Trittenheimer Apotheke, Mosel (foto Deutsches Weininstitut)
Half augustus was weer de sneakpreview van de VDP Grosses Gewächs(GG) te Wiesbaden. Op deze wijnproeverij worden de nieuwe GG’s, voorafgaande aan de officiële vrijgave van één september, aan pers en vakpubliek gepresenteerd.
Tekst Albert de Jong, proefnotities Jan van Lissum
Sneak preview VDP Grosses Gewächs, Wiesbaden
Driedaagse marathon
De catalogus bood ruim 600 exemplaren gemaakt van alle druivenrassen die voor het GG geclassificeerd zijn: riesling, spätburgunder, silvaner, weissburgunder, grauburgunder, chardonnay, lemberger en nieuw toegelaten (?) roter traminer. De presentatie bestond grotendeels uit de witte wijnen van 2016 en de regelmatig spectaculaire houtgerijpte witte en rode exemplaren van 2015.
Nu sturen niet alle VDP-leden hun GG’s naar Wiesbaden en daarom is het raadzaam, ook gezien de enorme aantallen, om in de daaropvolgende weken de regionale VDP-presentaties in onder meer Trier, Stuttgart en Bad-Kreuznach ook te bezoeken. Helaas is het ondoenlijk om alle geproefde GG’s hier diepgravend te beschrijven en zodoende heb ik mij hoofdzakelijk tot de riesling beperkt.
Sneak preview VDP Grosses Gewächs, Wiesbaden
In de kelder bij Gunter Künstler (foto Andreas Durst)
Een late release riesling toont meer
Het is niet meer zo vanzelfsprekend dat er op de sneak preview uitsluitend de laatste oogsten worden voorgesteld. Een groeiend aantal klassiek werkende wijngoederen zoals Bürklin-Wolf, Gut Hermannsberg, P.J. Kühn en Clemens Busch kiezen ervoor om hun houtgelagerde GG-rieslings later te presenteren. Zij doen dit omdat hun – langer levensvatbare – wijn eigenlijk drie jaar nodig heeft om zich optimaal, in zijn primaire fase, te presenteren. Met dat later uitbrengen voorkomt men ook de bottle shock, want veel primeurwijnen zijn vlak voor Wiesbaden gebotteld en niet altijd in perfecte proefconditie.
Door de late release ontstaat een kwalitatief goed overzicht van de afgelopen oogsten 2016, 2015, 2014 en 2013. Op basis daarvan kan men proeven dat alle witte GG’s van 2016 goede, maar niet vaak spectaculaire wijnen zijn. Qua bouw tenderen de rieslings naar de elegante, fijne exemplaren uit 2004/2008, met daarbij meer extract. Opmerkelijk zijn de vaak aanwezige frisgroene aroma’s en smaaknuances van bananen, augurk, paprika, sauvignon blanc en de schil van tropisch fruit. De jaargang 2015 is wat dat betreft, zowel bij rood als wit, vele malen beter, complexer en verfijnder. De oogst 2014 biedt degelijke exemplaren, maar ze missen, op enkele uitschieters na, diepgang. Verrassend goed waren de spätburgunderwijnen van 2013. Ze zijn gewoon spannend, medium-vol, met een heerlijk fris zuurtje.
In de kelder bij Gunter Künstler (foto Andreas Durst)
Oliver Haag, Weingut Fritz Haag, Mosel
Tijden veranderen
Steeds meer wijnproducenten laten hun fantasie los op het GG. Terwijl in het begin van het GG-tijdperk standaard werd gekozen voor een traditionele (Duitse) vinificatie, zonder koude inweek-periode en biologische zuurafbouw, past men nu allerhande technieken toe. Veel 2016 GG rieslings, met uitzondering van de regio’s Mosel en Nahe, tenderen echter naar de vlezige Smaragdwijnen uit de Wachau. Deze materierijke stijl is echter minder betoverend bij Duitse riesling, want die is vooral uniek door zijn ongeëvenaarde, vaak lichtvoetige elegantie en finesse. Dit type wordt echter helaas schaarser en veel wijnboeren, met name in de Rheingau, proberen mondvullende, geconcentreerde wijnen te maken. Hierdoor worden de GG’s, mede als gevolg van klimaatverandering, steeds massiever van bouw en ontdekt men steeds vaker associaties van muskaat, koude, sterk gezette thee en gewürztraminer.
Daniel Wagner, Wagner-Stempel, Rheinhessen
2016 regionaal nader bekeken
Jaar in jaar uit presenteren de Nahe- en Moselwijnboeren gemiddeld de fijnste selectie in Wiesbaden. Dit komt mede doordat hun frivole rieslings jong eerder toegankelijk zijn. In deze regio’s rijpen de druiven langzamer en zodoende vergaren ze meer complexiteit. De vroeger vaak te koele Saar en op enige afstand volgende Mosel en het zuidelijke deel van de Nahe zijn de weinige profiteurs van de klimaatopwarming. Aanbevolen producenten zijn: Dönnhoff, Diel, Emrich-Schönleber, Schäfer-Fröhlich, Fritz Haag, Van Volxem, Von Othegraven, Maximin Grünhaus-von Schubert(!), Heymann-Löwenstein en Schloss Lieser.
Vergelijkt men de maakwijze van GG-rieslings onderling dan kan men stellen dat de Rheingau de wijdste bandbreedte heeft. Hierdoor zijn er naast terroirverschillen ook duidelijke interpretatieverschillen. Mijn favorieten zijn: Robert Weil, August Kesseler, Schloss Johannisberg, Spreitzer, Kaufmann, Prinz en Künstler.
Rheinhessen scoorde fantastisch met de kraakheldere rieslings van Wittmann en Keller, maar ook Wagner-Stempel en Groebe hebben deze moeilijke jaargang uitstekend verwerkt. De noordelijke Franken-streek was uniek met superieure silvaners en zijn delicate 2015 spätburgunders. De regio Württemberg is momenteel een van de parels van de oosterburen en dat ziet men terug bij de GG-wijnen. Geweldige exemplaren van riesling, spätburgunder en lemberger zijn aanwezig bij: Gerhard Aldinger, Wachtstetter, Weinsberg, Kistenmacher-Hengerer, Beurer en Dautel.
Daniel Wagner, Wagner-Stempel, Rheinhessen
Wijnoogst bij Van Volxem, Mosel
Overige druivenrassen
Bij de 2016 GG weissburgunder waren er mooie wijnen te vinder bij Dr. Heger, Theo Minges, Rebholz en Bergdolt. Bij de grauburgunder was er, met uitzondering van Dr. Heger, weinig spectaculairs te vinden. Lovenswaardig is het voortschrijdend inzicht bij Lars Daniels. Waar de Magister Vini vroeger ageerde tegen de vergelijking van topspätburgunder met de bourgognes, kwam hij nu met de opmerking dat de twee superieure 2015 GG chardonnay’s van wijngoed Huber op niveau waren van een hoge meursault en puligny-montrachet. Dit is geheel juist, want de gouden standaard voor elke pinot noir- en chardonnayliefhebber is en blijft de Bourgogne en veel van de unieke Duitse 2015 spätburgunder en chardonnay GG’s zijn daarmee uitstekend te vergelijken!
Weingut Jean Stodden, Ahr
Proefnotities
Mosel – Riesling 2016
8,5
Uhlen Laubach Riesling, Heymann-Löwenstein, Mosel, Duitsland 2016
Riesling; aromatische gevulde geur, rijk en complex, mooie vulling, veel smaak, honingdropjes, veel wit fruit, veel lengte, gastronomische wijn
8,5
Wehlener Sonnenuhr Riesling, Dr. Loosen, Mosel, Duitsland 2016
Riesling; opeengepakte aroma’s, minder reliëf, mooie smaaktonen, verteerbaar, citrus en zuren, opvallende fraîcheur, goede balans, levendig
8+
Wehlener Sonnenuhr Riesling, Geheimrat J.Wegeler, Mosel, Duitsland 2016
Riesling; hint van modder, opeengepakt en gesloten, schoon van smaak, fijne ondertoon, mooie mineralen en zuren, plezierig, levendig
8,5
Brauneberger Juffer Riesling, Fritz Haag, Mosel, Duitsland 2016
Riesling; fijne geur, goede schakering, levendige en fijne aroma’s, prachtige zuren, mooie balans, mineralig, veel lengte
9
Brauneberger Juffer-Sonnenuhr Riesling, Fritz Haag, Mosel, Duitsland 2016
Riesling; interesseante geur, levendig, geschakeerd, fijne citrus, mooi honingtoets, elegante aanzet, fijn middenpalet, uitstekende balans, veel lengte
9
Trittenheimer Apotheke Riesling, Grans-Fassian, Mosel, Duitsland 2016
Riesling; vullende geur, maar nog wat dicht, mooi van smaak, prachtige mineralen, veel spanning, mooi gerijpt fruit, complete wijn, balans, veel lengte
9-
Eitelsbacher Karthäuserhofberg Riesling, Karthäuserhof, Mosel, Duitsland 2016
Riesling; vullende geur, weinig schakering, opvallende rol van de zuren, direct vanaf aanzet, mooie mineralen, levendig door zuren, spannende wijn
9+
Abtsberg Riesling, Maximin Grünhaus-von Schubert, Mosel, Duitsland 2016
Riesling; geur is nogal gesloten, maar de aroma’s komen toch door, geur met inhoud, veel smaak, rijp wit fruit, levendige zuren, goede spanningsboog, citrus- en yuzu-tonen, voorname wijn
9
Herrenberg Riesling, Maximin Grünhaus-von Schubert, Mosel, Duitsland 2016
Riesling; aroma’s opeengestapeld, nogal gesloten, voornaam, vullende aanzet, rijp wit fruit, volle zuren, mooie bitters, aromatische omlijsting, gastronomische wijn
8,5
Kaseler Nie’schen Riesling, Reichsgraf von Kesselstat, Mosel, Duitsland 2016
Riesling; mooie geur, goed wit fruit, vulling, schoon palet, goede spanning, mooie zuren en bitters, fijne balans
8,5
Wiltinger Gottesfuss Riesling, Van Volxem, Mosel, Duitsland 2016
Riesling; geur is minder dominant, nog wat gesloten, maar rijp wit fruit, fraaie zuren, levendig, schoon, gastronomische universele wijn, lengte
9
Volz Riesling, Van Volxem, Mosel, Duitsland 2016
Riesling; opeengepakte geur, prachtig rijp fruit, mooi gedoseerd, levendig totaalpalet, uitstekende balans, alles uitstekend gedoseerd, vulling, lengte
9+
Scharzhofberger Riesling, Van Volxem, Mosel, Duitsland 2016
Riesling; fijne geur, beetje dicht, goede dosering, heel schone aanzet, glashelder, fijn, mineralig, perfecte balans, zeer veel lengte
9,5
Scharzhofberger P ‘Pergentsknopp’ Riesling, Van Volxem, Mosel, Duitsland 2016
Riesling; geconcentreerde geur, inhoud en finesse, mineralig, nog zeer jong, perfecte afspiegeling van terroir, goede schakering, zeer lange afdronk, gastronomisch
Rheingau – Riesling 2016
9+
Hochheim Hölle Riesling, Künstler, Rheingau, Duitsland 2016
Riesling; fijne geur, goed gedoseerd, zeer fijne aanzet, ragfijne zuren, evenwichtig, vitaal, mineralen die hun werk doen, verteerbaar, prachtig wit fruit, lengte
9,5
Hochheim Kirchenstück Riesling, Künstler, Rheingau, Duitsland 2016
Riesling; ingehouden geurwaaier, rijpe aanzet, mooi wit fruit, lang dragende aroma’s, veel inhoud, prachtig samengesteld, heel veel lengte, gastronomische wijn
8,5
Marcobrunn Riesling, Hessische Staatsweingüter Kloster Eberbach, Rheingau, Duitsland 2016
Riesling; rustige geur, bescheiden fruit, hint van grapefruit, mooie bitters, smaak met vulling, rijp en breed, sappig, goede materie, lengte, gastronomische wijn
8,5
Hattenheim Wisselbrunnen Riesling, Balthasar Ress, Rheingau, Duitsland 2016
Riesling; veel kleur, heel aparte geur, ook vullend, gerijpt en crèmig, mooi samengesteld, mineralig, aparte wijn
9-
Rosengarten Riesling, Leitz, Rheingau, Duitsland 2016
Riesling; vullende geur, fijne aanzet, mooi wit fruit, fijne zuren, vitaal, balans, mooie compositie, heel licht crèmig
8,5
Rosengarten Riesling, Josef Spreitzer, Rheingau, Duitsland 2016
Riesling; rustige neus, vulling, mooie aanzet, goed gedoseerd, mineralig, fruitig, evenwichtig, subtiele crèmige tonen
8,5
Winkel Hasensprung Riesling, Fritz Allendorf, Rheingau, Duitsland 2016
Riesling; stijlvolle geur, maar nu nog dicht, fijne aanzet, mooie zuren, vitaal, mooie balans, gastronomische wijn
9-
Winkel Jesuitengarten Riesling, Fritz Allendorf, Rheingau, Duitsland 2016
Riesling; elegante geur, mooi fruit, evenwichtig van smaak, tamelijk fijn, rijp fruit, goede spanning, vitaal, mineralig, veel lengte
9-
Winkel Jesuitengarten Riesling, Geheimrat J. Wegeler, Rheingau, Duitsland 2016
Riesling; fijne geurwaaier, mooi samengesteld, redelijk sappig, mooie rijke aanzet, uitstekende balans, mineralig, vulling en zuren, levendige finale, pure afdronk, veel lengte
8,5
St. Nikolaus Riesling, F.B. Schönleber, Rheingau, Duitsland 2016
Riesling; correcte geur, groenten en fruit, fijne aanzet, mooi rijp wit fruit, goede spanning, knappe balans, levendig
8+
Schloss Johannisberger Silberlack Riesling, Domäne Schloss Johannisberg, Rheingau, Duitsland 2016
Riesling; rustige geur, goede smaak, spanning door de zuren, fruitig, mineralig, goed samengesteld, lengte
9-
Rüdesheim Berg Rottland Riesling, Künstler, Rheingau, Duitsland 2016
Riesling; rustige geur, veel sap, concentratie, rijp fruit, mineralig, heel evenwichtig, lengte
8,5
Berg Rottland Riesling, Leitz, Rheingau, Duitsland 2016
Riesling; geur is lastig te omschrijven, mooi gedoseerd, souplesse, mooie balans, heel fijn en crèmig
8,5
Berg Kaisersteinfels Riesling, Leitz, Rheingau, Duitsland 2016
Riesling; vullende geur, licht crèmig, aromatisch, fruitig en floraal, knappe lengte
9-
Rüdesheim Berg Roseneck Riesling, Fritz Allendorf, Rheingau, Duitsland 2016
Riesling; fraaie geur, aromatisch, fijn gedoseerd, heel licht venkel, geraffineerd, mooi rijp fruit, zuren, goede spanning, mooie balans, licht crèmig, mineralig en lengte
9
Berg Roseneck Riesling, Leitz, Rheingau, Duitsland 2016
Riesling; iets meer vulling in geur, goed gedoseerde frisse zuren, levendig, mineralig, evenwichtig, expressief, goede spanning en lengte
9-
Rüdesheim Berg Schlossberg Riesling, Künstler, Rheingau, Duitsland 2016
Riesling; elegante geur, gedoseerd, smaakvolle aanzet, levendig, ballerina, perfecte balans, stijlvol
9-
Berg Schlossberg Riesling, Leitz, Rheingau, Duitsland 2016
Riesling; fijne geur- en smaaktonen, heel licht crèmig, prachtige balans, goed gedoseerd, mineralig, prettige gastronomische wijn
9
Lorchhausen Seligmacher Riesling, August Kesseler, Rheingau, Duitsland 2016
Riesling; verrassende geur, opwekkend, je ruikt de zuren, loepzuiver, fijn fruit en zuren, goede inhoud en finesse
Nahe – Riesling 2016
9
Dellchen Riesling, Dönnhoff, Nahe, Duitsland 2016
Riesling; subtiele geur, ook van smaak een ander niveau, goede balans, vulling, spanning, aangename balans, levendige finale
8+
Rotenberg Riesling, Gut Hermannsberg, Nahe, Duitsland 2016
Riesling; rustige geur, aromatisch, evenwichtig smaakpalet, mooi fruit, goede zuren, fijn bittertje, aardige spanning
8+
Steinberg Riesling, Gut Hermannsberg, Nahe, Duitsland 2016
Riesling; rustige geur, minder sprekend, breed, vullend, evenwichtig, licht crèmig
8+
Hermannshöhle Riesling, Dönnhoff, Nahe, Duitsland 2016
Riesling; redelijk fijne geur, toegankelijk, hint van honing, licht prikkelend, smaakvol, verleidelijk, licht crèmig, vullend en evenwichtig
8,5
Felsenberg ‘Felsentürmchen’ Riesling, Dönnhoff, Nahe, Duitsland 2016
Riesling; fijne plantaardige tonen, mooi gedoseerd, spritzige aanzet, levendig, aangenaam, gastronomische wijn
9-
Felsenberg Riesling, Schäfer-Fröhlich, Nahe, Duitsland 2016
Riesling; duidelijk afwijkend, groentetonen, prachtige aanzet, sappig, fraaie balans, spanning, rijp fruit, mooie zuren, mineralig, goede lengte
8,5
Kupfergrube Riesling, Dr. Crusius, Nahe, Duitsland 2016
Riesling; goed gedoseerde geur, mooi gerijpt fruit, balans, aromatisch, aangenaam, licht kruidig, toets van honingdropjes, sappig
9
Kupfergrube Riesling, Schäfer-Fröhlich, Nahe, Duitsland 2016
Riesling; heel intense geur, veel van alles, rijp en rijk, complete wijn, goed sap, fraai
9-
Felseneck Riesling, Schäfer-Fröhlich, Nahe, Duitsland 2016
Riesling; licht groente en plantaardig, sprankelende aanzet, eerlijk en puur, mineralig, levendig, expressief, vriendelijke wijn
9+
Stromberg Riesling, Schäfer-Fröhlich, Nahe, Duitsland 2016
Riesling; expressieve geur, vriendelijke aanzet, aangenaam, zeer goede balans
9-
Frühlingsplätzchen Riesling, Schäfer-Fröhlich, Nahe, Duitsland 2016
Riesling; keurige geur, goede smaakbeleving, rijp fruit en zuren, uitstekende balans, breed en spritzig, goed gedoseerd
8+
Halenberg Riesling, Emrich-Schönleber, Nahe, Duitsland 2016
Riesling; geuraroma’s op hoog niveau, rijk en rijp, zeer evenwichtig, mooi gedoseerd, heel subtiel en crèmig
Rheinhessen – Riesling 2016
8+
Scharlachberg Riesling, Wagner-Stempel, Rheinhessen, Duitsland 2016
Riesling; correcte en rustige geur, evenwichtig, geur- en smaaktonen komen overeen, fruitig, mooie zuren, bitters
8+
Hipping Riesling, Kühling-Gillot, Rheinhessen, Duitsland 2016
Riesling; vullende geur, aromatische aanzet, goede balans, zuren, licht crèmig, vullend, gastronomische wijn
8,5
Hipping Riesling, Schätzel, Rheinhessen, Duitsland 2016
Riesling; fijne geur, goed gedoseerd, levendig in geur en smaak, goede spanning, mooie zuren, verteerbaar, mineralig, evenwichtig, goede lengte
8+
Pettenthal Riesling, Gunderloch, Rheinhessen, Duitsland 2016
Riesling; andere geurwaaier, bescheiden smaak, evenwichtig, fijn gedoseerd, rijp fruit en zuren, mineralig, goede spanning, lengte
9-
Pettenthal Riesling, Keller, Rheinhessen, Duitsland 2016
Riesling; andere geurwaaier, bescheiden smaak, evenwichtig, fijn gedoseerd, rijp fruit en zuren, mineralig, goede spanning, lengte
8+
Pettenthal Riesling, Schätzel, Rheinhessen, Duitsland 2016
Riesling; fraaie geur, goede balans en smaak, fruitig, ragfijne zuren naast de vulling
8,5
Heerkretz Riesling, Wagner-Stempel, Rheinhessen, Duitsland 2016
Riesling; gedoseerde geur, sappig, spannende aanzet, fris, vitaal, goede bite, fruitig, mooie zuren, bittertje, uitstekende balans
8,5
Höllberg Riesling, Wagner-Stempel, Rheinhessen, Duitsland 2016
Riesling; meer serieuze geuraroma’s, goede vulling, breed, fruitig, fijn bittertje, goede balans, levendig, verteerbaar, bite en fraîcheur, lengte
8,5
Aulerede Riesling, Wittmann, Rheinhessen, Duitsland 2016
Riesling; aardige geur, beetje neutraal, goede aanzet, leuke bitters, fruitig, mooie zuren, schoon, goed gemaakt
8+
Morstein Riesling, Wittmann, Rheinhessen, Duitsland 2016
Riesling; mooie geur, goed gedoseerd, schone aanzet, fruitig, honingtoets, mooi gemaakt, evenwichtig, goede lengte
8,5
Zellerweg Am Schwarzen Herrgott Riesling, Battenfeld-Spanier, Rheinhessen, Duitsland 2016
Riesling; rustige geur, mooie aanzet, fruitig en sappig, levendige zuren, goede spanning, schoon, gastronomische wijn
8,5
Frauenberg Riesling, Battenfeld-Spanier, Rheinhessen, Duitsland 2016
Riesling; meer geuraroma’s, rijp, rijk, aromatisch, mineralig en lengte
9-
Hubacker Riesling, Keller, Rheinhessen, Duitsland 2016
Riesling; aparte geur, aromatisch, rijp en vullend, prachtig fruit, vitale zuren, bite, verteerbaar, prachtige balans
8,5
Kirchenstück Riesling, Battenfeld-Spanier, Rheinhessen, Duitsland 2016
Riesling; interessante geur, breed, aromatisch, goede spanning, correcte zuren, levendige finale
Pfalz – Riesling 2016
8+
Jesuitengarten Riesling, Geheimer Rat Dr. von Bassermann-Jordan, Pfalz, Duitsland 2016
Riesling; rustige geurwaaier, goede aanzet, vullend, aromatisch, licht crèmig, anijs en venkel, gastronomische wijn
8,5
Ölberg Kapelle Riesling, A. Christman, Pfalz, Duitsland 2016
Riesling; rustige geurwaaier, evenwichtig, goede vulling, elegant, citrusvruchten, fris en opwekkend, mineralig, goede lengte
8+
Ungeheuer Riesling, Von Winning, Pfalz, Duitsland 2016
Riesling; fijne geurwaaier, tonen van citrusfruit, yuzu, fijne aanzet, evenwichtig, crèmige tonen zijn mooi opgenomen, lengte
8,5
Kalkofen Riesling, Von Winning, Pfalz, Duitsland 2016
Riesling; vrij correcte geur, evenwichtig, geur- en smaakaroma’s komen overeen, tamelijk fijn, elegante stijl, mooi fruit en zuren
8,5
Grainhübel Riesling, Von Winning, Pfalz, Duitsland 2016
Riesling; redelijke fijne geur, geur- en smaakaroma’s komen overeen, bloemig en fruitig, goede zuren, goede balans, lengte
8+
Langenmorgen Riesling, A. Christmann, Pfalz, Duitsland 2016
Riesling; rustige geur, behoorlijk fruitige aanzet, mooi afgeronde bitters, gedoseerd en elegant
8,5
Reiterpfad Riesling, Dr. Bürklin-Wolf, Pfalz, Duitsland 2016
Riesling; heel aparte geur, hint van modder, mooie aanzet, fijne zuren, goede balans
8,5
Meerspinne im Mandelgarten Riesling, A. Christmann, Pfalz, Duitsland 2016
Riesling; rustige geur, opvallend veel fruit, mooie zuren, ook toets van rabarber, knappe spanningsboog, meer diepgang en concentratie, veel lengte
8,5
Bürgergarten ‘Im Breumel’ Riesling, Müller-Catoir, Pfalz, Duitsland 2016
Riesling; atypische geur, breed en intens, veel sap, aromatisch, hint van pompelmoes, hoge zuren hebben absorberende functie, maaltijdwijn
9-
Gleisweiler Hölle – Unterer Frauenberg Riesling, Theo Minges, Pfalz, Duitsland 2016
Riesling; frisse geurwaaier, speelse zuren zijn mooi ingebracht, evenwichtig, veel spanning, mineralen en lengte
9
Ganzhorn im Sonnenschein Riesling, Ökonomierat Rebholz, Pfalz, Duitsland 2016
Riesling; schone en neutrale geur, mooie smaakbeleving, rijpe tonen, frisse zuren, levendig, mineralig, aromatisch, goede lengte
8,5
Kastanienbusch Riesling, Ökonomierat Rebholz, Pfalz, Duitsland 2016
Riesling; volle aromatische geur, fruitrijk, mooie zuren, goede mineralen, veel materie, maar ook veel fraîcheur, goede lengte
Franken – Riesling 2016
8,5
Würzburger Stein-Harfe Riesling, Bürgerspital zum Hl. Geist, Franken, Duitsland 2016
Riesling; eigenzinnige geur, frisse aanzet, zuren, heel licht crèmig, evenwichtig
9-
Centgrafenberg Riesling, Rudolf Fürst, Franken, Duitsland 2016
Riesling; prachtige geur, veel mineralen, opwekkend, evenwichtig, zuren en fruit, finesse, vitaal
8,5
Steinbach Altenberg 1173 Riesling, Schloss Sommerhausen, Franken, Duitsland 2016
Riesling; atypische geur, vullend, aromatisch, wulpse aanzet, hint van honing en rijp fruit, goede zuren, levendig, complexe smaakbeleving, mineralig, gastronomische wijn
8,5
Iphofer Julius-Echter-Berg Riesling, Hans Wirsching, Franken, Duitsland 2015
Riesling; totaal andere geur, eerder subtiel, prachtige vulling, gerijpte tonen, mineralig, gastronomische wijn
Franken/Baden/Pfalz - overig wit 2016/2015
8,5
Stettener Stein Silvaner, Am Stein, Franken, Duitsland 2016
Silvaner; rustige geur, mineralig, fris, schoon, helder, doordrinkbaar, uitstekende balans, lengte
8+
Homburg Kallmuth Silvaner, Fürst Löwenstein, Franken, Duitsland 2016
Silvaner; aparte geur, hint van groenten en venkel, geur- en smaakassociaties komen overeen, mineralen in de hoofdrol, mooie inhoud, intens, goede lengte
8+
Mandelberg Weissburgunder, Ökonomierat Rebholz, Pfalz, Duitsland 2016
Weissburgunder; andere geurbreedte, naast fruit meer florale tonen, heel duidelijke rol van de mineralen, meer spritzig en vitaal
8,5
Schlossberg Chardonnay, Bernhard Huber, Baden, Duitsland 2015
Chardonnay; fijne chardonnay-aroma’s, goed gedoseerd, fijne mineralen, stijlvol, goede zuren en evenwichtig, ook goede spanning
Rheingau – Spätburgunder 2015
9
Rüdesheimer Berg Schlossberg Spätburgunder, August Kesseler, Rheingau, Duitsland 2015
Spätburgunder; correcte kleur, fraaie spätburgunderaroma’s in geur en smaak, mooi fruit, goede zuren, vitaal, doordrinkbaar, aangenaam, eerlijke pure wijn, fruit blijft staan, zuren geven fraîcheur, fijne toasting, prachtige balans, veel finesse, terroirimpressie, knappe lengte, elegante stijl
8,5
Assmannshäuser Höllenberg Spätburgunder, August Kesseler, Rheingau, Duitsland 2015
Spätburgunder; goede kleur, evenwichtige geur, mooi gedoseerd, sappige aanzet, rijpe fruittoets, mooie inhoud, levendige ondertoon, goed gemaakt met finesse
Franken – Spätburgunder 2015
9-
Schlossberg Spätburgunder, Rudolf Fürst, Franken, Duitsland 2015
Spätburgunder; elegante kleur, speelse geurwaaier, combinatie van fruit en bloemen, elegante stijl, geur- en smaakaroma’s komen overeen, evenwichtig, aangenaam, prachtige componenten, toegankelijk, finesse, doordrinkbaar, ballerina, veel lengte
8,5
Hundsrück Spätburgunder, Rudolf Fürst, Franken, Duitsland 2015
Spätburgunder; elegante kleur, iets meer vettigheid, meer rondeur en sap, ook meer structuur en kruidigheid, goede balans, veel smaak, gastronomische wijn
Baden – Spätburgunder 2015
8+
Bienenberg Wildenstein Spätburgunder, Bernhard Huber, Baden, Duitsland 2015
Spätburgunder; goede kleur, beetje groente en rijp fruit, goede balans, structuur, mineralig en lengte
8+
Eichberg Spätburgunder, Franz Keller, Baden, Duitsland 2015
Spätburgunder; floraal op de voorgrond, volle geur, maar ook nog wat gesloten, veel inhoud, ook mooie kruidigheid
8+
Schlossberg Spätburgunder, Franz Keller, Baden, Duitsland 2015
Spätburgunder; goede kleur, intens bloemig, lichte tonen, frisse aanzet, mooie balans, knappe zuren, licht oriëntaals, vitale doordrinkbare wijn na middenrif, zuren zijn zeer mooi, diepgang, inhoud en omlijsting zijn netjes
Ahr – Spätburgunder 2015
8,5
Landskrone Spätburgunder, Nelles, Ahr, Duitsland 2015
Spätburgunder; elegante kleur, fijne spätburgundertonen, evenwichtig gedoseerd, elegante stijl, duidelijk de druif, licht fumé, mooie zuren, levendig, licht oriëntaals, licht pikant, fijne finale, inzetbaar bij Aziatische keuken
8-
Gärkammer Spätburgunder, J.J. Adeneuer, Ahr, Duitsland 2015
Spätburgunder; elegante kleur, finesse, floraal en fruitig, goede aroma’s in geur en smaak, mooi ziltig, prestigewijn
9
Recher Herrenberg Spätburgunder, Jean Stodden, Ahr, Duitsland 2015
Spätburgunder; lichte kleur, fragiele geurwaaier en smaaktonen, fruitig, zuren, prachtige balans en lengte
Weingut Jean Stodden, Ahr
