Met de jaarlijkse Hollandse Nieuwe & Sherry-test voor de deur is het goed om de twee soorten sherry die daarbij aan bod komen nogmaals onder de loep te nemen, te beginnen met manzanilla.
tekst Jan van Lissum
Voordat The Wine & Food Association begon met de Nieuwe Haring & Sherry Test was al gebleken dat haring zich het best laat combineren met fino of manzanilla, en (meestal) niet met typen als amontillado, palo cortado of oloroso. Dit is te danken aan de aromatische kenmerken waarin fino en manzanilla zich onderscheiden van de andere soorten. Ze zijn doorgaans strak, droog, rechtlijnig en delicaat van smaak, met fijne impressies van bloemen en noten, terwijl de rijpere typen als amontillado, palo cortado en oloroso doorgaans een rijker, complexer en ronder smaakpatroon laat zien.
manzanilla fles
Het smaakkarakter van fino en manzanilla is te danken aan de biologische rijping, onder een florlaag, die beide ondergaan. De andere typen verschillen daarvan door hun (deels) oxidatieve rijping die bovendien meestal langer duurt.
Door hun delicate, droge karakter en fijne aroma’s laten fino en manzanilla de typische haringsmaak intact, terwijl de alcoholgraad hoog genoeg is om voldoende tegenwicht te bieden aan het vet, en bovendien geven ze een frisse, levendige nasmaak.
flor

Biologische rijping onder een laag flor (gistlaag)

kaart

Manzanilla: het zilte van de zee

Hoewel fino en manzanilla tot stand komen via dezelfde vinificatiemethode, is er één belangrijk verschil: de geografische herkomst. Fino komt uit Jerez de la Frontera, manzanilla uit Sanlúcar de Barrameda, 25 kilometer naar het noordwesten en vlak bij de Atlantische Oceaan. De zeewind zorgt ervoor dat manzanilla en kenmerkende ziltige toets bezit die bij fino ontbreekt.

De productieregels vereisen dat manzanilla minimaal twee jaar solerarijping onder een laag flor ondergaat, maar gemiddeld is dat meestal drie tot vijf jaar, met zeldzame uitschieters naar zeven of acht jaar. Het is sowieso uitzonderlijk wanneer een florlaag acht jaar lang intact blijft. Na een jaar of vijf, zes wordt hij dunner en op den duur verdwijnt hij helemaal.

Aroma’s

De belangrijkste aromatische kenmerken van manzanilla zijn kamille, noten, droge groene appel, hooi. Opmerkelijk is dat ‘manzanilla’ Spaans is voor kamille, al dankt de sherry daar niet zijn naam aan: die schijnt afkomstig te zijn van een dorpje Manzanilla in de regio.
Zeer jonge manzanilla’s bezitten een strak, fris karakter met duidelijke flor-tonen
Een manzanilla die door zo’n zwakker wordende florlaag al lichte oxidatiesporen vertoont, wordt ‘manzanilla pasada’ genoemd. De langere rijping geeft hem bovendien een smaakprofiel met meer concentratie, complexiteit en diepgang, en vaak een mineralige toets.

Solera's bij Bodegas Urium

Solera’s bij Bodegas Urium

Proefnotities: manzanilla’s geproefd in de afgelopen twee jaar

Geproefd op verschillende locaties gedurende de afgelopen twee jaar, gerangschikt op producent.

Bodegas Aecovi

7

Alexandro Manzanilla, Bodegas Aecovi, Sanlúcar de Barrameda, Spanje NV
Palomino; donkergeel uiterlijk, ziltig, beperkte schakering, flortonen, droge noten, aromatisch, simpel, minder intens, monotoon

Alvaro Domecq

7+

La Jaca Manzanilla, Alvaro Domecq, Sanlúcar de Barrameda, Spanje NV
Palomino; fruitig, aardig, goede balans – Xpertvinum (B)

Balandro Vinos

8,5

Las Botas Manzanilla Apartada, Balandro Vinos, Sanlúcar de Barrameda, Spanje
Palomino; crèmig, breed, intens, zwaar, sterk, gastronomische sherry

Bodegas Barbadillo

9

Solear en Rama Manzanilla Saca de Primavera 2012, Bodegas Barbadillo, Sanlúcar de Barrameda, Spanje NV
Palomino; helder geel, transparant, complex, expressief, ziltig, messcherp, fijne toets van droge noten, gedroogde kruiden, subtiele jodiumtonen, rijke aanzet, krachtig, fris, fijne bitters, smaakvol, kruidig, goede balans, elegant, levendige, stijlvolle manzanilla, gastronomische wijn – Wijnhandel van Ouwerkerk

9-

Solear en Rama Manzanilla Saca de Otoño 2016, Bodegas Barbadillo, Sanlúcar de Barrameda, Spanje NV
Palomino; veel kleur, intense geur, wasachtig, licht medicinaal, veel smaak, rondeur, zalvend, complex, geraffineerde bittere amandeltonen, knappe ontwikkeling, zeer veel lengte – Wijnhandel van Ouwerkerk

9+

Solear en Rama Manzanilla Saca de Invierno, Bodegas Barbadillo, Sanlúcar de Barrameda, Spanje NV
Palomino; goudkleurig, meer kleurintensiteit, bloemig, droge noten, krachtige flor en duidelijk ziltige tonen, krachtig omlijst met fijne bittere tonen, aromatisch, mooi van samenstelling, complex, evenwichtig, gastronomische manzanilla – Wijnhandel van Ouwerkerk

7,5

Solear en Rama Saca de Primavera, Barbadillo, Sanlúcar de Barrameda, Spanje NV
Palomino; intense geuraroma’s, inhoud, droog, diepgang, heel peperig, veel lengte – Wijnhandel van Ouwerkerk

7,5

Solear Manzanilla, Bodegas Barbadillo, Sanlúcar de Barrameda, Spanje NV
Palomino; correcte kleur, ziltig, scherp, droge noten, mooie balans, rijk en krachtig, in aanzet fijne bittertonen, redelijk complex – Wijnhandel van Ouwerkerk

7,5

Muyfina Manzanilla, Bodegas Barbadillo, Sanlúcar de Barrameda, Spanje NV
Palomino; strogeel, expressief, ziltig, intens, aromatisch, licht van structuur, fijne bittertonen, mist wat finesse – Wijnhandel van Ouwerkerk

7,5

Manzanilla Arboledilla Levante, Bodegas Barbadillo, Sanlúcar de Barrameda, Spanje NV
Palomino; rustige geur- en smaakaroma’s, droog, vullend, smaakvol, aromatisch – Wijnhandel van Ouwerkerk

8

Manzanilla Pasada en Rama Pastora, Bodegas Barbadillo, Sanlúcar de Barrameda, Spanje NV
Palomino; fijne geurwaaier, veel fruit, goede balans, plezierig, elegant – Wijnhandel van Ouwerkerk

Bodegas Barón

8

Manzanilla Pasada, Bodegas Barón, Sanlúcar de Barrameda, Spanje NV
Palomino; helder geel, ziltig, gedroogde kruiden, licht nootachtig, redelijk expressief, fijne bittertonen, smaakvol, aromatisch, complex, vullend, geur- en smaaktonen komen overeen, goede balans – Karakter Wijnimport

8-

Soluqua Manzanilla Pasada, Bodegas Barón, Sanlúcar de Barrameda, Spanje NV
Palomino; goede aroma’s, rustig, goed gedoseerd, mooie vulling, evenwichtig – Karakter Wijnimport

8-

Manzanilla Micaela, Bodegas Barón, Sanlúcar de Barrameda, Spanje NV
Palomino; rustige geur en smaak, evenwichtig, goede zuren en bitters – Karakter Wijnimport

Bodegas Callejuela

8,5

Manzanilla de Añada, Callejuela, Sanlúcar de Barrameda, Spanje 2014
Palomino, 3-4 jaar op flor; citroenkleurig, staffe manzanillatoets in geur en smaak, stevig en intens van samenstelling, zeer mineralig, levendige ondertoon, mooie ziltigheid, veel lengte (15%) – Anfors Imperial

8,5

Manzanilla de Añada Aniña, Callejuela, Sanlúcar de Barrameda, Spanje 2014
Palomino, 3, 4 jaar op flor; veel kleur, complex, veel mineralen, explosief in de mond, mooie ronding, ziltige afdronk, veel lengte – Anfors Imperial

8,5

Manzanilla Macharnudo, Callejuela, Sanlúcar de Barrameda, Spanje 2014
Palomino; citroengeel, mooie geurwaaier, zeer rijk, aromatisch, complex, krachtig maar zacht, intens, mineralig, goede ziltigheid – Anfors Imperial

8,5

Manzanilla Pasada Blanquito, Callejuela, Sanlúcar de Barrameda, Spanje NV
Palomino; rijp, rijk, aromatisch, beschaafd, veel van alles, hoge zuren, medicinaal, veel lengte – Anfors Imperial

Bodegas La Cigarrera

7+

Manzanilla, Bodegas La Cigarrera, Sanlúcar de Barrameda, Spanje NV
Palomino; heldergeel, gedroogde bloemen, ziltig, droge tonen, rustige geurwaaier, lang, krachtig, smaakvol, rijk, heel vullend

Bodega Delgado Zuleta

8,5

Manzanilla La Goya, Delgado Zuleta, Sanlúcar de Barrameda, Spanje NV
Palomino; rustige geur en smaak, vettig en breed, aromatisch, veel inhoud en diepgang – Wijnhandel B.J. de Logie

8,5

Manzanilla Barbiana, Delgado Zuleta, Sanlúcar de Barrameda, Spanje NV
Palomino; breed, aromatisch, correct, goede schakering – Wijnhandel B.J. de Logie

8,5

Manzanilla La Goya XL en Rama, Delgado Zuleta, Sanlúcar de Barrameda, Spanje NV
Palomino; veel kleur, strak in de neus, vitaal, goede balans en lengte, karaktervol – Wijnhandel B.J. de Logie

Bodegas Dios Baco

7,5

Manzanilla Riá Pitá, Bodegas Dios Baco, Sanlúcar de Barrameda, Spanje NV
Palomino; heldergeel, gekonfijt fruit, expressief, krachtig, goede structuur, aromatisch

Equipo Navazos

9

La Bota de Manzanilla Pasada 39 Bota NO, Saca September 2012, Equipo Navazos, Sanlúcar de Barrameda, Spanje NV
Palomino; goud uiterlijk, complex, expressief, droge noten, scherp, goed gedoseerd, veel en intens, mooie fijne bittertonen, ziltig, elegant, kruidig, goede balans, manzanilla met personaliteit, gastronomisch, veel lengte – Cuimed

9

La Bota de Manzanilla Pasada 40 Bota Punta, Saca September 2012, Equipo Navazos, Sanlúcar de Barrameda, Spanje NV
Palomino; goudkleurig, krachtig, expressief, gekonfijt fruit, kruidig, droge noten, honing, rijke aanzet, aromatisch, vullend middenpalet, complex, gastronomisch, veel lengte – Cuimed

8+

I Think Manzanilla en Rama, Equipo Navazos, Sanlúcar de Barrameda, Spanje NV
Palomino; heldergeel, duidelijk flortonen, ziltig, krachtig, fruitig en aangenaam, licht ontwikkeld, droge noten, aromatisch, mooie bitters, redelijk complex en evenwichtig, goed lengte – Cuimed

Bodegas Garvey

7,5

Juncal Manzanilla, Bodegas Garvey, Sanlúcar de Barrameda, Spanje NV
Palomino; strogeel, ziltig, gedroogde bloemen, redelijk complex, nootachtig, goede bittertonen, correct, vulling, aromatisch – Wijnhandel Léon Colaris

Bodegas Gutiérrez Colosía

8

Manzanilla, Bodegas Gutiérrez Colosía, Sanlúcar de Barrameda, Spanje NV
Palomino; strogeel, evenwichtig, medium intens, ziltig, droge noten, mooi gedoseerd, krachtig en aromatisch, veel smaak, vullend, intense manzanilla met veel lengte – Vivacadiz

Bodegas Herederos de Argüeso

9+

Manzanilla San León Reserva de Familia, Bodegas Herederos de Argüeso, Sanlúcar de Barrameda, Spanje NV
Palomino; heldergeel, complex, expressief, intens, ziltig, krachtig, droge noten, rijk, frisse mondbeleving, fijne bitters naar het einde toe, evenwichtig, gastronomisch – Grapy.nl

8,5

Manzanilla San León, Bodegas Herederos de Argüeso, Sanlúcar de Barrameda, Spanje NV
Palomino; heldergeel, aromatisch, redelijk complex, expressieve ondertoon, scherp en vooral ziltig, rijk, aromatisch, fijne bitters, goed fris op de tong – Grapy.nl

8+

Manzanilla Las Medallas de Argüeso, Bodegas Herederos de Argüeso, Sanlúcar de Barrameda, Spanje NV
Palomino; heldergeel, ziltig, mooie flortonen, vooral floraal, expressief, rijk, krachtig, aromatisch, geur- en smaaktonen komen overeen, gastronomische manzanilla – Grapy.nl

8

Manzanilla Argüeso, Bodegas Herederos de Argüeso, Sanlúcar de Barrameda, Spanje NV
Palomino; typische manzanilla-aroma’s, intens, kruidig, straf, spanning, goede balans, lengte – Grapy.nl

Bodegas Hidalgo-La Gitana

9+

Pastrana Single Vineyard Manzanilla Pasada, Bodegas Hidalgo La Gitana, Sanlúcar de Barrameda, Spanje NV
Palomino; goudkleurig, ziltig, scherp, droge noten, geroosterde amandelen, expressief, rijk, aromatisch, geur- en smaaktonen komen overeen, evenwichtig, complexe, gastronomische manzanilla – Résidence Wijnen

8,5

La Gitana Manzanilla, Bodegas Hidalgo La Gitana, Sanlúcar de Barrameda, Spanje NV
Palomino; helder geel, ziltig, gedroogde bloemen, expressief, evenwichtig, complex maar ook fris, aromatisch, elegant, plezierig, fraaie aroma’s, veel finesse in geur en smaak, mooie lengte – Résidence Wijnen

8,5

La Gitana en Rama Aniversario, Bodegas Hidalgo La Gitana, Sanlúcar de Barrameda, Spanje NV
Palomino, 15 jaar solera, limited edition van 800 flessen ter gelegenheid van 225-jarig bestaan van de bodega; elegante, jonge kleur, zeer fijne geurwaaier, heel veel finesse, evenwichtig, zelfs fruitig, barst van levendigheid, veel lengte (15%) Résidence Wijnen

Hijos de Rainera Pérez Marín

8,5

Manzanilla La Guita, Hijos de Rainera Pérez Marín, Sanlúcar de Barrameda, Spanje NV
Palomino; heldergeel, aromatisch, complex, expressief, ziltig, rijk en krachtig, fijne bitters in aanzet, goed gedoseerd – Oud Reuchlin & Boelen

8,5

Manzanilla La Guita en Rama, Hijos de Rainera Pérez Marín, Sanlúcar de Barrameda, Spanje NV
Palomino; correcte geur, intense smaak, goede inhoud en balans, zeer aromatisch, medicinaal – Oud Reuchlin & Boelen

Bodega Los Infantes Orleans Borbón

7

Manzanilla Torrebreva, Bodega Los Infantes Orleans Borbón, Sanlúcar de Barrameda, Spanje NV
Palomino; donkergeel, flortonen, ziltig, medium intensiteit, lichte structuur, redelijk fris, smaakvol, maar mist finesse

Juan Piñero

9-

Manzanilla Maruja, Bodegas Juan Piñero, Sanlúcar de Barrameda, Spanje NV
Palomino; duidelijk nootachtig, prachtig fruit, vol, aromatisch, intense lengte, heel fijne wijn – André Kerstens Partners in Wijn

8,5

Manzanilla Pasada Maruja, Bodegas Juan Piñero, Sanlúcar de Barrameda, Spanje NV
Palomino, 12 jaar oud; licht van kleur, intense geur, klassiek breed geschakeerd, beklede tonen, fijne gerijpte aroma’s, olieachtig, sappig, nootachtig, fraaie complexiteit – André Kerstens Partners in Wijn

Bodegas Lustau

8,5

Manzanilla Papirusa, Bodegas Lustau, Sanlúcar de Barrameda, Spanje NV
Palomino; gele kleur, duidelijke flortonen, bloemig, complexe smaak, vettig, vullend, goede ziltigheid en balans – Walraven Sax

7,5

Manzanilla Macarena, Bodegas Lustau, Sanlúcar de Barrameda, Spanje NV
Palomino; heldergeel, krachtig, karakteristiek, scherp, flortonen, aromatisch, goede zuren, vullend, correcte balans en lengte – Walraven Sax

8,5

Manzanilla 3 en Rama Saca de 2018, Bodegas Lustau, Sanlúcar de Barrameda, Spanje NV
Palomino; meer bekleed, rijker en complexer dan Papirusa – Walraven Sax

Bodegas Pedro Romero

7

Manzanilla Aurora, Bodegas Pedro Romero, Sanlúcar de Barrameda, Spanje NV
Palomino; heldergeel, medium intense geur, gedroogde kruiden, scherp, bittertje, lichte structuur, doordrinkbaar, toegankelijk

Bodegas Portales Pérez

8

Manzanilla Pasada en Rama Los Caireles, Bodegas Portales Pérez, Sanlúcar de Barrameda, Spanje NV
Palomino; veel kleur, breedte, mooie balans, zeer aromatisch, veel lengte

Bodegas Rey Fernando de Castilla

7,5

Classic Manzanilla, Bodegas Rey Fernando de Castilla, Sanlúcar de Barrameda, Spanje NV
Palomino; heldergeel, ziltig, droge noten, floraal, vrij veel kracht, bittertonen zijn goed opgenomen, aromatisch, vullend – Horizon Wines

Sacristía AB

9

Manzanilla, Sacristía AB, Sanlúcar de Barrameda, Spanje NV
Palomino; heldergeel, scherp, notig, getoast, goed gedoseerd, smaakvol, fijne bittertonen, rijk en complex, veel lengte, gastronomisch – Xpertvinum (B)

Bodegas Teresa Rivero

7,5

Manzanilla Bajo de Guía, Bodegas Teresa Rivero, Sanlúcar de Barrameda, Spanje NV
Palomino; heldergeel, gedroogde kruiden, scherp, ziltig, flortonen, aromatisch, droog, lang, prima balans, geur- en smaaktonen komen overeen

7,5

Manzanilla La Sanluqueña, Bodegas Teresa Rivero, Sanlúcar de Barrameda, Spanje NV
Palomino; medium intense geur, fris, droge kruiden, aromatisch, veel lengte

Bodegas Urium

8,5

Manzanilla Pasada en Rama, Bodegas Urium, Jerez, Spanje NV
Palomino; elegante geur, finesse, delicaat in geur- en smaakaroma’s, veel inhoud, kruidig, heel licht jodium, balans, lengte – Grapy.nl

Bodega Valdespino

8,5

Manzanilla en Rama Deliciosa, Bodega Valdespino, Sanlúcar de Barrameda, Spanje NV
Palomino; zeer brede aroma’s, veel inhoud, intens, goede balans en lengte – Oud Reuchlin & Boelen

Bodegas Valdivia

7+

Manzanilla La Rubia, Bodegas Valdivia, Sanlúcar de Barrameda, Spanje NV
Palomino; strogeel, medium intense geur, evenwichtig, netjes, aromatische smaak, monotoon

Bodegas Yuste

8,5

La Kika Manzanilla Pasada, Bodega Yuste, Sanlúcar de Barrameda, Spanje NV
helder, veel kleur, goudgeel, gedroogde lijsterbes, ziltigheid, noten, mineraliteit, vanille, custard, klassiek, fijne en rijke geur, ronde aanzet, noten, ziltigheid, breed van smaak, lange en rijpe afdronk, gastronomische wijn pur sang – Grapy.nl