Pinotage is een moeilijke druif. Het is een kruising tussen pinot noir en hermitage (cinsault), in 1924 tot stand gebracht door Abraham Izak Perold, professor oenologie aan de universiteit van Stellenbosch. Buiten Zuid-Afrika is hij nooit serieus aangeplant en in eigen land heeft hij te kampen met een haat-liefdeverhouding. Aan de ene kant is het klimaat van Zuid-Afrika over het algemeen niet gunstig voor de pinotage: hij gedijt het best bij koele lucht. En aan de andere kant bleek en blijkt het niet eenvoudig om er een toegankelijke, prettig drinkbare wijn van te maken; het beruchte rubbertoontje doet menigeen gruwen. Met bordeauxrassen en later ook shiraz lukte dat veel beter en daar focusten de meeste producenten zich dan ook op. Het is te danken aan een klein aantal toonaangevende wijnmakers die de pinotage trouw bleven, dat de druif de afgelopen decennia toch aan populariteit heeft gewonnen. Onder hen Beyers Truter (Kanonkop/Beyerskloof), die in 1996 de Pinotage Association in het leven riep, en Jeremy Walker van Grangehurst, die in 1992 zijn eigen bedrijf begon en sinds 1996 lid is van het Cape Winemaker’s Guild.
Walker studeerde in 1977 af aan de universiteit van Stellenbosch en werkte bij verschillende wijnproducenten en deed daarnaast extra ervaring op in Duitsland en Frankrijk. Na zes jaar betrokken te zijn geweest bij het nieuwe bedrijf Clos Malverne besloot hij in 1992 voor zichzelf te beginnen.
Hij ging van start in een omgebouwde kleine sporthal bij het landhuis van zijn ouders en ging van begin af aan anders te werk dan de gesettelde wijnmakers. Zo kocht of pachtte hij geen wijngaarden, maar kocht hij – mede op advies van Neil Ellis – de druivenoogst van een aantal wijnbouwers op de beste locaties in de regio Stellenbosch. Dit gaf hem de vrijheid om jaarlijks verschillende assemblages te maken op basis van de oogstresultaten per perceel. De variaties in hoogteligging, bodemsamenstelling en microklimaat versterkten de diversiteit en complexiteit van de wijnen. In korte tijd groeide Walker uit tot een rodewijnspecialist en inmiddels maakt hij blends en (bijna) monocepagewijnen in verschillende samenstellingen, van cabernet sauvignon, merlot, pinotage, shiraz en petit verdot. Daarnaast produceert hij een rosé.
Hoewel hij inmiddels beschikt over een moderne, goed uitgeruste winery op een helling bij Helderberg en een kleine, eigen wijngaard met cabernet sauvignon, heeft Walker in de loop der jaren nauwelijks gesleuteld aan zijn ambachtelijke, traditionele werkwijze. De wijnen gisten in open kuipen, waarbij dagelijks de vaste massa met de hand verschillende malen wordt ondergedompeld. Rijping vindt plaats in Franse en Amerikaanse barriques en neemt 16 tot 36 maanden in beslag. Daarna rijpt de wijn op fles, totdat Walker de wijn goed genoeg vindt om hem op de markt te brengen.
Dat de Pinotage van Grangehurst altijd een klein percentage (8-14%) cabernet sauvignon bevat, ontstond bij toeval maar bleek achteraf een gouden greep. Bij het blenden van de allereerste vaten pinotage, van het oogstjaar 1992, constateerde Walker dat hij net niet voldoende had om het roestvrijstalen vat te vullen en daarom vulde hij de wijn aan met cabernet sauvignon. De toevoeging van cabernet gaf de wijn wat meer fruit, zuren en tannine en zorgde daarmee voor een betere balans en meer diepgang.
Wij maakten voor het eerst kennis met de wijnen van Grangehurst in de beginjaren van Cape Wine, en waren onder de indruk van de finesse en elegantie. Echt een geheel andere stijl dan we van Zuid-Afrika gewend waren. In Nederland proefden we verschillende keren wijnen van Grangehurst via importeur Great Grapes en in het kader van de CGW Auction Wines-presentaties.

Eerste indrukken

De wijn heeft circa 20 jaar in dezelfde kelder gelegen bij constante temperatuur en vochtigheidsgraad. Na opening maakt hij direct een vitale indruk. Nog zeer veel kleurintensiteit, lichte evolutie aan de rand. De geurwaaier opent zich gelijkmatig, waarbij het fruit het duidelijkst naar voren komt, verpakt in een gerijpte, warme, ‘broeierige’ context – heel aangenaam. Kersen, pruimen, kruidigheid. Bij het proeven komen de geuraroma’s identiek terug. Mooie structuur, fijn en elegant, met prachtige harmonieuze afbouw.

Na 2 uur

De geur- en smaakaroma’s zijn meer geprononceerd, terwijl zich nu ook duidelijk Indonesisch aandoende aroma’s manifesteren, o.a. soja en pittige, kruidige ondertoon. Niet overheersend, maar wel aanwezig. Ook deze aroma’s worden vertaald in de smaak, waarbij het evenwicht geheel intact blijft. De totale smaakbeleving wordt ronder en soepeler en alles is mooi met elkaar geïntegreerd.

Na 4 uur

Zowel de geur als de smaak is mooier geworden. Soepel op de tong, mooie vulling en licht rokerig toontje is erbij gekomen en goed geïntegreerd in het totaalplaatje. De tannine presenteert zich op gepaste wijze. Mooie lengte.

Na 6 uur

De sojatonen nemen duidelijk toe, maar vulling, sap en gerijpt fruit doen geen concessies en bepalen nog altijd de inhoud. Kruidigheid, pepertjes en zuren roeren zich tot in de verleidelijke finale.

Na 12 uur

De finale wordt korter en drogende tonen komen boven drijven, maar de balans blijft verbazingwekkend goed. Een sensationele ervaring, deze 23 jaar oude pinotage; bij uitstek een gastronomische wijn.

Wijngaarden druiven afkomstig van drie subregio’s in de appellatie Stellenbosch: Helderberg Mountain, Firgrove, Devon Valley. Met name de wijngaarden van Helderberg en Firgrove, op 5 km van de kust, profiteren ‘s zomers van de koele zuidenwind vanuit False Bay.

Druivenrassen pinotage met circa 10% cabernet sauvignon

Fermentatie ontsteelde en gekneusde druiven fermenteren en macereren 4-12 dagen in open tanks bij 26-34 graden. 8-10 per dag onderdompeling van de schillen. Na enkele weken op rvs volgde rijping op barrique.

Opvoeding minimaal 16 maanden rijping in Franse (70%) en Amerikaanse (30%) barriques. Na de assemblage volgt flesrijping tot de wijn op het gewenste niveau is.