Veel verkwikkende huiswijnen in voorjaarsselectie

Proefschrift Nationale Huiswijncompetitie 2018 – juryrapport

Huiswijnen: bestaan ze nog? In de voorjaarseditie van de Proefschrift Nationale Huiswijncompetitie inventariseren we het aanbod in café, eetcafé, middenklasse- en toprestaurant. Veel importeurs en horecazaken deden mee: het resulteerde in een gevarieerde en goede inzending.
tekst en proefnotities Jan van Lissum

Sinds 2000 organiseert The Wine & Food Association de Proefschrift Nationale Huiswijncompetitie. Destijds was het begrip huiswijn vrij scherp gedefinieerd. Doorgaans de voordeligste wijnen op de kaart en vaak de enige die je per glas kon bestellen – naast de eventuele wijnarrangementen. De huiswijnen – meestal één wit en één rood – vormden een vineus visitekaartje voor het restaurant en een bewijs van bekwaamheid van de daar werkende sommelier of wijnspecialist. Want meer nog dan de eerder genoemde arrangementswijnen bewees een goede huiswijn dat die sommelier beschikte over up-to-date vakkennis én goede smaak: het was immers knap om een wijn te vinden die én prettig geprijsd was én bij iedereen in de smaak viel én daarbij ook nog eens interessant genoeg was om op te vallen bij echte wijnkenners. Wie bij zo’n restaurant ‘een glas wit’ of ‘een glas rood’ bestelde en vervolgens met een glimlach zijn glas leegdronk, raakte automatisch benieuwd naar wat er verder op de wijnkaart stond en zou vast nog eens terugkomen.

Begrip ‘huiswijn’ verdwijnt uit top- en middensegment
De afgelopen jaren is er veel veranderd en treffen we steeds minder huiswijnen met die exclusieve rol van ‘visitekaartje’. Alleen in cafés en eenvoudige restaurants is het aantal per glas te bestellen wijnen vaak nog beperkt tot hooguit een paar. De meeste andere zaken, zeker in het topsegment, beschikken tegenwoordig over moderne bewaar- en schenksystemen en kunnen de gast een brede keuze aan wijnen per glas aanbieden. De term ‘huiswijn’ raakt daarmee steeds meer in onbruik. In plaats daarvan is er vaak een aparte kaart met bijvoorbeeld ‘open wijnen’, ‘wijnen van de maand’, ‘onze lievelingswijnen’, etc. Aan de selectie herken je nog altijd een bekwame sommelier, maar de gewoonte om je als restaurant te profileren met één of twee specifieke ‘huiswijnen’ verdwijnt.

‘Een glas witte/rode wijn graag’
Als organisator hebben we toch besloten om de term ‘huiswijn’ te handhaven, zolang er enerzijds nog horecazaken zijn die de term ook bezigen en zolang er anderzijds een beperkt aantal ‘open wijnen’ geschonken blijft worden die voldoen aan de criteria voor huiswijnen: prettig geprijsd, toegankelijk voor iedereen, interessant voor echte wijnkenners. De wijnen die je krijgt aangeboden wanneer je eenvoudig ‘een glas wit’ of ‘een glas rood’ bestelt.

Groeiende rol gespecialiseerde importeurs
Over het (huis)wijnaanbod zelf zijn we goed te spreken. De Nederlandse wijnhandel is de afgelopen decennia enorm verrijkt met de opkomst van kleinere, gespecialiseerde bedrijven die zich bewust beperken tot één wijnland (Griekenland, Portugal, Argentinië), één of enkele wijnstreken (Jura, Bourgogne, Jerez) of een bepaald wijntype (mousserend, vin nature). Dit soort bedrijven loopt vaak voorop als het gaat om aantrekkelijke nouveautés en nog nauwelijks bekende (en daarmee dikwijls gunstig geprijsde) wijnen. Bovendien beschouwen zij in veel gevallen de betere horeca als dé toegangspoort tot de serieuze wijnliefhebber – met een gepassioneerde sommelier als tussenpersoon.
Het resultaat is vooral zichtbaar onder de huiswijnen in toprestaurants en in de nieuwere, hedendaagse middenklasse restaurants in de grote steden. We komen er relatief veel met kennis en smaak gekozen, toegankelijke wijnen tegen uit minder bekende streken en landen en/of gemaakt van minder bekende druivenrassen. Echt wijnen geselecteerd door liefhebbers voor liefhebbers, en dat blijft een uitstekend visitekaartje voor elk restaurant.

Categorie Café: geleidelijk wat verbetering

De invloed van de bierleveranciers die ook bepalend welke wijnen er in het café geschonken worden (doorgaans goedkope wijnen van laag niveau) wordt weliswaar minder, maar bij veel doorsnee cafés is wijn nog steeds een item dat nauwelijks serieuze aandacht krijgt. Meestal omdat er geen echte kenner of liefhebber werkzaam is, of omdat er eerst op de (lage) inkoopprijs gelet en daarna pas op kwaliteit. Heel langzaam zien we in dit segment een kentering, vooral onder druk van een groeiend aantal wijnbewuste consumenten die anno 2018 beter in staat zijn om kwaliteitsverschillen te onderscheiden. Daarnaast groeit het aantal gespecialiseerde wijncafés en is het ook bij de meeste eetcafés veel beter gesteld met het wijnaanbod.

Winnaars categorie Café - wit

Beste Witte Huiswijn – Amsterdam

Thuis aan de Amstel, Amsterdam

Piesporter Riesling trocken, Weingut Hain, Mosel, Duitsland 2016
Riesling; aangename smaak, uitgesproken wit fruit, mooi passende zuurgraad, evenwichtig, schoon, verfrissende, doordrinkbare dorstlesser voor iedereen
Prijs per glas € 5,50 | prijs per fles € 29,50
Résidence Wijnen, Roelofarendsveen

Beste Witte Huiswijn – Maastricht

Café Falstaff, Maastricht

Sauvignon, Domaine de la Renaudie, Touraine, Frankrijk 2017
Sauvignon blanc; duidelijk sauvignon, dikke aroma’s, veel vulling, smaakvol, goede zuren, expressief, rijk aan fruit, veel lengte, kan veel borrelhapjes aan (12,5%)
Prijs per glas € 5,50 | prijs per fles € 26,50
Vojacek Wijnen, Maastricht

Beste Witte Huiswijn – Den Haag

Room, Den Haag

L’Arjolle Sauvignon Blanc-Viognier, Domaine de l’Arjolle, IGP Côtes de Thongue, Frankrijk 2017
Sauvignon blanc, viognier; goede balans, sappig, doordrinkbaar ondanks vullende blend, veel smaak, rijp fruit en goede zuren (12%)
Prijs per glas € 4,40 | prijs per fles € 24,00
Les Généreux, Zutphen / Marius Jouw Wijnvriend

Beste Witte Huiswijn – Rest van Nederland

Proeverij Klavertje 4, Vught

Solas Viognier, Laurent Miquel, IGP Pays d’Oc, Frankrijk 2017
Viognier; aromatisch, smaakvol, mooi fruit, rijk aan sap, aangenaam doordrinkbare viognier, vooral lichtvoetig, frisse zuren, verrassend (13%)
Prijs per glas € 5,90 | prijs per fles € 29,00
Verbunt Wijnkopers, Tilburg

Overige finalisten categorie Café - wit

Turitelles, Domaine d’Antugnac, IGP Pays d’Oc, Frankrijk 2017
Chardonnay, mauzac; vullende, volle geur, goede materie, veel sap, smaakvol, aromatisch, dik, mondvullend, harmonieus (13%)
Wordt geschonken bij:
Café Charlemagne, Maastricht
Prijs per glas € 4,00 | prijs per fles € 19,80
Café De Pieter, Maastricht
Prijs per glas € 3,80 | prijs per fles € 20,00
Vojacek Wijnen, Maastricht

Winnaars categorie Café - rood

Beste Rode Huiswijn – Rest van Nederland

Foodbar Bluff, Enschede

Estate Merlot, Errazuriz, Curico Valley, Chili 2016
Merlot; breed geurpalet, veel van alles, stevige houtinvloed, heftige toasting en tannine, sappig en rond, beetje zoetig, kan veel aan qua borrelhapjes (kaas, noten, charcuterie), in de zomer wel licht gekoeld schenken (13,5%)
Prijs per glas € 3,80 | prijs per fles € 19,00
Verbunt Wijnkopers, Tilburg

Café Thuis aan de Amstel, Amsterdam

Eetcafé-Brasserie-Restaurant: meer schakering en kwaliteit

De hedendaagse consument heeft niet alleen meer oog voor kwaliteit, maar ook voor prijs-kwaliteitverhoudingen. Dit laatste is iets waar vooral de middenklasse restaurants en eetcafés rekening moeten houden, zeker bij het berekenen van hun marges bij huiswijnen en open wijnen. Veel gasten hebben inmiddels al zoveel proefervaring dat ze snel doorhebben wanneer de kwaliteit in het glas niet in verhouding staat tot de gevraagde prijs. En is dat niet het geval, dan kunnen ze via een handige app eenvoudig de winkelprijs van de geschonken wijn achterhalen. Misbruik maken van onwetendheid, door simpele wijnen veel te duur per glas te schenken, wordt dan ook steeds lastiger. Echt scheve prijs-kwaliteitverhoudingen bij eenvoudige open wijnen komen we eigenlijk alleen nog tegen bij eenvoudige restaurants.

Winnaars categorie Eetcafé/Brasserie/Restaurant - wit