archief Elzas
Met regelmaat komen taxateurs, wijncollectioneurs of veilingmeesters bij Proefschrift met het verzoek een aantal oude flessen wijn te beoordelen. Vaak zijn het spraakmakende wijnen die na decennia soms nog verrassend goed in het glas terechtkomen. In dit artikel vier wijnen uit de Elzas die niet zo lang geleden geproefd werden.
proefnotities Jan van Lissum

* Tokay de Riquewihr, Dopff & Irion, Alsace, Frankrijk 1976
Dopff & Irion kwam tot stand in 1945, toen René Dopff en weduwe Mme Irion hun domeinen samenvoegden en bovendien het historische Château van Riquewihr kochten. René Dopff was in diverse opzichten zijn tijd vooruit. Zo was hij de eerste producenten die elk van de verschillende druivenrassen koppelde aan een bepaald terroir en een specifieke bodemsoort. Zo ontstonden vijf verschillende cuvées: Les Murailles (riesling), Les Sorcières (gewurztraminer), Les Amandiers (muscat), Les Maquisards (pinot gris), Les Tonnelles (pinot noir). Ook beperkte hij de rendementen in de wijngaard om de kwaliteit van de wijnen te verhogen en verving hij de traditionele gothische belettering van de etiketten door een moderne vormgeving. Het wijnhuis bezit bijna 30 hectare aan wijngaarden, wat zeer veel is in deze regio.

Pinot gris; goudkleurig, rijpe tonen in geur en smaak, vol en sappig, vrij veel bitters, intense smaak, strakke finale, beetje gemis aan schakering, maar de wijn is na 48 jaar nog altijd aromatisch en vullend (13%)
Importeur: Wijnbroeders

*** Riesling, Domaine Marcel Deiss, Alsace Grand Cru Schoenenbourg, Frankrijk 1997
Ruim 40 jaar geleden gooide Jean-Michel Deiss het roer radicaal om. Hij voerde doelstellingen als biodiversiteit en terroirexpressie verder door dan al zijn collega’s. De wijngaard gaat in de filosofie van Deiss vóór het druivenras. Anders dan wat men in de Elzas gewend was stapte hij af van de monocepage-wijngaarden. Eén druivenras in een wijngaard resulteert in zijn ogen in een ongezonde bodem en saaie, karakterloze wijnen. Deiss koos voor complantation ofwel field blends, net zoals vroeger gewoon was in deze wijnstreek. Zijn aanplant van diverse druivenrassen door elkaar creëert biodiversiteit. Bovendien zorgt het, in combinatie met de verschillen in microklimaat en bodemstructuur en met de biodynamische teeltmethoden, voor wijnen met een uniek karakter per wijngaard: de ultieme terroirexpressie, waarin het karakter van de (één) druif niet meer bepalend is. Deze terroirwijnen zijn gemaakt van minimaal drie tot soms wel dertien druivenrassen. Monocepagewijnen maakt Deiss ook nog, onder de titel ‘vins de fruits’.

Riesling; volle kleur oranje/goud, intens rijpe geur en smaak, hecht, evenwichtig, geëvolueerd, veel sap en inhoud, prima zuren, lichte hint van truffel, combinatie van volume en elegantie, mooie balans, veel lengte (13%)
Importeur: Pallas Wines

Afbeelding Jean-Michel Deiss en Marie-Hélène Cristofaro
Jean-Michel Deiss en Marie-Hélène Cristofaro
*** Zellberg Pinot Gris, Domaine Ostertag, Alsace, Frankrijk 2002
Het familiedomein Ostertag in Epfig omvat 15 hectare aan wijngaarden, verdeeld over meer dan 80 kleine percelen in de dorpen Epfig, Nothalten, Itterswiller, Ribeauvillé en Albé die sinds 1997 allemaal op biodynamische wijze worden bewerkt. De leiding is sinds enige tijd in handen van Arthur Ostertag. Na een handmatige oogst en een lange, zachte persing met hele trossen, ondergaan de wijnen een lange fermentatie en een lange rijping sur lie. Riesling, sylvaner, gewurztraminer en muscat worden gemaakt op rvs, terwijl de pinots gisten en rijpen in barriques. Ostertag maakt sinds jaar en dag voorbeeldige droge wijnen met goede zuren en mineralen en een mooie spanning en structuur.

Pinot gris; licht goudkleurig, redelijk geëvolueerde geur met diepgang, sappig rijp fruit, goede vulling en zuren, vrij intense maar mooie bitters, mondvullend en machtig met veel rijpe tonen, rijke en complexe pinot gris, fraaie balans en lengte (14%)
Importeur: Champagnist

arthur ostertag
**** Pinot Gris Barrique, Domaine Ostertag, Alsace, Frankrijk 2008
Pinot gris; elegante kleur, licht goudgeel, mooi gerijpt in geur en smaak, rijk, fijn spel van veel zuren en bitters en rijpe tonen, mineralen spelen een hoofdrol, mooie spanning en balans, zeer veel dynamiek, goed doordrinkbaar (13%)
Importeur: Champagnist