nine seconds

orcia
orcia M

Riserva, Col d’Orcia, Brunello di Montalcino, Italië 1971

9 seconds, Proefschrift

9 seconden of 12 uur? Snel een wijn keuren kan iedereen, maar er zijn wijnen die tijd nodig hebben. Soms een uur, soms een dag. Via slow tasting dring je door tot de essentie.
proefnotities Jan van Lissum

9 seconds is een platform voor bijzondere en aparte wijnen. Dat zijn niet per se de duurste, want ook op een lager prijsniveau zijn excellente flessen met een bijzonder verhaal te koop. De titel staat voor een bepaalde kwaliteit van afdronk van een wijn. Met 9 seconden afdronk is een wijn in de theorie lang van afdronk. En terwijl elke goede proever op dat moment concludeert dat hij met een interessante wijn te maken heeft, stopt hier de theorie. Latere fases bestaan gewoonweg niet na 9 seconden. Het perfecte moment waarop wijn zijn intrinsieke, unieke waarde toont, ligt echter verder weg, vaak enkele uren, soms wel tot twee dagen. Dan is het een beleving om hem te proeven en om er over te schrijven…

Importeur: Goessens, Maastricht, 043-3523200
www.goessens.com
Achtergrond
Tenuta Col d’Orcia is genoemd naar haar ligging: op een heuvel die uitkijkt op de rivier de Orcia en deel uitmaakt van de Val d’Orcia. Er staan hier nog een aantal olijfbomen die meer dan 400 jaar geleden geplant werden – stille getuigen van het feit dat deze plek eeuwen geleden al werd geselecteerd voor lanbouwdoeleinden. Het microklimaat en de bodem lenen zich er uitstekend voor. De nabijgelegen, 1750 meter hoge berg Amiata biedt beschutting tegen hagel, en de wind afkomstig van de Tyrreense Zee, zo’n 35 km naar het zuidwesten, houdt de temperaturen binnen de perken en zorgt voor voldoende neerslag. De zuidelijke helling van de Montalcino-streek profiteert optimaal van de zon en de wijngaarden, wortelend in losse grond, rijk aan kalksteen, strekken zich hier uit over een oppervlakte van zo’n 540 hectare, tussen de Orcia en het dorp Sant’Angelo in Colle.
Het bezit van Col d’Orcia omvat tegenwoordig 144 hectare aan wijngaarden, waarvan 108 beplant met sangiovese bestemd voor brunello. De rest is beplant met onder meer cabernet sauvignon, merlot, pinot grigio, chardonnay en moscadello di montalcino.

Col d’Orcia is sinds 1973 eigendom van de familie Cinzano, van het bekende vermoutmerk, en wordt tegenwoordig geleid door Francesco Marone Cinzano. Onder zijn leiding heeft het zich ontwikkeld tot een van de meest vooraanstaande bedrijven in de streek. Qua oppervlakte aan brunello producerende wijngaarden is het op twee na grootste bedrijf en als het gaat om biologische teelt (sinds 2010 gecertificeerd, en inclusief olijfbomen en overige landbouwgrond) is het het grootste in Montalcino.
Ook speelt het bedrijf een leidende rol als het gaat om research op het gebied van klonale selectie, terroir, duurzaamheid en biodiversiteit. In samenwerking met de Universiteit van Florence houdt men zich bezig met verschillende baanbrekende projecten.

Aan één aspect heeft de familie Cinzano de afgelopen halve eeuw weinig veranderd: de huisstijl. Het aantal wijngaarden is weliswaar enorm uitgebreid, het portfolio is verbreed en vernieuwd, de teeltmethoden zijn verbeterd, en de vinificatiemethoden zijn met veel aandacht voor detail geperfectioneerd, maar het karakter van de wijnen van Col d’Orcia – traditioneel, elegant, veel bewaarpotentieel – is al die tijd intact gebleven. De basisingrediënten zijn: lage rendementen en strenge druivenselecties, gedoseerde extractie, lange rijping in grote vaten van Slavonisch eiken gevolgd door een lange flesrijping.

Die wijnstijl gaat terug tot de tijd van de familie Francheschi, die het domein kochten in 1890. Het heette toen nog Fattoria di Sant’Angelo in Colle en was, zoals in die tijd meestal het geval, een gemengd landbouwbedrijf waar onder meer tabak, olijven, tarwe en wijndruiven verbouwd werden. In 1933 was het bedrijf exposant bij een van de eerste wijnbeurzen van Italië, in Siena. Brunello was toen niet meer dan een van de vele streekwijnen die het land rijk was. In 1958 verdeelden de twee broers Stefano en Leopoldo Francheschi het bedrijf onderling. Stefano gaf zijn gedeelte de naam Col d’Orcia. Toen de Cinzano’s het kochten in 1973, telde het slechts enkele hectaren aan wijnstokken…

Proefnotities
Eerste indrukken

Kleur van Japanse lakrood, mooie kern en aan de rand ontwikkeld. Stuivende geur met fraaie aroma’s, pittige kruidigheid, licht mestig. Verrassend goede conditie voor een 50 jaar oude wijn: fruit nog duidelijk aanwezig, voldoende sappigheid, goede zuren, veel kruidigheid. Klassieke brunello.

Na 2 uur

Zachte, versmolten geuraroma’s. Rijpe, aromatische smaak, zalvend, mooie kruidigheid, oriëntaalse impressies, soja. Veel inhoud, heel delicaat, goede balans, complex, gastronomische wijn.

Na 4 uur

Roodbruin met vrij brede transparante bruine rand. Warm, broeierig, smeuïg in geur en smaak. Duidelijk oriëntaals, veel soja. De schakering is nu verdwenen, evenals de spirit. Sterk ontwikkelde aroma’s, wordt nu eendimensionaal.

Technische gegevens

Totale oppervlakte wijngaarden 144 hectare, waarvan 108 bestemd voor brunello
Hoogteligging gem. 450 m boven zeeniveau
Oriëntatie wijngaarden zuidelijk
Druivenras sangiovese
Bodem losse grond, rijk aan kalksteen, arm aan klei
Teeltmethode biologisch (gecertificeerd sinds 2010)
Vinificatie handmatige oogst, fermentatie op rvs bij gecontroleerde temperatuur, 25 dagen maceratie
Oudering 3 jaar rijping in grote fusten van Slavonisch eiken, gevolgd door 3 jaar flesrijping
Alcohol 13%