Het is lastig om je in Toscane te onderscheiden naast beroemde wijnen als brunello di montalcino, bolgheri en chianti classico. Toch biedt Toscane nog genoeg andere interessante wijndistricten met uiterst koopwaardige wijnen. – Fred Nijhuis
Soms vormen ze een mooie aanvulling op eerder genoemde wijnen, soms een veel beter betaalbaar alternatief. Er is echter ook het nodige kaf onder het koren, ook waar het de nieuwe lichting wijnen in opkomende gebieden betreft. Ook de jaargangen spelen een aanzienlijke rol, zeker gezien de matige reputatie van het door regen en matige temperaturen geteisterde 2014. Toch zijn er verschillende aangename wijnen gemaakt in 2014. Misschien niet met de brede structuur van 2013 of de (naar het zich laat aanzien) perfecte balans van 2015, maar doordrinkbaare wijnen in een lichtere, levendige stijl. Streng onderhoud van de wijngaarden en belangrijke keuzes in de kelder hebben het jaar gered. Twintig jaar geleden zouden vergelijkbare weersomstandigheden tot dramatische wijnen hebben geleid, nu zijn vrijwel overal schone, drinkbare wijnen gemaakt met fraaie uitzonderingen in positieve zin.
Andere gebieden
Op zaterdag en zondag 13 en 14 februari proefden we talloze wijnen uit ‘de andere’ wijngebieden in Toscane, zoals de Val d’Arno, Scansano, Montecucco, Cortona, Carmignano, Pitigliano en de vele Chianti-subregio’s met een hoofdrol voor Chianti Rufina. Het blijft verbazingwekkend dat de (slechts 20) producenten in het Rufina-gebied zich nog steeds willen associëren met Chianti. In de zee van chianti hebben ze een duidelijk onderscheidend vermogen, maar worden ze door de toevoeging Chianti nog altijd over één kam geschoren met de middelmaat die de meeste reguliere chianti’s kenmerkt. Die middelmaat is overigens niet per definitie slecht, want het merendeel van die chianti’s toont zich netjes, goed gemaakt, maar licht gestructureerd en pretentieloos, volledig in balans met hun prijsniveau. Wat wil/kun je verwachten van wijnen die slechts enkele euro’s af domein kosten?
Rufina
Maar terug naar de wijnen die meer in zich hebben en die ook meer betekenen. Wie de wijnen uit Rufina proeft, weet dat het gemiddelde kwaliteitsniveau hier beduidend hoger ligt dan in de andere subregio’s. In vergelijkbare gebieden zoals Nizza en Dogliani hebben de producenten begrepen dat hun eigen identiteit het belangrijkste is en de koppeling aan veelal doorsnee wijnen uit omringende gebieden hun imago en verkoop alleen maar beperkt. Chianti staat voor correcte wijnen op basisniveau, Chianti Classico voor wijnen op het hogere tot hoogste kwaliteitsniveau. Rufina zal een keuze moeten maken om een duidelijk signaal te geven aan de markt en de producenten in de streek. Er is nog ruimte voor verbetering, nog niet iedereen heeft het geweldige potentieel van de streek al ontgonnen.
Carmignano
De streek met zeer gewaardeerde klassiekers als die van Fattoria Ambra en vooral Capezzana. Blijft een genot om deze wijnen te drinken en hun eigen identiteit staat nooit ter discussie. De finesse en het doorzettingsvermogen van de sangiovese geeft de wijn hun eigen karakter.
Scansano
Een district dat zich meer in de kijker speelt is Scansano, waar de morellino (sangiovese) eveneens een hoofdrol speelt. De belofte als de ‘nieuwe brunello’ heeft men (nog?) niet kunnen waarmaken, al is het alleen maar vanwege de veel betere marketing en het daarvoor beschikbare kapitaal in Montalcino. Maar het is een streek met prima producenten. Binnenkort op deze site een meer uitgebreide rapportage.
Cortona
Deze streek krijgt de laatste tijd vrij veel aandacht, hoewel het niet helemaal duidelijk is waarom. Ja, het is een oud wijngebied en er zijn veel nieuwe initiatieven, maar de waarde daarvan is nog niet helemaal duidelijk; nieuw is niet altijd beter. De druivenrassen die hier meer in de belangstelling staan dan sangiovese zijn merlot en vooral syrah. Van de eerste worden makkelijke, aangename wijnen gemaakt van druiven die voorheen vaak hun weg vonden naar andere Toscaanse districten. De syrah is ‘hot and happening’ en de mondiale pers (altijd op zoek naar iets nieuws) heeft ze hier ontdekt. Stefano Amerighi heeft overduidelijk talent, maar de balans tussen fruit en hout mag beter. Over het algemeen zijn de wijnen uit Cortona goed gemaakt, maar (nog) erg technisch en of Toscane en Cortona zich nu hier mee moeten of kunnen onderscheiden is nog maar de vraag. Een deel van de pers is nu nog enthousiast, maar dat zijn ze wel vaker.
Montecucco
Enkele jaren geleden gelanceerd als veelbelovend en dat is de streek nog steeds. Als de producenten zichzelf en hun wijnen wat meer rust gunnen en techniek en hout ondergeschikt maken aan het fruit en de wijn, dan is hier veel mogelijk. Enkele producenten laten dat gelukkig nu al zien.
Colline Pisano / Terre di Pisa
Een ander gebied met de nodige mogelijkheden is de streek ten zuiden van Pisa. Verschillende producenten maken hier wijnen van bovengemiddelde kwaliteit, met enkele zeer fraaie toppers. Ook hier lijkt het gebruik van de naam Chianti hun succes eerder te remmen dan te stimuleren. Helaas ontbreekt het aan een samenhorigheid en eensluidende visie om de streek meer aanzien te geven. Ego’s en politiek lijken ook hier belangrijker dan het algemeen belang, iets wat we ook in Rufina en veel meer gebieden tegenkomen. Aan het terroir en de druiven ligt het niet, de mens is de bepalende factor.
Enkele van onze favorieten (een kleine selectie uit circa 400 wijnen):
Chianti Rufina
Selvapiana, Chianti Rufina, 2013
Marchesi Gondi, Castello Bossi, Chianti Rufina, 2011
Travignoli, Chianti Rufina, 2013
Montecucco
Collemassari, Montecucco Rosso Riserva, 2012,
Chianti
La Querce, Chianti Colli Fiorentini 2013
Malenchini, Chianti Colli Fiorentini, 2013
Fattoria di Fiano, Chianti Colli Fiorentini, 2013
Uccelliera, Chianti 2014
Badia di Morrona, Chianti Riserva, 2013
Morellino di Scansano
Mantelassi, Morellino di Scansano, 2013
Roccapesta, Morellino di Scansano, 2013
Fattoria dei Barbi, Morellino dei Barbi, 2014
Carmignano
Fattoria Ambra, Barco Reale di Carmignano 2012
Capezzana, Carmignano, 2013
