De enorme groei van het Noord-Spaanse wijngebied van 15 miljoen naar 130 miljoen flessen.
Mijn eerste persreis voor Proefschrift, 15 jaar geleden, was naar Rueda. Toentertijd was het een relatief onbekend wijngebied in Castilla y León waar het bekende Riojahuis Marqués de Riscal in de jaren zeventig wijn begon te maken met de verdejodruif. Spanje produceerde toen voornamelijk rode wijn en de wijnmakers van Marqués de Riscal zagen veel potentie in deze witte druivensoort die strakke, droge wijnen voortbrengt met citrus-, granny smith- en anijsgeuren en frisse zuren.- Thierry Somers
Andere wijnmakers in Rueda zagen die potentie ook. Op kleine schaal begonnen ze wijn te maken van verdejo, vaak aangevuld met viura. Tijdens mijn eerste bezoek werden we als journalisten door de wijnmakers persoonlijk ontvangen. In een informele sfeer presenteerden ze in hun geïmproviseerde proeflokalen enthousiast hun wijnen. Sommige waren heel goed, andere waren niet bijzonder. Na elk bezoek verontschuldigden de wijnmakers zich voor het schaarse documentatiemateriaal wat ze ons konden meegeven. Ze zeiden dat er qua marketing voor Rueda nog wel wat werk aan de winkel was.
Pablo del Villar
130 Miljoen flessen
Er kan een hoop veranderen in 15 jaar tijd. “Tien jaar geleden werden er vijftien miljoen flessen geproduceerd en het is nu 90 miljoen”, zegt Pablo del Villar, de ambitieuze wijnmaker van Bodega Hermanos del Villar. Sinds 2013 is hij president van de DO Rueda. “Rueda is een dynamische regio die excellente witte wijnen voortbrengt”, vervolgt Del Villar. “Binnen vijf jaar willen we naar een productie van 130 miljoen flessen groeien”.
Mario Muñoz Blanco van de DO Rueda beschouwt de enorme groei in verkoop en productie samen met de toename van de gemiddelde kwaliteit van de Ruedawijnen als de belangrijkste veranderingen van de afgelopen jaren. “De naamsbekendheid voor de wijnen van Rueda is gegroeid en we zijn nu de leider in Spaanse witte wijnen”, vertelt hij enthousiast.
Steeds meer grote wijnbedrijven waaronder het Riojahuis Marqués de Cáceres trekken naar Rueda om er witte wijnen te produceren. Ik vraag Muñoz Blanco of hij dat een goede ontwikkeling vindt.
“Jazeker. Het betekent dat we een hoog niveau hebben bereikt en dat onze verdejodruif een goede investering is. De investeringen die deze bedrijven in Rueda doen stimuleren de werkgelegenheid en brengen welvaart naar de regio”. Dat is mooi, maar ik vraag of er geen zorg heerst dat Rueda een massaproductiegebied wordt? “Er is nog veel ruimte voor kwalitatieve groei. Er zijn nog veel hectaren beschikbaar om wijnstokken aan te planten in de beste bodems van het gebied”, legt Muñoz Blanco uit. “Onze kwaliteitscontrole is een van de strengste in Spanje, dus we garanderen een hoge kwaliteitsstandaard in alle wijnen geproduceerd onder de DO Rueda-label. De maximale opbrengst per hectare in Rueda is laag vergeleken bij andere gebieden in Spanje: tussen de 8.000 en 10.000 kg per ha maximaal. De gemiddelde oogst is zelfs lager: 7.500 kg per hectare”.
Pablo del Villar is voor een periode van vijf jaar de president voor de DO Rueda. Hoe kijkt hij tegen de enorme groei aan en wat ziet hij als speerpunten voor de toekomst?
“De afgelopen jaren hebben veel wijnbedrijven en wijnbouwers hun werkmethodes veranderd en gemoderniseerd en de DO kan niet achterblijven. Onze hoofdtaak blijft om de kwaliteit en de orgine van de Ruedawijn te bewaken en we gaan twee dingen aanpassen. Allereerst het opzetten van een bodemsoortclassificatie, waardoor wijnbedrijven kunnen uitleggen waarom ze basis- en hoge kwaliteitswijnen in dezelfde regio kunnen produceren. Daarnaast gaan we de kwalificatie van de labels aanpassen die inmiddels 15 jaar oud is. Verder hebben we een ambitieus programma opgezet om de wijnen te promoten in Noord-Amerika en Europa”.
Bewaarwijnen
Een discussie die binnen de DO ook wordt gevoerd is om complexere wijnen te maken die kunnen ouderen, net zoals andere grote Europese witte wijnen. Tijdens het ontkurken van een fles rueda 2012 legt Del Villar uit dat verdejo een druivenras is dat goed kan ouderen mits de druif tijdens de oogst genoeg concentratie heeft. “De DO staat maximaal 10.000 kg per hectare toe, maar voor de beste, geconcentreerde en uitgebalanceerde druiven moet de opbrengst tussen de 5500 en 7500 kg zijn – afhankelijk van het oogstjaar”. Om complexere wijnen te maken zoeken veel wijnmakers het in houtlagering. Del Villar doet dat ook maar met grote wijnvaten. “Wij werken met 800-1000-litervaten met lichte houttoast, anders zou het karakter van de verdejo worden overpowered door het hout. Daarnaast zijn zuren in de wijn heel belangrijk. Het is toegestaan om natuurlijke zuren aan de wijn toe te voegen, maar op termijn is dat voor de balans en stabiliteit van de wijn niet wenselijk”. Rueda staat bekend als een frisse, doordrinkbare witte wijn en heeft daar zijn populariteit aan te danken. Del Villar is van mening dat je deze wijn kan produceren met hogere opbrengsten per hectare. “Persoonlijk zou ik met de beste druiven frisse en complexe wijnen willen produceren die kunnen ouderen. Dat is moeilijk, maar niet onmogelijk.”
Ignacio Pariente
Eivorm
De wens om complexere wijn te produceren leeft ook bij het wijnhuis José Pariente. “We willen grote en complexere wijnen maken met volume en structuur, maar zonder contact met hout”, legt Ignacio Prieto Pariente uit. “We maken wel houtgerijpte wijnen zoals onze José Pariente Barrel Fermented wijn, die rijpt zeven maanden op Frans eiken, maar we zijn op zoek naar een alternatief. Voor onze José Pariente Cuvée Especial gebruiken we betonnen tanks in de vorm van een ei, om twee redenen. De ovale vorm staat ons toe om op een gelijkmatige en intensere manier om te gaan met de gisten. De centrifugale krachten zorgen ervoor dat de gisten langer in beweging blijven. De tweede reden is dat het materiaal van het beton microporeus is, wat betekent dat er een minimale hoeveelheid zuurstof wordt doorgelaten. Hierdoor kunnen de wijnen langer rijpen zonder het risico van reductie. Als extra geeft het beton een lichte, minerale touch aan de wijn. De combinatie van materiaal, vinificatieproces en het profiel van de wijn waar we naar op zoek zijn, is de reden waarom we de druiven van onze oudste verdejowijnstokken in deze eivormige vaten fermenteren”.
Professionalisering
Het is duidelijk: Rueda is de laatste 15 jaar enorm geprofessionaliseerd en gemoderniseerd. De gemiddelde kwaliteit is gestegen en van de wijnhuizen die in het programma waren opgenomen maakten José Pariente, Bodega Hermanos del Villar, Palacio de Bornos, Castello de Medina, Menade en Naia fraaie wijnen van de verdejodruif. En dan zijn er ook nog twee producenten vemeldenswaardig die niet aangesloten zijn bij de DO Rueda maar bijzondere verdejowijnen maken: Ossian en Belondrade y Lurton.
Rueda moet ook professionaliseren want andere wijngebieden in Spanje hebben niet stil gezeten. Rueda heeft er binnenlandse concurrentie bij gekregen van Rías Baixas en Valdeorras die ook frisse witte wijnen produceren van de druivensoorten albariño en godello.
Om meer aanzien te krijgen is er de wens om serieuzere wijnen te maken die kunnen ouderen. Wijnmakers zoeken het in houtlagering of, zoals Pariente, in eivormige tanks.
Reyes Martinez-Sagarra, oenologe bij Bodegas García Révalo
De proeverijen worden niet altijd meer begeleid door de wijnmakers zelf maar door medewerkers van de marketing- en salesafdeling in luxe proeflokalen. En die zorgen ervoor dat journalisten niet meer vertrekken met lege handen – daar is serieus werk van gemaakt. Het is nu even puzzelen: hoe pers je al die dikke mappen met informatie geprint op glimmend dik papier in je koffer mee naar huis?
7+ Menade, Rueda, Spanje 2015
Verdejo. Lichtgele kleur, in de neus citrus, grapefruit; smaak granny smith, grapefruit, lychees; geen enorme vulling, strakke, slanke stijl rueda, droog, hoog in zuur, tikje gazeuse.
7,5 Oro de Castilla Verdejo, Bodega Hermanos del Villar, Rueda, Spanje 2012
Verdejo. Strogeel. Rokerige geur, notig, amandel, tikje kruidig, licht oxidatief, hooi, zachte smaak van appels en peer, verfijnd, mineraliteit, opwekkende zuren met een vleugje bitters.
7,5 Verdejo, Palacio de Bornos, Rueda, Spanje 2014
Verdejo. Strogeel. Extraverte neus van perzik, appels en limoen. Volle smaak met citroen, peer, groene appels. Schone, zuivere wijn met frisse zuren en veel lengte.
7,5 Verdejo, Castello de Medina, Rueda, Spanje 2014
Verdejo. Heldere strogele kleur. Expressieve neus: anijs, venkel, hooi en groene appels. Volle smaak van rijp fruit, perzik, ananas, licht exotisch, strakke lange afdronk.
8- Verdejo, Naia, Rueda, Spanje 2014
Verdejo. Licht goudgele kleur. Aromatische neus: limoen, anijs, citrus, appels. Volle smaak van rijp fruit, appels, peer, ananas. Crispy, lange, rijke afronk.
8- Sauvignon Blanc, José Pariente, Rueda, Spanje 2014
Sauvignon blanc. Lichtgeel. Expressieve neus, onmiskenbaar sauvignon, neigend naar Nieuw-Zeelandse karakteristieken, lychee, buxus, droog. Smaak tropisch, rijpe appels, ananas. Strakke afronk, hoog in zuur, loepzuiver en mineraliteit.
8+ Cuvée Especial, José Pariente, Rueda, Spanje 2013
Verdejo uit een warm jaar. Gele kleur. Aromatische neus, heet, peperig, anijs, geconcentreerd fruit. Smaak: crispy, appels, perzik, nectar, limoen, grapefruit, lange, zuivere afdronk met goede zuren. Complexe wijn, kan nog ouderen.
