proefnotities Jan van Lissum en Ivo Ivanis
Verlegging focus naar terroir
Nadat Priorat vanaf 1990 dank zij pioniers als Alvaro Palacios en René Barbier een heropleving doormaakte, met stevige, extractierijke wijnen die duidelijk beïnvloed waren door Bordeaux, is de focus vooral de afgelopen tien jaar steeds meer komen te liggen op het terroir.
Sinds de toekenning van de DOQ-status binnen Catalonië in 2000 is de ontwikkeling snel gegaan. In 2007 was het de eerste Spaanse wijnregio die het begrip Vi de Vila (dorpswijn) introduceerde. Twee jaar daarna kreeg Priorat de nationale DOCa-kwalificatie, als enige regio naast de Rioja. De laatste jaren is het systeem door het Consejo Regulador, met vooral Alvaro Palacios als drijvende kracht, verder verfijnd.
Elk van deze kwaliteitsaanduidingen is gekoppeld aan vaste criteria als maximale opbrengst, minimale percentages toegestane druivenrassen en minimale leeftijd stokken. Los van deze niveaus mag de aanduiding Velles Vinyes (oude stokken) gebruikt worden wanneer de druiven afkomstig zijn van minimaal 75 jaar oude stokken.
De gepresenteerde wijnhuizen:
Wijnmakerij in 1998 opgericht door de families Doix en Llagostera, in het hoog gelegen dorp Poboleda. Samenwerking met producent Cliff Lede in Napa Valley vanaf 2019 maakte het mogelijk om een moderne winery te bouwen aan de rand van het dorp. Mas Doix bezit ongeveer 20 hectare wijngaarden die biologisch worden bewerkt met een aantal biodynamische praktijken. Grootste troef is de 4 hectare grote Doix-wijngaard, met carignan-stokken uit 1902 en 80 jaar oude garnacha-stokken. Syrah is de enige internationale druif die ze verbouwen. Het assortiment witte wijnen is minstens even interessant, op basis van garnacha blanca, macabeo en pedro ximénez.
Esther Nin is de oenoloog van het fameuze wijnhuis Clos Erasmus. In 2004 kocht ze 3 hectare en begon ze met de productie van haar eigen wijn Nit de Nin. In 2007 ontmoette ze Carles die de oogst van zijn 10 hectare grote bezit toen nog verkocht. Inmiddels is Celler Nin Ortiz een familiebedrijf met 14 hectare biodynamisch bewerkte wijngaarden en een jaarproductie van 25.000 flessen. Doel is het produceren van elegante wijnen, met een minimum aan sulfiet en zo weinig mogelijk bewerkingen in de kelder. Het wieden van het onkruid en het plukken van de druiven gebeurt met de hand, het ploegen door muilezels.
Clos de l’Obac/Costers del Siurana was een initiatief van Carles Pastrane en zijn vrouw Mariona Jarque, die in 1979 met een groepje gelijkgezinde idealisten in Gratallops wijn begonnen te produceren. In 1991 kwam de eerste wijn op de markt. Deze rode blend, in 1993 door de World Wine Guide uitgeroepen tot een van de 150 beste wijnen ter wereld, wordt nog steeds gemaakt van dezelfde druiven: garnacha, cabernet sauvignon, syrah, merlot en cariñena. Het wijnhuis bezit 45 hectare aan wijngaarden, inclusief percelen met 80 jaar oude stokken, en produceert 60.000 tot 70.000 flessen per jaar. Elegantie, mineraliteit en bewaarpotentieel staan centraal.
In 1978 opgericht door Pere Sangenis en Coxita Vaqué. Wijngaarden rondom Porrera die al sinds begin 18e eeuw eigendom waren van de voorouders van Pere werden opgeknapt en opnieuw beplant. In totaal bezit de familie 15 hectare op terrassen en steile hellingen. De stokken worden volgens biologische richtlijnen bewerkt en het oogsten gebeurt met de hand. De wijnen moeten de maximale expressie van het terroir tonen en hebben tijd nodig om te evolueren, dat is de filosofie van het bedrijf. Fermentatie en rijping van de wijnen vindt plaats in eeuwenoude kelders in familie-eigendom. Jaarlijks worden tussen de 25.000 en 30.000 flessen gebotteld. Inmiddels zijn dochters Maria (zie foto) en Núria toegetreden tot het bedrijf.
De familie Cal Pla houdt zich al acht generaties, sinds 1814, bezig met wijnbouw. Het bezit omvat zes boerderijen in Porrera met in totaal 50 hectare aan wijngaarden, waaronder stokken tot 100 jaar oud. Lange tijd werden de druiven gevinifieerd tot bulkwijn, maar onder leiding van Joan Sangenís, de eerste in de familie die oenologie studeerde, werd in 1996 gestart met de productie van eigentijdse boutiquewijnen, met behulp van up-to-date technologie. De gebruikte druivenrassen lopen uiteen van de bekende cariñena en garnacha tot de zeldzame picapoll blanc en trepat blanc. In de wijnkelder maken ze gebruik van cementen en roestvrijstalen tanks en 350 eiken vaten van verschillende volumes.
Toen Ignéus in 1997 van start ging in Poboleda, was het het eerste biologische wijnproject in de regio. In 2004 volgde een nieuwe winery in Gratallops. Met de overname door Ornella en Jérôme Valcke in 2020 werd de naam veranderd in Mas Ignéus. Het familiebezit omvat vijf domeinen in de dorpen Gratallops, Poboleda en Torroja del Priorat, met een totale oppervlakte van 25 hectare aan wijngaarden die allemaal biologisch gecertificeerd zijn. Een van de wijngaarden, El Maset del Bioxo, is beplant met ruim 100 jaar oude stokken. De belangrijkste druivenrassen zijn garnacha en cariñena, maar ze maken ook wijnen van syrah, cabernet sauvignon, merlot en garnacha blanca.
Proefnotities
8+
Murmuri, Mas Doix, Priorat, Spanje 2021
95% garnatxa blanca, 3% macabeu, 2% andere druivenrassen, fermentatie en 3 maanden sur lie op rvs, productie 14.000 flessen; opvallend licht van kleur, helder groengeel, ingetogen frisse geur, appel en peer, lichte citrustoets, schoon en elegant, veel wit fruit met lichte vettigheid in de finale, fijne zuurgraad, veel lengte (14%) € 26,15
8,5
Planetes de Nin Blanc, Familia Nin-Ortiz, Priorat, Spanje 2021
100% carinyena blanca, biodynamisch, fermentatie op eikenhout, 6 maanden amforarijping, 3 maanden houtrijping, productie 10.000 flessen; veel kleur, stuivende en krachtige geur, zachte oxidatieve toets van de amfora, kruidige tonen, peper, appel, vol, rijp en rijk van smaak, zeer kruidig en vettig, fijne balans tussen frisheid en kracht, fijne invloed van de amfora, veel lengte, grote wijn (13%) € 33,95
8
Usatges Blanc, Clos de l’Obac/Costers del Siurana, Priorat, Spanje 2021
60% macabeu, 20% xarel-lo, 15% moscatel de alejandria, 5% garnatxa blanca, fermentatie en 6 maanden rijping op rvs, productie 10.000-15.000 flessen; veel kleur, pure en schone geur, vuursteen, peper, lichte paddenstoelentoets, veel sap, meer fruit in de smaak, mineraliteit, elegant bittertje, lange en frisse finale, goede balans, gastronomische wijn € 27,95
Gecombineerd met:
Tartaar van yellowtail kingfish uit Zeeland, met gember, limoen en soja
Verfijnd en fris samenspel tussen groenten en vis, omlijst met een dressing waarin de prachtige toets van gember mooi gedoseerd is en in balans is met de mooie frisse lichtpittige finale.
De wijn-spijscombinatie is zeer geslaagd, de wijn omlijst het gerecht zeer goed. Alles blijft op zijn plek, wijn en gerecht versterken elkaar, dankzij de gember die een brugfunctie vervult naar de wijn toe. Top.
8,5
Planetes de Nin Classic, Familia Nin-Ortiz, Priorat, Spanje 2019
60% garnatxa, 40% carinyena, biodynamisch, fermentatie in grote eiken foeders en 18 maanden rijping, 2/3 in grote eiken foeders en 1/3 in amfoor van 1000 liter; redelijk veel kleur, jeugdig roodpaars, mooie geur met gerijpt zwart fruit, o.a. kersen en pruimen, soepel fruit in de smaak, elegante ontwikkeling, zachte vanilletoets, ronde tannines en frisse zuren, sappige textuur, veel lengte en elegantie (14,5%) € 33,95
8
Vall Por, Sangenís i Vaqué, Priorat, Spanje 2017
45% garnatxa, 45% carinyena, 10% cabernet sauvignon, vinificatie en 26 dagen maceratie in oude ondergrondse tanks bedekt met aardewerken tegels, 12 maanden rijping in eiken vaten (80% Frans, 20% Amerikaans), 6 maanden flesrijping, productie 5.000-7.000 flessen; jeugdige kleur, paarsrood; krachtige geur, paddenstoelen en aardse tonen, zachte houttoets, licht belegen fruit, krachtige aanzet, zwart fruit, koffie, mooi ontwikkelde aroma’s, veel lengte en kracht, redelijke balans met iets brandende alcohol, goede prijs-kwaliteitverhouding (15%) € 17,95
8,5
Mas d’en Compte, Celler Cal Pla, Priorat, Spanje 2016
50% garnatxa peluda, 40% carinyena, 10% cabernet sauvignon, 30 jaar oude stokken, 14 maanden rijping in nieuwe barriques (90% Frans, 10% Hongaars), productie 1500 flessen; intense jonge kleur, wat gesloten geur, romig zwart fruit, vanille, paddenstoelen en peper, vol, sappig en rond van smaak, chocolade en vanille, goed gedoseerde houtinbreng, ronde tannine, frisse zuren, zeer elegant ondanks de kracht (15%) € 41,65
Gecombineerd met:
Iberico-wang met buikspek, witlof, koffie-kardemomjus
Vol van smaak en klassiek vettig met mooi krokantje en fijn zoetige saus.
Een perfecte match: wijn en gerecht maken elkaar beter en alles klopt.
8,5
Costers de Pobleda, Mas Ignéus, Priorat, Spanje 2013
95% carinyena, 5% syrah, 18 maanden rijping in barriques (90% Frans en 10% Amerikaans), productie 2.000 flessen; hechte kleur, mooi gerijpte geur, zwart fruit, paddenstoelen en tabak, elegant, zeer frisse aanzet, veel sap en fruit, ronde tannine, frisse zuren staan voorop, goede mineralentoets, licht drogende en toegeknepen finale, veel lengte en elegantie, gastronomische wijn (15%) € 75,40
8,5
Clos de l’Obac, Clos de l’Obac/Costers del Siurana, Priorat, Spanje 2012
35% cabernet sauvignon, 35% garnatxa (meer dan 50 jaar oude stokken), 10% carinyena (meer dan 50 jaar oude stokken), 10% merlot, 10% syrah, afkomstig van zeven verschillende wijngaarden met uiteenlopende oriëntaties en hoogteliggingen, 15 maanden rijping in Franse barriques (50% nieuw), productie 6.000 flessen; nog veel kleur, lichtbruine rand, zeer krachtige geur, zwart fruit, kersen, lichte kruidigheid en wat aardse tonen, krachtige smaak met diepgang, duidelijk zoetje van hout, iets drogend in de finale, goed samengestelde wijn (15%) € 86,15
PrioratWines.nl,
Heerlen, 088-9327444