Een discussie over de positie van de vrouw in de wijnwereld maakte op Wine Professional veel tongen los.
tekst Thierry Somers
Een opmerkelijke sessie op het programma was Women in Red – The Absolutely Fabulous Wine Battle. Een vierkoppig damespanel onder leiding van Romy Kooij had acht wijnen geselecteerd (waarvan zeven gemaakt door vrouwelijke wijnmakers) die kort waren beschreven op papier. Ook hadden ze acht prikkelende stellingen geformuleerd waarover het panel met het publiek, dat voor 75% uit vrouwen en 25% uit mannen bestond, in discussie ging.
‘Mannen bluffen zich door proeverijen heen en vrouwen twijfelen te veel’ werd een demonstratie van de stelling. Een van de panelleden beklaagde zich over het feit dat mannen tijdens proeverijen in gezelschap ongevraagd hun kennis gaan etaleren. ‘Terwijl jij als vrouw nog aan het proeven bent, zeggen mannen al wat zij proeven en dat brengen ze dan als de waarheid: ‘De wijn ruikt naar hout, vanille en honing’. Dat beïnvloedde mijn mening, want ik dacht klaprozen te ruiken maar dat zal wel niet zo zijn. Dus ging ik twijfelen’.
Ik was oprecht benieuwd wat het panellid van de sauvignon blanc van Weingut Weedenborn vond en vroeg of ze haar proefnotitie als eerste zou willen delen met het publiek. ‘Maar die is toch al beschreven op papier’, was haar eerste reactie. Ivo Ivanis nam geen genoegen met haar reactie en zei: ‘Nee, niet lezen, maar proeven en zeggen wat jij ervan vindt’. Het panellid antwoordde: ‘Ik denk dat ik het sowieso anders zou doen dan heel veel mannen, meer beschrijvend, want dat is meer de stijl waar ik van hou’.
‘Doet er niet toe. Ga maar’, moedige Ivanis haar aan. Het panellid aarzelde of ze de wijn ging beschrijven. Romy Kooij probeerde haar collega gerust te stellen en zei: ‘Je mag zelf weten of je de wijn wilt beschrijven, je hoeft je niet te laten verplichten’.
‘Dit is weer zo’n mannenstreek!’ verzuchtte het panellid. Uiteindelijk weigerde ze haar proefnotitie te delen, wat als flauw werd bestempeld door sommige vrouwen en mannen in het publiek. Er klonk teleurstelling over het feit dat het panellid het aangeboden podium niet durfde te pakken. ‘Wij vrouwen ‘bravouren’ niet’ constateerde mijn buurvrouw aan tafel.
‘Wij vrouwen bravouren niet’, constateerde mijn buurvrouw
Een mogelijke reden waarom het panellid haar impressie over de wijn niet wilde delen werd geopperd door een vrouw die veel wijnen jureert in het buitenland. Ze betreurt het dat ze daar relatief weinig vrouwen in jury’s tegenkomt. Kooij vroeg haar of ze een verklaring had. ‘Vrouwen nemen misschien minder deel aan jury’s of wij vinden het moeilijker dan mannen om (publiekelijk) onze mening te geven’.
De stelling ‘Het is onzin dat vrouwelijke wijnmakers elegantere wijnen maken dan mannelijke’ leverde ook gespreksstof op. Een panellid vond het inderdaad klinkklare onzin. ‘Als dat zo zijn, zou heel Bourgogne dan niet uit vrouwelijke wijnmakers bestaan? Of zou heel Mendoza dan niet uit mannelijke wijnmakers bestaan?’ Een vrouw uit het publiek was het daar niet mee eens. ‘Als ik een wijn proef en ik weet niet wie het gemaakt heeft, dan haal ik negen van de tien keer wel een vrouwelijke wijnmaakster eruit, omdat de wijn een zekere ballerina-elegantie bezit.’ Een andere vrouw uit het publiek zag het anders. ‘Ik denk dat er twee soorten mannen en twee soorten vrouwen zijn: een mannelijk man en een vrouwelijke man, een vrouwelijke vrouw en een mannelijke vrouw. We zijn allemaal mensen met smaakpapillen, voorkeuren en vooral emoties en daar gaat het vooral om: hoe mannelijk ben je als vrouw, hoe vrouwelijk ben je als man’.
Groepsfoto
Na afloop van de discussie riep de vrouw die negen van de tien keer kan herkennen of een wijn door een vrouw of een man is gemaakt, de dames op om een groepsfoto te maken, ‘aangezien bijna alle vrouwelijke iconen in de Nederlandse wijnwereld hier aanwezig zijn’. Nadat de groep uitbundig op de foto was gegaan sprak ik met Kooij verder over stelling ‘Positieve discriminatie moet ook binnen de wijnwereld worden ingevoerd’.
‘Waar het vooral om gaat: hoe mannelijk ben je als vrouw, hoe vrouwelijk ben je als man’
Is het een vorm van positieve discriminatie om jullie hier een podium te geven?
‘Ik heb het persoonlijk niet zo ervaren. In eerste instantie twijfelde ik om aan dit initiatief van Jan van Lissum mee te doen omdat ik mezelf helemaal niet zo zie als een vrouw in de wijnwereld. Daar ben ik niet mee bezig. Maar Wine Professional is een mooie gelegenheid om een discussie te voeren over waarom vrouwen niet hoger vertegenwoordigd zijn in de wijnwereld. Ik hoop dat we een interessante draai aan het onderwerp hebben gegeven. Van te voren heb ik ook tegen het panel gezegd: ‘Ik wil hier geen zielige vrouwentoestand van maken’.
Toch kwam het op mij over dat een van de panelleden een slachtofferrol aannam toen ze verzuchtte ‘Dit is weer zo’n mannenstreek!’
‘Waarom ze reageerde zoals ze reageerde weet ik niet. Misschien speelt die twijfel waar we het eerder over hadden een rol. Ik denk dat het per individu verschillend is. Er waren ook vrouwen die ik gevraagd had voor het panel die niet wilden deelnemen. Voor dit panel heb ik geen mannen gevraagd, want het moest een vrouwenpanel zijn, maar ik denk dat mannen er niet zo over na zouden denken of ze in een panel zouden deelnemen. Zij zouden gewoon gaan zitten. Daar zit een verschil tussen.’
Positieve discriminatie is niet aan jou besteed.
‘Nee. Ik zou het heel naar vinden als ik een handje zou worden geholpen omdat ik een vrouw ben. Ik wil hier staan omdat ik goed kan proeven en een goede presentatie kan geven. Ik wil hier niet staan omdat ik een vrouw ben. Ik hoop dat ik gevraagd wordt omdat ik kwaliteit lever en niet omdat ik dat leuke vrouwtje ben dat ook een stukkie kan tikken.’