, mooie ontwikkeling, goede lengte (16%)
8+
Vigneti di Ravazzòl Riserva, Ca’ la Bionda, Amarone Classico della Valpolicella, Italië 2008
70% corvina, 20% corvinone, 10% rondinella en molinara, gemiddeld meer dan 60 jaar oude stokken, 3-4 maanden drogen, fermentatie in 5000-litervaten, 8 jaar rijping in nieuwe 3000-litervaten; fraaie evolutie, mooi gerijpt, goede balans, knappe zuren, schoon van smaak, puur, geraffineerde tannine, rondeur, lengte (16%)
Brand Wijnimport, Leiden, 071-5790902
Badia A Coltibuono
Uitgestrekt domein nabij Gaiole in Chianti, rond een bijna 1000 jaar oud klooster dat sinds midden 19e eeuw eigendom is van de familie Stucchi. Het grondgebied meet 924 hectare, waarvan 73 ha wijngaarden en 18 ha olijfbomen. Onder leiding van Emanuela Stucchi, de zevende generatie, heeft men de overstap gemaakt naar biologische teelt en is de wijnkelder grondig gemoderniseerd en wordt er optimaal gebruik gemaakt van zwaartekracht. Wijnmaker is Roberto Stucchi, de broer van Emanuela. Badia a Coltibuono is tevens een aantrekkelijk wijnresort, het oudste in de streek, met eigen kookschool, restaurant, zwembad en karaktervolle kamers in het oude klooster.
Proefnotities Badia A Coltibuono
8+
Badia a Coltibuono, Chianti Classico, Italië 2015
Sangiovese, canaiolo, ciliegiolo, colorino, 14-39 jaar oude stokken, biologisch, 12 maanden rijping in Franse en Oostenrijkse eiken vaten; rijp, licht mestige en boerse aroma’s, mooi sappig, natuurlijk, mooi fruit, goede balans, elegante stijl, lengte
8+
Badia a Coltibuono Chianti Classico Riserva, Italië 2013
Sangiovese, canaiolo, ciliegiolo, colorino, 14-39 jaar oude stokken, biologisch, 24 maanden rijping in Franse en Oostenrijkse eiken vaten; fijne neus, mooi ontwikkeld, licht broeierig en vlezig, goed sap, prachtige balans, elegante wijn met fraaie lengte (14%)
9
Montebello, Badia a Coltibuono, IGP Toscana, Italië 2015
Mammolo, ciliegiolo, pugnitello, colorino, sanforte, malvasia nera, canaiolo, fogliatonda, sangiovese, elk druivenras separate fermentatie in open vaten van 500 liter, 12-16 maanden vatrijping, 6 maanden flesrijping; mooie geurwaaier, meer divers, prachtige aroma’s, complex, rijk en aromatisch, lengte (15%)
8,5
Sangioveto, Badia a Coltibuono, IGP Toscana, Italië 2013
100% sangiovese, 27-29 jaar oude stokken, 12-16 maanden rijping in Franse barriques, 6 maanden flesrijping; veel van alles, meer tannine, veel smaak, veel lengte, duidelijk wat strenger, maaltijdwijn (14,5%)
Résidence Wijnen, Roelofarendsveen, 071-5683300
Isole e Olena
Isole e Olena, het domein van de familie De Marchi, produceerde aanvankelijk onopvallende bulkwijn. Toen Paolo het bedrijf in de jaren zeventig overnam van zijn vader ging het roer om. Afgestudeerd in wijnbouw wist hij de kwaliteit van zijn wijnen stap voor stap te verbeteren, via zorgvuldig experimenteren met verschillende druivenrassen, plantdichtheid, snoeiwijzen, vinificatiemethoden en rijping van de wijnen. Inmiddels blinken de wijnen van Isole e Olena uit in elegantie, expressie en levendigheid en geldt Paolo de Marchi als een voorbeeld voor velen.
Proefnotities Isole e Olena
8,5
Isole e Olena, Chianti Classico, Italië 2015
Sangiovese, canaiolo, syrah; prachtig fruit, schone zuren, fijne kruidigheid, goede balans, malse tannine, heel zuiver, mooie lengte met pepertje (13,5%)
8
Cepparello, Isole e Olena, IGP Toscana, Italië 2015
100% sangiovese; mooie intensiteit, sappig, souplesse, schoon en puur van smaak, mooie kruidigheid, verleidelijk, vurige wijn met veel lengte (14,5%)
Les Généreux, Zutphen, 0575-543667
Manincor
400 jaar oud landgoed in Alto Adige dat altijd eigendom is gebleven van dezelfde familie. De druivenoogst werd altijd verkocht, totdat in 1991 Michael Goëss-Enzenberg de leiding kreeg. Hij liet een hypermoderne wijnkelder aanleggen onder een deel van de wijngaarden (totaal 50 hectare), schakelde over op biodynamische teelt en ging onder de domeinnaam eigen wijnen produceren. Het resulteerde in aantrekkelijke, karaktervolle wijnen vol levendigheid en elegantie.
Proefnotities Manincor
8+
Réserve della Contessa, Manincor, Alto Adige Terlano, Italië 2015
60% weissburgunder, 30% chardonnay, 10% sauvignon blanc, biodynamisch, fermentatie en 9 maanden rijping op fijne lies in eikenhouten vaten; fris, mooie zuren, kruidige onderlaag, goede spanningsboog, elegante stijl
7,5
La Manina, Manincor, IGP Vigneti delle Dolomiti, Italië 2017
50% weissburgunder, 20% chardonnay, 30% sauvignon blanc, biodynamisch, fermentatie deels op eikenhout en deels op rvs, 6 maanden rijping op fijne lies; fris, opwekkend, mooi sap, slanke textuur, stijlvol
8,5
Castel Campan, Manincor, IGP Vigneti delle Dolomiti, Italië 2015
70% merlot, 30% cabernet franc, biodynamisch, 20 maanden barriquerijping (50% nieuw hout); aangenaam, goede balans, rijp fruit, aromatisch, goede tannine
8,5
Rubatsch Lagrein, Manincor, Alto Adige, Italië 2016
Lagrein, biodynamisch, 16 maanden barriquerijping (20% nieuw hout); tannineus, intens, zwart fruit, goede structuur, er gebeurt veel, wijn met karakter
The Art of Wines, Amsterdam, 020-6446767
Castello di Monsanto
Fabrizio Bianchi, sinds 1961 eigenaar van Castello di Monsanto, was een van de pioniers in de Chiantistreek. Mede dankzij zijn inspanningen maken witte druiven geen deel meer uit van de chianti-blend en is het gebruik van roestvrijstalen vaten toegestaan. Zijn belangrijkste verdienste is misschien wel dat hij inzag dat het karakter van de sangiovesedruif zo zuiver mogelijk tot zijn recht moest komen in de wijnen. Daarom stapte hij op zeker moment bijvoorbeeld af van het gebruik van nieuwe Franse barriques (geïntroduceerd in de jaren negentig) ten gunste van grote, oudere vaten, teneinde de houtinvloed drastisch te beperken. Tegenwoordig staat het domein onder leiding van Laura Bianchi, de dochter van Fabrizio.
Proefnotities Castello di Monsanto
8
Castello di Monsanto, Chianti Classico, Italië 2015
90% sangiovese, 10% canaiolo en colorino, vinificatie op rvs, 18 dagen maceratie, 12 maanden rijping in 5000-litervaten van Slavonisch eikenhout; floraal en sap, kruidige onderlaag, goede spanning, fraaie balans, goede lengte (14%)
8+
Monsanto Riserva, Castello di Monsanto, Chianti Classico, Italië 2014
90% sangiovese, 10% canaiolo en colorino, vinificatie op rvs, 20 dagen maceratie, 18 maanden rijping in kleinere eiken vaten, 3 maanden rijping op fles; fractie meer kleur, veel van alles, compact, floraal en fruitig, gelaagd, meer inhoud, goede lengte
8,5
Il Poggio Riserva, Castello di Monsanto, Chianti Classico, Italië 2013
90% sangiovese, 7% canaiolo en 3% colorino, 20 maanden rijping in Franse eiken vaten; dik, complex, floraal, opulent, licht kruidig, mooie vulling, potentieel, veel lengte
8
Fabrizio Bianchi Sangiovese Grosso, Castello di Monsanto, IGP Toscana, Italië 2012
Sangiovese grosso, 18 maanden rijping in Franse 5000-litervaten, 12 maanden flesrijping; broeierig, complex in geur en smaak, je proeft duidelijk wat ontwikkeling, licht drogend op het einde (14%)
Foradori
Elisabetta Foradori bracht sinds 1985 de grote ommezwaai door het familiebedrijf van 26 ha. te brengen naar waar het nu is: de status van absoluut de beste wijnen van de teroldegodruif. De maatregelen waren drastisch: de beste klonen werden geselecteerd, het pergolasysteem vervangen door guyot, het invoeren van een groene oogst, het rendement naar 40 maximaal 50 hl per ha. en het oogsten in kleine mandjes. Daarbij werd de aandacht grotendeels verlegd naar de wijngaard, daar wordt immers de wijn gemaakt. Foradori kent naast de teroldego een kleine aanplant van de witte rassen sauvignon en incrocio manzoni, in 2009 werd een perceel met nosiolo-druiven gekocht. Ook in de kelder is Elisabetta innovatief: experimenteel wordt vergist in amphoren van 400 liter, gemaakt van speciale klei. Sinds 2011 is Foradori biodynamisch gecertificeerd. Ze is een purist, innemend, altijd vriendelijk en vertelt met zeer veel passie over haar levenswerk.
Proefnotities Isole e Olena
8-
Lezèr, Foradori, IGP Vigneti delle Dolomiti, Italië 2017
Teroldego, biodynamisch, experimentele wijn afkomstig van door hagel beschadigde druiven, maximaal 24 uur maceratie in amfora, cement, barrique, rvs, vervolgens zijn de beste resultaten geblend; mooi sap, goede zuren, opwekkende stijl, verfijnd van smaak, zacht mondcontact, rijp, hint van aardbei, veel lengte, gastronomische wijn
8,5
Sgarzon Teroldego, Foradori, IGP Vigneti delle Dolomiti, Italië 2015
Teroldego, biodynamisch, vinificatie en 8 maanden rijping in terracotta amfoor; veel sap, rijping, aromatisch, goede balans, levendig, spanning, schoon van smaak
8
Morei Teroldego, Foradori, IGP Vigneti delle Dolomiti, Italië 2015
Teroldego, biodynamisch, vinificatie en 8 maanden rijping in terracotta amfoor; soepel, aromatisch, goede vulling, breed, intens, zwart fruit, goede spannig en zuren
Wijnimport J. Bart, Zuidoostbeemster, 0299-689111
Ampeleia
In 2002 gaat Elisabetta Foradori uit Trento twee uitdagingen aan: op haar domein in de Dolomieten begint ze met biodynamische bewerken van de wijngaarden waarover verderop meer en honderden kilometers van huis vindt ze de ideale plek voor een ‘nieuw’ wijndomein, in de heuvels ten westen van Siena. Ze ziet de potentie in de bodemafwisseling in de verschillende wijngaardjes, op drie verschillende hoogtes, biodiversiteit door afwisseling van bos, weiland, rotsen, olijfgaarden, struikgewas.
Vijftien jaar verder staat er een topdomein: Ampeleia. De werkwijze op het domein is biologisch met certificering vanaf 2014. Het domein werkt sinds 2009 biodynamisch in de beste (hoogste) wijngaarden en dat wordt uitgebreid naar het gehele domein. De dagelijkse leiding ligt bij dertigers Simona Spinelli en wijnmaker Marco Tait.
Proefnotities Ampeleia
8
Cabernet Franc, Ampeleia, IGP Costa Toscana, Italië 2016
Cabernet franc, biodynamisch, 6 maanden rijping op cement; aards, fruitig, goede zoet-zuurbalans, redelijk toegankelijk, goede structuur, veel lengte
8
Carignano, Ampeleia, IGP Costa Toscana, Italië 2015
Carignano, biodynamisch, 8 maanden rijping op cement; elegante kleur, levendig, mooi fruit, goede zuren en balans
8
Carignano, Ampeleia, IGP Costa Toscana, Italië 2016
Carignan, biodynamisch, 8 maanden rijping op cement; mooie, intense geurwaaier, goed sap, smeuïg en vullend, souplesse, krachtig maar fijn, licht verteerbaar
Pierre Ache Wijnen, Maastricht, 06-28279927
Proefnotities overige wijnhuizen
Alfredo en Luca Roagna
Proefnotities diverse producenten
Roagna
8-
Pira, Roagna, Barolo, Italië 2012
Nebbiolo, 25-50 jaar oude stokken, biodynamisch; mooi gedoseerd, aromatisch, mooi fruit, bite, goede zuren en balans, maaltijdwijn (13%)
8
Pira, Roagna, Barolo, Italië 2011
Nebbiolo, biodynamisch; meer elegant, goede melange, fijne kruidigheid, duidelijk barolo, er gebeurt veel in het glas, licht zalvend mondcontact, expressief, goed sap, opwekkend en schoon, lengte (13,5%)
9
Pira Vecchie Viti, Roagna, Barolo, Italië 2012
Nebbiolo, meer dan 80 jaar oude stokken, biodynamisch; meer finesse qua aroma’s, mooie kruidigheid, uitstekende balans, pepertje, fijne structuur, elegante stijl met veel lengte (13,5%)
Corzano e Paterno
8
Terre di Corzano, Corzano e Paterno, Chianti, Italië 2015
90% sangiovese, 10% canaiolo, biodynamisch, 25 dagen maceratie op rvs en 1000-litervaten, 17 maanden rijping, 50% in barriques, 50% in vaten van 25 en 40 hl; rijp, goede balans, elegante stijl, mooi fruit, voldoende lengte
8-
Il Corzanello Rosso, Corzano e Paterno, IGP Toscana, Italië 2016
65% sangiovese, 25% merlot, 10% cabernet sauvignon, biodynamisch, 6 dagen inweken, fermentatie en 8 dagen maceratie en ca. 5 maanden rijping op rvs; fractie meer structuur, goede mineraliteit
Wijnwinkel Renalda, Amsterdam, 020-6380157
Duemani
8-
Cifra, Duemani, IGP Costa Toscana, Italië 2016
Cabernet franc, 15 jaar oude stokken, biodynamisch, bijna 8 maanden rijping op cement; ruige aroma’s in de geur, mooi rijp fruit, goede zoet-zuurbalans, zacht van smaak, lengte
8
Altrovino Toscana, Duemani, IGP Costa Toscana, Italië 2015
50% cabernet franc, 50% merlot, 14 jaar oude stokken, biodynamisch, fermentatie en maceratie op cement, 8-10 maanden rijping in conische Franse eiken vaten; beetje meer gesloten, meer zoet, gerijpt donker fruit, beetje mestig, duidelijke invloed van florale tonen
Occhipinti
8,5
Il Frappato, Occhipinti, IGP Terre Siciliane, Italië 2015
Frappato di vittoria, 40 jaar oude stokken, biodynamisch, 30 dagen maceratie, 14 maanden rijping in 2500-litervaten van Slavonsch eiken, 1 maand flesrijping; elegante kleur, geur en smaak, mooi gerijpt, goede tannine en zuren, bite, mals, zeer schoon, versmolten, goede spanningsboog, evenwichtig, wijn met karakter
8,5
Siccagno, Occhipinti, IGP Terre Siciliane, Italië 2014
Nero d’avola, 35 jaar oude stokken, biodynamisch, 30 dagen maceratie, 22 maanden rijping in 2500-litervaten van Slavonsch eiken, 2 maanden flesrijping; mooi ontwikkelde geur- en smaakaroma’s, levendig, goede tannine, verleidelijk, goede zuren, licht zalvend, slank
8
SP68 Rosso, Occhipinti, IGP Terre Siciliane, Italië 2016
70% frappato, 30% nero d’avola, 15 jaar oude stokken, biodynamisch, 15 dagen maceratie, 6 maanden rijping op cement, 1 maand flesrijping; mestig en vurig, sappig, mooie zuren, goede balans en spanning, levendig, goede lengte
Wijnhandel Koninginneweg, Amsterdam, 020-6625250
Tenuta di Carleone
8
Il Guercio, Tenuta di Carleone, Chianti Classico, Italië 2016
100% sangiovese, 700 meter hoog gelegen wijngaarden, fermentatie op cement en in open vaten en 4 maanden maceratie op cement, 12 maanden rijping op cement; heel licht exotisch en rood fruit, goede zuren, expressief, smakelijk, mooie tannine, aangenaam drinkbaar
8,5
Chianti Classico, Tenuta di Carleone, Chianti Classico, Italië 2015
100% sangiovese, fermentatie in open vaten, rvs en cement, 40-60 dagen maceratie, 18 maanden rijping op rvs en cement; fruitig, soepel, mooi sap, goede zuren, elegante stijl, aangenaam drinkbaar
8,5
Due, Tenuta di Carleone, Chianti Classico, Italië 2015
90% sangiovese, 10% merlot, fermentatie in open vaten, rvs en cement, 40-60 dagen maceratie, 18 maanden rijping op rvs, cement en 10% nieuwe houten vaten; zacht, rond, goed sap, mooie zuren, goede balans, mooi samengesteld, goede lengte
Fontodi
8,5
Fontodi, Chianti Classico, Italië 2015
Sangiovese, fermentatie en minimaal 2 weken maceratie op rvs, 18 maanden rijping in Allier- en Troncais-barriques; fijne geurwaaier, mestig, rustige aroma’s, prachtige balans, mooie kruidigheid, licht ziltig, precieze wijn (12%)
8,5
Vigna del Sorbo Gran Selezione, Fontodi, Chianti Classico, Italië 2014
Sangiovese, 40 jaar oude stokken, fermentatie en minimaal 3 weken maceratie op rvs, 24 maanden rijping in Allier- en Troncais-barriques (50% nieuw); fraaie kleur, intens, delicate aroma’s, mooi sap, rijp fruit, goede zuren, mineralen (14,5%)
8,5
Flaccionella delle Pieve, Fontodi, IGP Colli Toscana Centrale, Italië 2014
Sangiovese, fermentatie en minimaal 3 weken maceratie op rvs, 24 maanden rijping in Allier- en Troncais-barriques; fruitig, hint van grafiet, licht gerookt, veel van alles, sappig, vlezige onderlaag, souplesse, verfijnd, aromatisch, mooie kruidigheid, goed houtgebruik (14,5%)
8
Case Via Syrah, Fontodi, IGP Colli Toscana Centrale, Italië 2015
Syrah, fermentatie en minimaal 3 weken maceratie op rvs, 12 maanden rijping in Allier- en Troncais-barriques (50% nieuw); veel kleur, meer neutrale geur, kersenkonfituur, sappig, rond, smaakvol, goede tannine, redelijk expressief, evenwichtig, verrassend
Cirelli
8
Anfora, Cirelli, Montepulciano d’Abruzzo, Italië 2015
Montepulciano, vinificatie en rijping in terracotta amfora, biodynamisch; fraaie aanzet, goede balans, levendig, lekker fruit, mineralig
8+
Anfora, Cirelli, Trebbiano d’Abruzzo, Italië 2015
Trebbiano, biodynamisch, vinificatie en rijping in terracotta amfora; intense geur, mooi sap, fijne textuur, kruidig en pepertje, veel lengte
8+
Anfora, Cirelli, Trebbiano d’Abruzzo, Italië 2016
Trebbiano, biodynamisch, vinificatie en rijping in terracotta amfora; intens en schoon smaakprofiel, goed sap, smaakvol, veel materie, doordrinkbaar
8,5
Pecorino, Cirelli, IGP Colline Pescaresi, Italië 2016
Pecorino, biodynamisch; fijne geurwaaier, mooi sap, puur van smaak, opwekkend, goede spanning en fraîcheur, elegante wijn, veel lengte
Pieksman Wijnimport, Amsterdam, 020-6458232
Meer proefnotities van Prowein 2018:
Deel 1 | Spanje
Deel 2 | Portugal