In het Zuid-Duitse Müllheim werd voor de derde achtereenvolgende maal de Landweinmarkt georganiseerd. De term Landwein staat voor de eenvoudigste standaard binnen de wijnwet en veelal zijn dit simpele slobberwijnen voor dagelijks gebruik. Er bestaat echter een groep kwaliteitswijnboeren die bewust hun wijnen als landwijnen declasseren om zo meer vrije ruimte te hebben.
tekst Albert de Jong
Oberbergen – Kaiserstuhl, Baden
De eerste Duitse topwijnboer die bewust declasseerde was Karl-Heinz Johner te Bischoffingen in de Kaiserstuhl, Baden.
Eind jaren tachtig van de vorige eeuw werden zijn vernieuwende op barrique gemaakte wijnen als niet-gebiedstypisch en daardoor onverkoopbaar afgekeurd door de regionale wijncontroleurs. Om zijn wijnen wel te kunnen verkopen declasseerde hij toen alles tot Deutscher Tafelwein, de toenmalige simpelste standaard die later opging in de categorie Landwein. Hij zette daarmee onbewust een trend in beweging die andere wijnboeren zijn gaan volgen.
Het grote boegbeeld achter het moderne downgraden is cultwijnboer Hanspeter Ziereisen van het gerenommeerde wijngoed Ziereisen te Efringen-Krikken in het zonnige Markgräflerland. Ziereisen vertelde dat hij aanvankelijk belachelijk werd gemaakt omdat hij alles rigoureus tot landwijn declasseerde en dat men zelfs probeerde dit via juridische weg te verbieden! ‘Maar bovenal werden mijn Landweinen door al mijn tegenstanders geproefd’, aldus Hanspeter.
De markt zelf
De opening werd verzorgd door Jancis Robinson MW en zij loofde de aanwezige wijnboeren voor hun moed en eigenzinnigheid om anders te zijn. Zij keek er naar eigen zeggen erg naar uit om haar kennis hiervan te verbreden.
In totaal waren er 22 wijngoederen aanwezig die allemaal uit het zuidelijke Baden kwamen. Gezamenlijk boden zij ruim 180 witte, rode en mousserende wijnen aan. Het waren voornamelijk zogenaamde monocepages, wijnen gemaakt van één enkel druivenras. Het overgrote deel was afkomstig van de Burgunderfamilie, maar ook regionale en internationale druiven zoals gutedel, riesling, sauvignon blanc en merlot waren te proeven. Door dit omvangrijke arsenaal was het goed mogelijk om een beeld van die Landwein-scene te krijgen.
Landweinmarkt in Müllheim
Sven Nieger, grootste rieslingtalent van het zuiden
Kwalitatief was de wijnkwaliteit van de wijngoederen onderling erg wisselend en bleek dat reputaties niet altijd kloppen. Een voorbeeld hiervan is het wijngoed Ziereisen zelf. Buiten Duitsland heeft dit een geweldige naam met de wijnen van het druivenras gutedel maar de exemplaren van spätburgunder, weissburgunder, grauburgunder en chardonnay zijn hier veel spectaculairder.
Eveneens aanwezig was de talentvolle jonge wijnboer Sven Nieger uit Baden-Baden. Hij bood spannende rieslings aan, afkomstig van granietbodem, en maakte zijn faam als grootste rieslingtalent van het zuiden geheel waar.
Zeer eigenzinnige wijnen, gemaakt van riesling en spätburgunder, schonk Jürgen Fendt van het wijngoed Fendt Weinfamilie. Jong zijn dit totaal geen allemansvrienden maar juist wijnen die polariseren. Geeft men ze echter tijd om te rijpen, dan tonen ze een intense rijkdom aan fruit met een diep minerale aard en een lange sappige afdronk.
Naast deze drie voorlopers van moderne hoogwaardige topkwaliteit Landwein proefde ik nog tal van andere intrigerende exemplaren. Voor wie zich hierin verder wil verdiepen kan ik de volgende wijngoederen aanbevelen: Brenneisen, Weinmanufaktur Burkhart, Enderle & Moll, Forgeurac, Röschard, Vorgrimmler, Wasenhaus Wein & Fass en Pix.
