Dona Maria II – haar volledige naam luidt Maria da Glória Johanna Charlotte Leopoldina da Cruz Francisca Xavier de Paula Isidora Michaëla Gabriëla Rafaëla Gonzaga de Bragança – was koningin van Portugal van 1826 tot 1853. De Quinta Vale D. Maria, naar haar vernoemd, werd gesticht in 1868. Het domein ligt in de Cima Corgo, het centrale deel van de Douro-regio. Het merendeel van de wijngaarden ligt aan de Torto, een van de zijrivieren van de Douro. De Torto doet zijn naam eer aan: zijn sterk kronkelende loop maakt dat de aangrenzende wijngaarden onderling sterk verschillen qua zonexpositie, hoogteligging en bodemstructuur. De aanplant is puur regionaal en traditioneel: een dicht op elkaar geplante ‘field blend’ van maar liefst 41 autochtone druivenrassen. Lange tijd vormden de oogsten van deze quinta de basis voor de portwijnen van Graham’s.
In 1996 kwam de Quinta Vale D. Maria, via de familie van zijn vrouw, in bezit van Cristiano van Zeller.
Midden 18e eeuw waren de Van Zellers de allereerste portshippers-familie die een eigen wijndomein bezaten, Quinta de Roriz, en onder die naam portwijn op de markt brachten. Tot dan toe verbleven de shippers alleen in Vila Nova de Gaia en kochten ze wijnen van boeren in de Dourostreek.
Cristiano van Zeller bezit eenzelfde pioniersgeest als zijn voorouders. Nadat hij Quinta do Noval, waar hij een tijd lang wijnmaker was geweest, in 1993 had verkocht, ging hij zich – samen met andere gelijkgestemde ‘Douro Boys’ – meer en meer richten op de productie van stille rode wijnen. Naar zijn mening kwam het potentieel van het Dourogebied, met zijn vele oude wijngaarden, de talloze unieke druivenrassen en de diversiteit aan microklimaten, nauwelijks tot zijn recht wanneer producenten uitsluitend portwijnen bleven maken. De aankoop van Quinta Vale D. Maria was een logische volgende stap. Van Zeller knapte het domein helemaal op, herstelde de oudste wijngaarden, breide het uit met de aankoop van naburige percelen, en bouwde een nieuwe winery. Alles met respect en behoud van het oorspronkelijke karakter en de tradities van het wijngoed. Nieuwe percelen werden dicht beplant met tientallen druivenrassen door elkaar, zodat iedere wijngaard na verloop van tijd zijn eigen karakter kreeg – net als bij de oude wijngaarden het geval was. Bij de vinificatie werd moderne technologie (o.a. temperatuurcontrole) gecombineerd met traditie (lagares, druiven persen met de voeten, alle druivenrassen per perceel samen gevinifieerd).
Twee jaar geleden heeft Van Zeller de quinta verkocht aan het grote bedrijf Aveleda Vinhos, maar hij blijft zelf samen met zijn familie en team de dagelijks leiding houden, zodat de focus op authentieke diversiteit behouden blijft.

Eerste indrukken

Opvallend intens uiterlijk, nog fraaie rode kleur met lichte vertekening aan de rand. Intense geur, goed gedoseerd, licht ontwikkeld, smaak komt overeen met geur, aangename aanzet, rijkdom aan rood en zwart fruit en vitale zuren zorgen samen voor frisse smaakbeleving, mooi gerijpt en ontwikkeld, elegant van samenstelling, evenwichtig, levendige tannine, prettig glas zonder zondoorstoofde indrukken.

Na 2 uur

De wijn heeft een zachter palet gekregen, nog steeds vitaal qua zuren en aangenaam op de tong. De smaakbeleving komt overeen met die van 2 uur eerder, maar is rijker en breder geworden. Verrassend goede conditie.

Na 4 uur

Niet gedecanteerd: om de aroma’s alleen uit de fles te laten komen. Gerijpte geur, meer stallig/broeierig geworden, maar zeker niet boers, het fruit staat als een huis, gerijpt zwart (cassis, bramen) en rood fruit (aardbeien), heerlijk breed smaakpalet, nu lichte houtinvloed in de smaak, chocolade, mooi gestoffeerde tannine, zeer veel lengte.

Na 8 uur

Prachtig in conditie gebleven, fruit en zuren zijn nog mooi intact, fijn van snit, mooie kruidigheid, veel lengte. Heel stabiel en homogeen, van enige terugval is geen sprake. Voorname gastronomische wijn, bijzonder prettig drinkbaar.

Na 24 uur

De geur heeft zijn frisheid verloren, het fruit wordt mat, maar de smaak blijft goed overeind, nog altijd vulling en redelijk sappig. Nu met meer chocolade en kruidigheid, tannine wordt droger, de afdronk is korter.
De wijn is in uitstekende conditie, verrassend en zeer aangenaam. Absoluut geschikt voor aan tafel.

Totale oppervlakte: 90 hectare – 45 ha Quinta Vale D. Maria, Cima Corgo en (sinds de overname door Aveleda Vinhos) 45 ha Douro Superior.
Ligging: aan de rivier de Torto, expositie uiteenlopend van oost, via zuid tot west; op een hoogte van 150-250 meter.
Assemblage: 41 verschillende Douro-rassen, waaronder tinta amarela, rufete, tinta roriz, tinta francisca, touriga franca, touriga nacional en sousão.
Wijngaarden: druiven afkomstig van de oudste percelen van de Quinta Vale D. Maria.
Leeftijd stokken: gemiddeld 50-60 jaar oud.
Bodem: schistes
Wijnbouw: duurzaam, biologische compost, ploegen getrokken door paarden, handmatige oogst.
Vinificatie: 1 tot 3 dagen persing met de voeten in betonnen lagares, gevolgd door 10-12 dagen fermentatie in open Franse eiken vaten bij 26-29 graden Celsius, bij handmatige pigeages. Malolactische fermentatie in nieuwe Allier-vaten van 225 en 300 liter.
Opvoeding: 21 maanden in Franse barriques (75% nieuw, 25% 1 jaar oud). Blending 1 maand voor de botteling.