In het Frankfurter restaurant Heimat verzorgde de familie Schönleber, eigenaar van het beroemde Nahewijngoed Emrich-Schönleber, een overzichtsproeverij van hun Halenberg ‘R’ Riesling.
tekst Albert de Jong
Deze halfdroge riesling, waarbij de R staat voor Reserve, wordt beschouwd als een van de allerbeste off-dry rieslings van Duitsland. De sympathieke familie Schönleber had voor dit gebeuren ruim veertig gasten uitgenodigd en het idee hiervoor kwam van Engelse wijnschrijver Stuart Pigott. Deze autoriteit op het gebied van Duitse wijn is van mening dat rieslingwijnen met een gering aandeel restzoet erg ondergewaardeerd zijn ten opzichte van hun droge soortgenoten; wijnliefhebbers zouden niet bang moeten zijn om toe te geven dat zij dit smaaktype eigenlijk veel lekkerder vinden. Daarbij moet men ook weten dat gematigd zoete rieslings langer bewaard kunnen worden en zij zich complexer kunnen ontwikkelen.
Halenberg

De zeer steile, zuidelijk georiënteerde Halenberg bij Monzingen

 kaart Monzingen

Wijn, wijngaard en familie

Het wijngoed bevindt zich in Monzingen aan de zuidwestelijke rand van de schilderachtige wijnregio Nahe. Daar bezit de familie 19 hectare aan wijngaarden die alle rondom het thuisdorp zijn gesitueerd. Hun wijngaardpercelen zijn voor 85% met riesling beplant en het overige bestaat uit grauburgunder en weissburgunder, aangevuld met wat müller thurgau.
De Schönlebers zijn met 5,3 hectare bezit in de Halenberg verreweg de grootste eigenaar van deze bijzondere wijngaard en daar staat uitsluitend riesling aangeplant. De wijngaard is erg stenig en bestaat voornamelijk uit leem met blauwe leisteen en kwartsiet. Hij heeft een volledig zuidelijke oriëntatie en een maximale hellingsgraad van 70%. De druivenstokken zijn aangeplant op een hoogte van 160 tot maximaal 200 meter boven de zeespiegel. Het grondstuk van de familie Schönleber is door de VDP als een Grosse Lage geklasseerd en behoort tot de allerbeste wijngaarden van Duitsland. De Halenberg-rieslings zijn elegante, doch stevige, gestructureerde wijnen die boordevol sappig fruit zitten. Uniek is de hier aanwezige combinatie van grapefruit met zoute, mineralig, aandoende smaakelementen.
Binnen de familie is zoon Frank verantwoordelijk voor de vinificatie, vader Werner verzorgt de wijngaarden en hun beide eega’s verzorgen de verkoop op het wijngoed.

Topwijn gebaseerd op heldere filosofie

Tot en met de oogst 2004 werd deze wijn gewoon als reguliere spätlese halbtrocken uitgebracht. De naamswijziging naar Halenberg R is gekomen toen Frank in 2005 de vinificatie onder zijn hoede kreeg. Hij wilde van deze wijn, met altijd meer dan negen gram niet vergist druivensuiker, een meer materierijk exemplaar maken in de stijl van een Grosses Gewächs. Hiertoe verbeterde hij samen met Werner het hele maakproces. Oogst na oogst perfectioneerden zij deze wijn verder, met een haarscherp oog voor het kleinste detail.

Werner Schönleber

Werner Schönleber

Lange fustlagering

Het druivengoed wordt uitsluitend handmatig geplukt en na een zachte persing wordt de pulp en het verse druivensap gedurende enige tijd koel bewaard om zo meer smaak- en aromastoffen te verkrijgen. Aansluitend wordt het sap in houten fusten van 1200 liter tot wijn vergist en gerijpt. Afhankelijk van de sapkwaliteit duurt deze rijping minimaal twaalf maanden en soms zelfs meer. Sinds de jaargang 2005 wordt het geperste druivensap uitsluitend spontaan vergist zonder toevoeging van gecultiveerde gist. De wijn komt normaliter 18 maanden na de pluk op de markt en dat idee is gelijktijdig ontstaan met het uitmuntende oogstmateriaal van 2005. De zeldzaam unieke wijn uit de jaargang 2009 kreeg zelfs achttien maanden fustlagering en eenzelfde tijd flesrijping.

Uitzonderlijk getalenteerd duo

De overzichtsproeverij bij restaurant Heimat liet prachtig zie hoe dit zeer bekwame duo perfect met de steeds sterk wisselende klimaatomstandigheden weet om te gaan. Elke wijn ventileerde schitterend zijn jaargangskroniek en etaleerde duidelijk aan welke klimatologische invloeden het oogstgoed blootgesteld was geweest. Het uitzonderlijke talent van vader en zoon komt vooral sterk tot uiting in zogenaamde ‘moeilijke’ oogstjaren. Waar collega’s dan grote problemen hebben om überhaupt een zuivere wijn te maken, weten zij als geen ander een heuse topwijn te creëren.

Frank Schönleber

Frank Schönleber

Groots wijngaard-DNA

De proeverij bestond uit de wijnen van de oogsten: 1993, 1999, 2003 , 2004, 2005, 2006, 2007, 2008, 2009, 2010, 2011, 2012, 2013 en 2014. Zonder uitzondering was elke wijn een bijzondere unieke riesling. Mijn toppers waren de wijnen uit 2003 en 2009. Deze twee giganten zijn gewoon gemaakt voor de eeuwigheid! Ze etaleerden een waanzinnig, bijna tijdloos levensspan vergezeld van een groots wijngaard-DNA. Kwalitatief daarop aansluitend zijn de wijnen van 2004, 2005, 2007, 2008 en 2012. De 2004 en 2008 zijn slanke, fris puristische exemplaren, waarbij de laatste iets meer vulling bezit. De 2005 en 2007 zijn van eenzelfde kwaliteitsniveau en bekoren door hun rijpe, vlezige structuur. De 2012 tendeert naar de 2008 en smaakt wat rijper en ronder.

Talentvol duo

Talentvol duo

Problematische oogstjaren nauwelijks terug te proeven

Kenmerkend voor de geweldige klasse van de Halenberg R was de 2006. Deze problematische jaargang – regenval in combinatie met warme temperaturen tijdens de oogstperiode waardoor er veel druivenrotting optrad – was gewoon zuiver van aard. Hij mist echter de extra dimensie van de waarlijk grote jaargangen. De oogst 2011 was ook niet eenvoudig, want er was drie weken voor de pluk vorst in de wijngaard. In de wijn is dat echter totaal niet terug te proeven; hij smaakt heerlijk, verfrissend, koel en primair. De primair werkende 2013 is opvallend materierijk en verlangt nog jaren om tot volledige grandeur te komen. De 2014 is jong al opvallend harmonieus met een spannend rins zuur. De oudste wijn van de proefselectie was de reguliere 1993 Spätlese Halbtrocken. Dit exemplaar was indertijd direct na het persen snel tot wijn vergist en zodoende gemaakt voor directe consumptie. Hij toonde zijn gerijpte aard en had nog reserve voor de toekomst. Uit magnums – de reguliere flessen zijn uitverkocht – werd de superverleidelijke 1999 geschonken. Dit glorieuze, fruitrijke exemplaar is nu perfect op dronk en toonde de Halenberg R in zijn facettenrijke, volle glorie. Hij zou perfect op elke wijnkaart passen.

Wijnkoperij Hosman Frères, Vlaardingen, 010-4347230