nine seconds
Ried Hallebühl Zweigelt, Umathum, Oostenrijk 2013
9 seconden of 12 uur? Snel een wijn keuren kan iedereen, maar er zijn wijnen die tijd nodig hebben. Soms een uur, soms een dag. Via slow tasting dring je door tot de essentie.
proefnotities Jan van Lissum
9 seconds is een platform voor bijzondere en aparte wijnen. Dat zijn niet per se de duurste, want ook op een lager prijsniveau zijn excellente flessen met een bijzonder verhaal te koop. De titel staat voor een bepaalde kwaliteit van afdronk van een wijn. Met 9 seconden afdronk is een wijn in de theorie lang van afdronk. En terwijl elke goede proever op dat moment concludeert dat hij met een interessante wijn te maken heeft, stopt hier de theorie. Latere fases bestaan gewoonweg niet na 9 seconden. Het perfecte moment waarop wijn zijn intrinsieke, unieke waarde toont, ligt echter verder weg, vaak enkele uren, soms wel tot twee dagen. Dan is het een beleving om hem te proeven en om er over te schrijven…
Importeur: Anfors Imperial, Rotterdam, 010-8430696 www.anfors-imperial.com
Achtergrond
De naam Hallebühl is afgeleid van ‘Hollerpirchel’ waarmee de huidige wijngaard in 1628 werd aangeduid. Hij betekent ‘vlierbessenheuvel’ of ‘heilige heuvel’: de heuvel die de wijngaard in het noordoosten begrenst is met zijn 128 meter de hoogste aan de oostkant van de Neusiedlersee en kreeg die bijnaam ten tijde van de Kelten. Zij bouwden grafheuvels op kruispunten van aardstralen en beschouwden de wilde vlierbessen die er groeiden als heilige vruchten. Dankzij de Kelten geldt het gebied rond de Neusiedlersee als een van de oudste wijnbouwstreken van Europa. In bijna 3000 jaar oude grafheuvels in de buurt van Eisenstadt werden druivenpitten gevonden die verwantschap vertoonden met chardonnay en sylvaner.
De voorouders van Josef Umathum vestigden zich pas in de 18e eeuw in deze streek en hielden zich tot in de jaren tachtig van de vorige eeuw bezig met gemengde landbouw, waarbij suikerbieten en graan de voornaamste producten waren. De eerste wijngaard planten de Umathums in 1958 en vanaf de jaren zeventig brengen ze op bescheiden schaal zelf edelzoete wijn op de markt. De jongste zoon Josef krijgt in 1985 de leiding over het familiedomein en besluit zich serieus aan de productie van kwaliteitswijnen te gaan wijden, met de nadruk op rode wijn. Met uitstekende jaargangen 1986 en 1987 is de naam Umathum al zeer snel gevestigd. Josef breidt het wijngaardbezit uit naar circa 45 hectare waarvan de helft in en rond Frauenkirchen ten oosten van de Neusiedlersee en de andere helft in Neusiedl/Jois, ten noorden van het meer. 75% is beplant met blauwe druiven, met zweigelt (30%), blaufränkisch (20%) en st. laurent (20%) als belangrijkste rassen. In de historische Ried Hallebühl, ten westen van Frauenkirchen, bezit Umathum 20 hectare (van de in totaal 50). Alleen de zweigeltdruiven van de oudste stokken (ca. 25-50 jaar oud) in het midden van dit perceel worden gebruikt voor de productie van de cuvée Ried Hallebühl. Biologische/biodynamische teelt, lage rendementen en veel precisie in de wijnkelder zorgen ervoor dat de expressie van druif en terroir en de inmiddels wereldwijd geprezen elegante, verfijnde stijl van Umathum volledig tot hun recht komen.
Proefnotities
Eerste indrukken
Veel kleur, nog jeugdig, licht ontwikkeld in de geur, fijne zweigelttonen. Zachte aanzet, bijna velours mondcontact, rondeur, fraaie kenmerken van zweigelt, o.a. donker fruit, pepertjes en aardse tonen. Prachtige wijn, charmeur.
Na 3 uur
Gerijpte en versmolten geur- en smaakaroma’s. Fruit staat voorop, met daarnaast kruidige en aardse impressies. Veel souplesse, warm palet waarin de zuren iets naar voren komen. Vervolgens wordt de wijn wat gekoeld en nemen de kersenaroma’s duidelijk toe.
Na 5 uur
Fijn fruit presenteert zich nog opvallend duidelijk, mooie schakering. Elegant tot slank op de tong, opvallend veel souplesse, mooi gedoseerde zuren en fruit naast de ronde tannine. Nog steeds levendig en aangenaam verteerbaar, van ontwikkeling is nauwelijks sprake.
Na 10 uur
De schakering valt weg, de kersenaroma’s vlakken af. Sap blijft over zonder smaak en kruidigheid en zuren nemen toe.
Technische gegevens
Oppervlakte 20 ha, alleen de oudste, centraal gelegen stokken komen in aanmerking voor deze cuvée
Ligging zuidoostelijk georiënteerd
Leeftijd stokken 25-50 jaar, biologisch/biodynamisch bewerkt
Bodem ijzerhoudende kiezelsteen met magnesium
Oogst handmatig
Vinificatie 5 weken vergisting met de schillen en 15% van de steeltjes, vervolgens wordt de wijn overgebracht in kleine eiken vaten voor malolactische fermentatie
Opvoeding 18 maanden in kleine eiken vaten, gevolgd door 2 maanden in tank en daarna 18 maanden flesrijping
Alcoholpercentage 13,5%
Josef Umathum