Nebbiolo (foto Strada del Barolo)
Na enkele jaren te hebben samengewerkt met andere PR-bureaus, besloot de Famija Albèisa de organisatie van haar primeurproeverij Nebbiolo Prima dit jaar over te dragen aan Sopexa. Zij kregen de ondankbare taak een overvloed aan proevers, wijnen, proeverijen, wensen en eisen te verwerken in een evenwichtig programma; een onmogelijke opgave.
tekst en proefnotities Fred Nijhuis
Omdat het aantal deelnemende producenten de laatste jaren sterk is toegenomen, had het consorzio besloten om van elk domein slechts één wijn toe te staan voor de persproeverij. Voor producenten als Vietti en Ascheri een reden om af te zien van deelname en ook bij allerlei anderen werd de nodige onvrede over dit besluit bespeurd. Tijdens proeverijen in de regio konden weliswaar ook andere wijnen van alle betrokken wijnhuizen worden geproefd, maar door ‘minder ideale’ omstandigheden, bleek serieus proeven daar ‘een uitdaging’. Veel proevers ontweken de middagprogramma’s om het palet enigszins tot rust te laten komen. Het elke dag proeven van minstens honderd nebbioli in slechts enkele uren is nu eenmaal een zware aanslag op een ieders conditie. Hoe goed en objectief de meesten ook wilden proeven, de talloze correcties achteraf toonden aan hoe relatief de toegevoegde waarde van deze blindproeverijen is. De Famija Albèisa werd dan ook door diverse collega’s gevraagd de opzet aan te passen en een ieder weer in staat te stellen om op een constructieve en verantwoorde wijze te kunnen proeven zoals het oorspronkelijk was bedoeld.
Concurrentie
Ondanks alle kritiek blijft Nebbiolo Prima een uitstekende gelegenheid om kennis te nemen van de laatste ontwikkelingen in de streek. Dit succes blijft uiteraard niet onopgemerkt en heeft ook andere wijndistricten geïnspireerd om vergelijkbare evenementen op te zetten. Vorig jaar was er een bijeenkomst om de aandacht op wijnen van de herontdekte nascetta te vestigen en dit jaar werd Nebbiolo Prima voorafgegaan door een proeverij met wijnen uit Alto Piemonte. Plaats van handeling was Novara, centraal gelegen tussen DOP’s als Gattinara, Ghemme en Boca. In Alba zelf presenteerde een groep wijnmakers nog hun mousserende wijnen, de laatste trend in de regio. Basis voor veel van deze mousserende wijnen is de nebbiolo, die zich daarmee ook van een andere kant laat zien. Of ze een echte concurrent voor wijnen met een al gevestigde reputatie als Franciacorta of Trentodoc worden, staat nog te bezien, maar sommige wijnen laten beslist zien dat ze een eigen identiteit en daarmee bestaansrecht hebben.
Nebbiolo Prima blijft een uitstekende gelegenheid om kennis te nemen van de laatste ontwikkelingen in de streek
Druk
In vrijwel alle gebieden werd een gemeenschappelijke druk gevoeld, die van de stijging van de grondprijzen. Wijngaarden in Barolo zijn vrijwel onbetaalbaar geworden door de invloed van zowel binnenlandse als buitenlandse investeerders c.q. speculanten, enkele jaren geleden in gang gezet door o.a. de verkoop van Fontanafredda en Giacomo Borgogno en financiële perikelen rond verschillende bedrijven waaronder Vietti. Hardnekkig zijn de geruchten over nog meer overnames door externe partijen, waarbij o.a. bedrijven als Bruno Giacosa worden genoemd en velen vrezen een tendens zoals in het voetbal is ontstaan. Commerciële belangen prevaleren boven culturele – niet vreemd gezien de exorbitante bedragen die onlangs door Giacomo Conterno en Luigi Einaudi werden betaald voor percelen van bijvoorbeeld de Cru Bussia. De prijs voor 1 ha land is inmiddels de grens van 1 miljoen euro ruimschoots gepasseerd, niet alleen voor percelen van befaamde wijngaarden, maar ook voor grond met onduidelijke kwaliteiten. Vooral de kleinere familiebedrijven, waar opvolging al lastig genoeg is, zien zich geconfronteerd met moeilijke keuzes; veel geld lenen om het bedrijf voort te zetten of hun ziel en zaligheid verkopen aan de hoogste bieder. Diverse bedrijven hebben hun beleid hier al op aangepast. Omdat uitbreiding onmogelijk is geworden en het rendement omhoog moet, kiezen zij voor een reguliere, enigszins betaalbare basiswijn en daarnaast voor cru’s met een exorbitant prijskaartje. Deze cultwijnen moeten de benodigde extra inkomsten opleveren, vergelijkbaar met prestigieuze labels uit o.a. Bordeaux, de Bourgogne, Bolgheri, Mosel en Saar, Champagne of de Napa Valley. Een aantal producenten is erg blij met het internationale succes van deze nieuwe generatie prestige-barolo’s, maar het is de vraag wat het uiteindelijke effect is. Velen vrezen een soort ‘Dutch Disease’, de negatieve invloed van positieve aspecten op de algehele balans. Uitwijken naar andere druivenrassen of minder bekende districten is een optie, maar hoogstwaarschijnlijk slechts een tijdelijke oplossing.
Werk in de wijngaard (foto Strada del Barolo/Maurizio Triolo
De prijs voor 1 hectare land is inmiddels de grens van 1 miljoen euro ruimschoots gepasseerd
Terroir
Vaak wordt gesteld dat de nebbiolo een specifiek terroir vraagt. Uitstekende resultaten met deze druif in allerlei andere landen (o.a. Californië en Virginia in de Verenigde Staten) geven aan dat deze conclusie niet gebaseerd is op feiten. Zelfs in Piëmonte is de variatie in terroir groot, maar zijn de verschillen in kwaliteit klein. Zo is in Bramaterra het aandeel porfiergesteente groot, is Lessona zanderiger en scheidt de rivier de Sesia de alluviale bodem van de Ghemme van de vulkanische in Gattinara. De bodem in Alto Piemonte is relatief zuur met glaciale afzettingen en rijk aan metalen als ijzer en magnesium met hogere percentages potassium (kalium) dan in de Langhe. In 1927 werd er een geologische kaart gepubliceerd met daarop het onderscheid tussen de Tortonische en de Helvetische bodem in de Langhe. De grens tussen deze bodems is de lijn tussen de centrale vallei langs de rivier Rio Bussia ten zuiden van de stad Barolo en de Rio Talloria in het noorden. Later zijn meer typen onderscheiden, met o.a. een verdeling van de Tortonische bodem in de Messiniano en de Marne di Sant’Agata Fossili en de Helvetische in de Arenarie di Diano d’Alba en de Lequio formatie. Al die verschillen vormen de basis voor een inspirerende diversiteit aan stijlen, waarbij het natuurlijk de wijnmaker is die bepaalt in hoeverre deze tot uitdrukking komen in de wijn.
Gattinara (foto Consorzio Alto Piemonte)
Uitstekende resultaten in andere landen laten zien dat de nebbiolo zich thuis voelt op uiteenlopende terroirs
Alto Piemonte
Een gebied dat zich mag verheugen in een toenemende belangstelling is Alto Piemonte. Ooit was de streek de bakermat van enkele van de allerbeste wijnen uit Piëmonte, maar aan het eind van de vorige eeuw raakte hij in de vergetelheid. Net als in de Langhe heerst ook hier de nebbiolo, soms bijgestaan door druivenrassen als de vespolina, bonarda en croatina en juist in mindere mate dolcetto en barbera. Gattinara vestigt al enkele jaren de aandacht op zich door fraaie wijnen van o.a. Travaglini en Antoniolo en in Boca heeft Le Piane een positie op topniveau behaald. In het artikel ‘Fraaie nebbiolo’s van Travaglini en andere producenten’ dat onlangs op deze site verscheen. las u hier al meer over. Maar Alto Piemonte biedt nog veel meer. Eén van de sterren met prachtige wijnen uit de Ghemme is bijvoorbeeld Cantalupo, zoals Aperino dat is in Lessona en Antoniotto in Bramaterra. Ook in de kleine DOC’s Fara, Carema en Sizzano verschillende interessante wijnbedrijven zoals Ferrando en Valle Roncati. Nog altijd ondergewaardeerd zijn ook de witte wijnen, met een hoofdrol voor de erbaluce, de druif die de basis is voor veel wijnen in de Alto Piemonte en met de Erbaluce di Caluso ook een eigen DOC heeft.
Proefnotities Alto Piemonte
8
Riserva, Cantina Sociale di Gattinara, Gattinara, Italië 2008
Nebbiolo 100%. Kleur en geur zijn (zoals verwacht) ontwikkeld; in zowel geur als smaak nog mooie frisse tonen, fijne tanninestructuur, slank postuur, elegante maaltijdwijn, heel verteerbaar
8
Chioso dei Pomi, Rovellotti, Ghemme, Italië 2009
Nebbiolo 90%, vespolina 10%. Mooie geur, lekker kruidig, veel specerijen, vettige toets; in de mond vol van smaak met frisse zuren en heel opwekkend, maar ook prima vulling, rijpe tannine en goede balans; complete wijn
8
Barbaglia Sergio, Boca, Italië 2012
Nebbiolo 80%, vespolina 20%. Aangename geur met kruidige tonen van zoete specerijen en ook florale accenten naast impressies van rood fruit; goed sap in de aanzet, stevig, maar evenwichtig met wat zoethout en tannine in de afdronk
8-
Riserva, La Palazzina, Bramaterra, Italië 2008
Nebbiolo 80%, croatina 10%, vespolina 5%, uva rara 5%. Vrij diep van kleur, wat evolutie; gerijpte geur met gestoofd en gedroogd fruit, levendige wijn met wat tannine in de afdronk
8-
Ciada Riserva, Vigneti Valle Roncati, Fara, Italië 2012
Nebbiolo 100%. Zeer licht in kleur, geur en smaak, heel slank en elegant, maar ook sap en mooi gerijpt rood fruit, rijpe tannine en levendige zuren, zacht en doordrinkbaar met goede balans
7,5
Vigna Molsino, Nervi, Gattinara, Italië 2011
Nebbiolo 100%. Aanzet met veel zoet, rood fruit; in de mond saprijk met stevige tanninestructuur, maar voldoende vulling, zuren en balans, warme gloed in de afdronk
7,5
Valentina, Il Roccolo di Mezzomerico, Colline Novaresi, Italië 2011
Nebbiolo 100%. Nette geur, mooie nebbiolo met florale tonen van rozen, rood fruit en wat zoete specerijen; sappig van smaak, afgeronde tanninestructuur, zacht palet, goede balans
7,5
Prünent, Cantine Garrone, Valli Ossolane Nebbiolo Superiore, Italië 2013
Nebbiolo. Vrij diepe kleur, nog jeugdig; goed geconcentreerd fruit in de neus, modern toets, stevige houtinbreng, goed sap tegenover hout, wat laurier en toast in de afdronk
7,5
La Prevostura, Lessona, Italië 2013
Nebbiolo 100%. Zacht en rijp in geur en smaak; duidelijk nebbiolo, verteerbaar met fris, bessig fruit, een nette tanninestructuur, en heel schoon, wat tannine in de afdronk, karaktervolle maaltijdwijn
Roero
Minder bekend, minder prestigieus en daardoor ook minder prijzig, zijn de wijnen uit de Roero, het gebied ten noorden van de rivier de Tanaro. Van wereldwijde aandacht voor terroir is hier nog geen sprake, maar dat wil niet zeggen dat de Roero geen microklimaten kent of kwaliteitswijnen voorbrengt. De bodem is er wat jonger dan die van de Langhe en bevat meer zand, waardoor veel wijnen wat lichter van structuur zijn. Is dat zand echter verweven met klei en aangevuld met mariene sedimenten, dan kan dat ook rijkere wijnen voortbrengen. De zwakke plek van de regio is een groep wijnmakers die nog ‘teveel’ probeert en vooral in de kelder keuzes maakt die ten koste gaan van de kwaliteit (en dan vooral de doordrinkbaarheid). De Roero telt evenwel steeds meer goede en betaalbare alternatieven voor wijnen uit de Langhe, zoals die van wijnhuizen als Malvira, Stefanino Costa, Giovanni Almondo, Cascina Ca’ Rossa, Monchiero Carbone en Angelo Negro & Figli di Giovanni Negro. Luca Faccenda is consulterend oenoloog voor diverse bedrijven en sinds kort ook weer eigenaar van de wijngaarden van zijn grootvader in de Roero. Hij heeft zich er gespecialiseerd in arneis en nebbiolo en kreeg ook op grond van deze wijnen de Premio Gambelli 2017 uitgereikt. Deze prijs (voor de beste Italiaanse oenoloog jonger dan 35) bevestigt het potentieel van de terroir en de wijnmakers in de Roero.
Winery Franco Conterno
Proefnotities Roero
8+
Antaniolo Riserva, Pelassa, Roero, Italië 2013
Nebbiolo. In zowel geur als smaak veel fijn rood fruit als aardbeien en frambozen met floraal accent van viooltjes; goed gestructureerd met fraaie balans tussen rijp fruit en frisse zuren, fruit blijft centraal staan, tannine is rijp, mooie lengte, volwaardige nebbiolo
8
Mompissano, Cascina Ca’Rossa, Roero Riserva, Italië 2013
Nebbiolo. Elegant met mooi fruit en accenten van verse tuinkruiden; saprijk in de mond, mooi fruit, fris met een fijne structuur, meer finesse dan kracht, fraaie balans en lengte
8
Roche d’Ampsej, Correggia Matteo, Roero Riserva, Italië 2013
Nebbiolo. Heel fijn in neus en mond, veel finesse, floraal, mooi rijp fruit, kruidige toets, frisse zuren geven spanning en maken de wijn verteerbaar, goed doordrinkbare nebbiolo uit de Roero
8
Negro Angelo & Figli Di G. Negro, Roero Riserva Italië 2013
Nebbiolo. Smaakvolle wijn met veel kruidige tonen, goed verweven hout en de juiste spanning; rijk met goede balans en prima lengte
8-
Rabino, Roero, Italië 2014
Nebbiolo. In de neus floraal, iets kruidig, mooie structuur, sappig en vlezig met grip en rijpe tannine, eerlijk en doortastend, verteerbare maaltijdwijn
8-
Bric Valdiana, Giovanni Almondo, Roero, Italië 2014
Nebbiolo. Granaatrood van kleur; in de neus florale tonen, rijp fruit, licht balsamico, de smaak is fris en fruitrijk, aangenaam en doordrinkbaar
7,5
Deltetto, Roero, Italië 2014
Nebbiolo. Aangenaam kruidig met fris rood fruit in geur en smaak, hartige afdronk, opwekkende maaltijdwijn
7,5
Bricco Patarrone, Vico Giacomo, Roero, Italië 2014
Nebbiolo. Veel fraicheur en jeugdige fruit in geur en smaak; luchtig en aangenaam met mooi sap, toegankelijk en smaakvol
7,5
Monfriggio, Carlo Chiesa, Roero, Italië 2014
Nebbiolo. Middeldiep van kleur; nette geur met veel rood fruit, kruidige ondertoon, duidelijk drop in zowel geur als smaak, modern gestileerd, blijft fris en spannend
Mousserend
In allerlei wijnstreken is mousserend de nieuwe trend en veel druivenrassen die voorheen nooit met ‘bubbels’ werden geassocieerd, zijn tegenwoordig wijnen in een bruisende variant beschikbaar. In Piëmonte maakt Andrea Faccio van Villa Giada sinds kort een mousserende barbera en de laatste jaren hebben diverse wijnmakers in de Langhe en Alto Piemonte zich gericht op mousserende nebbiolo; de meeste wit, enkele met een roze tint. Barolo was tot het midden van de 19e eeuw meestal licht sprankelend en iets zoet (beide door een onvoltooide gisting), dus helemaal nieuw is het fenomeen niet. De huidige versies van de mousserende nebbiolo zijn echter heel bewust gemaakt en meestal droog met een klassieke tweede gisting op fles. Tijdens Nebbiolo Prima presenteerde een groep van twintig wijnmakers hun mousserende wijn, waarbij stijl en kwaliteit enorm varieerden. Zo gebruiken sommigen gehele trossen en anderen uitsluitend (de onderste) delen van de tros, waarbij de keuzes t.a.v. de rijpheid van de druiven eveneens van belang zijn voor het uiteindelijke karakter van de wijn. Ook de rijping ‘sur latte’ varieert enorm, van 12 maanden voor de Nebbiolo d’Alba DOC Spumante Rosé Brut van Josetta Saffirio, tot 56 maanden voor de Erpacrife Nebbiolo en zelfs 60 maanden voor de ‘Maria Elisa’ Metodo Classico Rosé Brut van Negro Angelo. Hoewel de meesten de ‘metodo classico’ hanteren, kiezen enkelen (zoals Travaglini) voor een tweede gisting in druktanks, ook bekend onder de naam metodo Italiano of Martinotti. Al deze variaties geven aan dat eenduidigheid ontbreekt en velen nog op zoek zijn naar de ‘juiste’ formule. Een aantal brengt echter nu al zeer goede mousserende wijnen op de markt, met een hoofdrol voor die van Erpacrife, Cuvage, Negro Angelo, Marchisio/Ca’ du Russ, Socre’ en Franco Conterno. Ze benadrukken de veelzijdigheid van de nebbiolo en zijn een interessante aanvulling op het assortiment van diverse wijnhuizen. De (vooralsnog) veelal vriendelijke prijs wordt gewaardeerd door ‘de markt’, maar leidt wel de aandacht af van Piemontese klassiekers, waaronder de steeds vaker onderschatte wijnen van de barbera, dolcetto, freisa, grignolino en (in iets mindere mate) de pelaverga.
Proefnotities mousserend
8,5
Maria Elisa Rosé brut, Negro Angelo e Figli di Giovanni Negro, Italië 2009
Nebbiolo, metodo classico. De 60 maanden rijping ‘sur latte’ heeft de wijn een gerijpte kleur, geur en smaak gegeven; volle aroma’s van ingemaakt rood fruit in neus en mond; vol, rijk, sappig met ontwikkelde aroma’s; voorbeeldige balans, aangenaam droog met veel vulling; fraaie wijn voor aan tafel
8+
Nebbiolo Rosé Brut, Erpacrife, Italië 2013
Nebbiolo, vroeg geoogst, metodo classico. Volle rozerode kleur, in de neus rood fruit als aardbeien, maar ook kruidig met wat houttonen; mooie rijping in de mond, frisse zuren, prima spanning; vlezig en sappig, eerder maaltijdwijn dan aperitief
8
Na Punta, Franco Conterno, Italië 2011
Nebbiolo. Minder hout dan de 2010 en daarom wat frisser en fruitiger in zowel geur als smaak; mooie tonen van citrus met een hint van bloesem en aardbeitjes op de achtergrond; in de mond levendig en opwekkend met mooie spanning en een schone finale
8
Faiv Rosé brut, Marchisio Family Organic Estate, Italië 2007
Nebbiolo, metodo classico. Domein voorheen bekend onder de naam Ca’ du Russ. Gedegorgeerd in 2016. Warme, gerijpte kleur, aroma’s van gedroogde vruchten in de neus, de smaak is vol en evenwichtig met mooie rijpingstonen en voldoende fraîcheur
8-
Nebbiolo d’Alba Rosé, Cuvage, Italië 2012
Nebbiolo, metodo classico. Opwekkend geur en smaak, heel levendig, strakke wijn, mooi droog met frisse zuurgraad, goed smaakgehalte, mooie schone, zuiverende afdronk
8-
Terzolo, Socre’, Italië 2012
Nebbiolo, metodo classico. Open geur, mooie florale accenten, veel bloesem; in de mond wat hout, maar vooral fris fruit, goede balans, mooie vulling, rijke structuur maakt de wijn ook geschikt om allerlei gerechten te begeleiden
Barbaresco
Barbaresco 2014
Een overvloed van regen en een tekort aan zon zijn sleutelwoorden in de meeste beschrijvingen van het oogstjaar 2014 in Italië. Vooral witte en vroeg rijpende blauwe druiven moesten het ontgelden en dat resulteerde in veel harde, zure, onrijpe wijnen. Het zijn vooral dergelijke wijnen die 2014 een slechte reputatie geven. Hoe gevaarlijk (en onjuist) het is om alle wijnen uit een dergelijk oogstjaar zomaar af te serveren, bewijzen diverse barbaresco’s uit 2014, vooral die uit de cru Rabajà. Er was veel regenval in veel districten, maar in Barbaresco viel slechts een derde van de hoeveelheid die elders in de Langhe werd geregistreerd. Bovendien bleken de laatste weken van het groeiseizoen juist erg gunstig voor de laatrijpende nebbiolo en wisten veel producenten druiven in goede conditie te oogsten. De oogst was weliswaar kleiner dan gemiddeld (Gaja oogstte zelfs 50% minder) en heeft misschien niet de grootste concentratie, maar de meeste wijnen beschikken over rijp fruit met een prima structuur en balans, aangevuld met een aangename fraîcheur en verfijnde aroma’s. Door de koelere omstandigheden zijn specifieke terroireigenschappen zelfs meer tot uitdrukking gekomen dan de laatste (vaak erg warme) jaren. Ook de pH was in 2014 even geen bron van grote zorg. Zag men de pH de laatste jaren stijgen van 2,8 tot zelfs meer dan 4, in 2014 was deze weer op een goed niveau.
De barbaresco’s vormen hierdoor een prettige afwisseling met wijnen waarin alcohol, concentraat en restzoet een grote rol spelen. In 2014 zijn aspecten als toegankelijkheid en verteerbaarheid weer terug en dat maakt veel wijnen buitengewoon aantrekkelijk, ook/juist voor de horeca.
Proefnotities Barbaresco
9
Martinenga Camp Gros Riserva, Cisa Asinari dei Marchesi di Gresy, Barbaresco, Italië 2012
Nebbiolo. Heel elegant in kleur en geur, fijn rood fruit, prachtige balans, mooi sap, verfijnd, nette zuren, zoet rijp rood fruit, veel aardbeitjes, finesse en lengte, zeer fraai
8,5
Rabajà, Bruno Giacosa, Barbaresco, Italië 2014
Nebbiolo. Verfijnde kleur en geur; subtiel en elegant; delicaat rood fruit, smeuïge kruidigheid, exotisch accent; in de mond rijpe tannine, blijft slank zonder aan kracht in te boeten, fraaie balans en lengte
8,5
Rabajà, Giuseppe Cortese, Barbaresco, Italië 2014
Nebbiolo. Frisse tonen in de neus, citrus in combinatie met fijn rood fruit; smakelijke aanzet met subtiel fruit, veel elegantie en finesse, tannine ragfijn, florale accenten in de afdronk completeren de wijn, zeer fraai
8,5
Rabajà, Cascina Luisin, Barbaresco, Italië 2014
Nebbiolo. Rijkelijk bloemen, elegant, kers, kruiden; omhult de mond, smakelijk, groot, zeer aangenaam en vrij van stress
8,5
Pajé, Boffa Carlo, Barbaresco, Italië 2014
Nebbiolo. Goede balans tussen mooi rijp fruit, zuren en hout, florale tonen; in de mond sappig en heel verteerbaar, slanke structuur, alles op de juiste plaats, fijne wijn
8,5
Gaja, Barbaresco, Italië 2014
Nebbiolo. Heldere fonkelende kleur, veel rood, transparant; rijk aan rijp fruit, rode bessen en moerbeien, hint van groenten; in de aanzet slank, veel primair fruit, tannine rijp, zoete toets, wat mokka en nougat, slank en verfijnd, prima balans
8,5
Sori Paitin, Paitin, Barbaresco, Italië 2014
Nebbiolo. Natuurlijke kleur voor een nebbiolo, geuren van zegel, aangenaam citrus, aangename smaak met tannines gedoseerd met gezond verstand en een lange afdronk – een barbaresco gecentreerd stilistisch, van gemiddelde complexiteit, maar met indrukwekkende stuwkracht
8,5
Gallina, Lequio Ugo, Barbaresco, Italië 2014
Nebbiolo. Fris en evenwichtig, elegant, maar goed intens met zowel fruitige als florale tonen en een subtiele kruidigheid, mooi fris en slank
8+
Asili, Ceretto, Barbaresco, Italië 2014
Nebbiolo. Verleidelijke geur met zoete tonen van rijp fruit en wat mokka en tabak van hout; stevige aanzet met krachtige tanninestructuur, kruidig en opwekkend met fraaie balans, florale toets in de afdronk
8+
Pajorè, Rizzi, Barbaresco, Italië 2014
Nebbiolo. Ingetogen geurend, sierlijke stijl met de juiste vulling en spanning, tannine is mooi rijp, florale accenten en rood fruit in geur en smaak, kruidige toets in de afdronk, goed verweven hout
8+
Gallina, Oddero, Barbaresco, Italië 2014
Nebbiolo. Licht gekleurd met met goed gevulde neus; fris en fruitrijk, slanke stijl, maar met karakter en zowel rijp fruit als rijpe tannine, verteerbare maaltijdwijn
8+
Froi, Massimo Rivetti, Barberesco, Italië 2014
Nebbiolo. Floraal en kruidig in de neus; levendige aanzet, jeugdig, mooi rijp fruit, heel evenwichtig, wat tannine in de afdronk geen enkel probleem
8+
Lorens, Lodali, Barbaresco, Italië 2014
Nebbiolo. Evenwichtige geur met kruidge toets, rood fruit en wat florale accenten; in de mond saprijk en fris met levendige zuren, rijpe tannine en wat specerijen, blijft bovenal fruitig, prima balans en lengte
8+
Gallina, Prinsi, Barbaresco, Italië 2014
Nebbiolo. Klassieke kleur en geur, fijn gestileerd, wat bessen en frisse kruiden; tannine duidelijk aanwezig maar ingepakt en rijp, karaktervolle maaltijdwijn
8
Vallegrande, La Tribuleira, Barbaresco, Italië 2014
Nebbiolo. Keurige geur met kenmerkende tonen barbaresco, rood fruit met wat florale accenten, kruidige ondertoon; sappige aanzet, nette vulling, rijp fruit en frisse zuren, rijpe tannine, prima lengte
8
Rombone, Figli Luigi Oddero, Barbaresco, Italië 2014
Nebbiolo. Exotische specerijen in de neus naast rood fruit; elegante aanzet, mooie frisse wijn met rijpe tannine, rood fruit, florale tonen en mooie spanning, elegante maaltijdwijn
Barolo (Foto: Strada del Barolo/Mario Ferrero)
Barolo 2013
Het natte voorjaar gaf de nodige problemen met peronospera (valse meeldauw), waarbij de drassige grond onderhoud (sproeien) met tractoren veelal onmogelijk maakte. Wijnhuizen met voldoende personeel konden de gezondheid van de wijngaarden echter goed managen en de zomer met een gerust hart tegemoet zien. De maanden juni, juli en augustus waren niet overmatig heet of droog wat een evenwichtige rijping van de druiven mogelijk maakte. Tegen het eind van het groeiseizoen daalde de temperatuur vooral ’s nachts, wat de ontwikkeling van fijne aroma’s en volledige rijping van tannine ten goede kwam. Wie voldoende investeerde in het onderhoud van de wijngaarden in het begin van het jaar kon rekenen op gezonde druiven. Weliswaar tot 30% minder dan normaal, maar met een fraaie structuur, veel spanning en een elegantie die te vergelijken zijn met die uit 1999 en 2010. Naast duidelijke overeenkomsten in stijl qua oogstjaar proefden we ook de nodige verschillen, soms het gevolg van keuzes qua vinificatie, maar vaker gebaseerd op de herkomst van het fruit. Zo bleken de wijnen uit La Morra wat warmer met meer alcohol en ook iets rijker dan de wijnen uit Serralunga en Monforte. Opvallend goede resultaten werden genoteerd bij de fruitrijke wijnen uit Verduno, terwijl die uit Barolo zich krachtiger presenteerden. De meeste complexiteit en finesse proefden we in de wijnen uit Castiglione Falletto. Al met al bleek dat barolo 2013 veel te bieden heeft, in zowel de lengte als de breedte.
Proefnotities Barolo
9+
Le Rocche del Falletto Riserva, Bruno Giacosa, Barolo, Italië 2011
Nebbiolo. Zeer elegante kleur, transparant rood, lichte verkleuring; intense geur, heel complex met impressies van bloemen, rood fruit, kruiden en een verfijnde houtinbreng; ook in de mond een combinatie van kracht en verfijning, subtiele balans, massa’s fruit, rijpe tanninestructuur, veel overtuigingskracht, zeer complex en met de finesse en elegantie waarom barolo bekend staat
9+
Monprivato, Mascarello Giuseppe, Barolo, Italië 2013
Nebbiolo. Heel verfijnd, tannine beklijvend, heel precies en elegant, ultieme expressie nebbiolo met prachtig rijp, rood fruit, florale tonen en een subtiele kruidigheid, complex, vullend, fris en zeer lang, blijft zich ontwikkelen in het glas, voorbeeldige barolo
9
Brunate, Vietti, Barolo, Italië 2013
Nebbiolo. Heel open in zowel geur als smaak; even soepel als gespierd, fraaie balans tussen kracht en finesse; verleidelijk, breed, veel zoet fruit, tannine structuur afgerond, exotische accent, veel lengte, in de afdronk wat mokka en tabak
9-
Brunate, Podere Macarini, Barolo, Italië 2013
Nebbiolo. Licht van kleur; zeer elegante geur, heel fijntjes en precies, fijn rood fruit, zoete specerijen en kruiden, wat vacht, teer, complex en elegant van smaak, mooie tanninestructuur, veel finesse, erg mooi fruit, mooie zuren
9-
Sarmassa Riserva, Brezza Giacomo E Figli, Barolo, Italië 2011
Nebbiolo. Fraaie, elegante kleur met goede intensiteit; diep geurend naar rijp fruit, kersen en aardbeien, kruidige tonen en specerijen, viooltjes en goed verweven hout; aroma’s uit de neus komen terug in de mond, aangevuld met stevige, maar rijpe tanninestructuur en frisse zuren, veel materie, fraaie balans en lengte
8,5
Bricco Boschis, Cavallotto Tenuta Bricco Boschis, Barolo, Italië 2013
Nebbiolo. Transparant rood met een warme gloed; in de neus nog gesloten, geeft in eerste instantie weinig, maar waaiert dan breed uit in het glas; klassieke aroma’s, veel materie en prima balans, evenwichtige, karaktervolle wijn; aanbevolen aan tafel
8,5
Sarmassa, Brezza Goiacomo E Figli, Barolo, Italië 2013
Nebbiolo. Krachtig, traditioneel met teer, florale tonen en rood fruit; goede tanninestructuur, frisse zuren, mooi schoon einde, elegante, karakteristieke wijn met uitstekende balans
8,5
Bussia 90 Dì Riserva, Giacomo Fenocchio, Barolo, Italië 2011
Nebbiolo. Schilcontact van 90 dagen. Transparante, granaatrode kleur; florale tonen in de neus, fijn rood fruit, diep, geconcentreerd en mooi schoon; tannine en zuren ingepakt in rijp fruit, veel inhoud en lengte
8,5
Cerequio, Michele Chiarlo, Barolo, Italië 2013
Nebbiolo. Nette geur, duidelijk hout, maar veel spanning en prima balans, rood fruit, rozen, elegant door goed verweven hout, mooie lengte, verfrissende zuren, prima balans en lengte
8,5
Rocche dell’Annunziata, Rocche Castamagna, Barolo, Italië 2013
Nebbiolo. Intense geur, diep en breed; rozen, rood fruit, specerijen, teer, mooie aanzet met veel sappige fruit, rijpe tannine, duidelijk veel rijp zoet fruit, tannine in bedwang, hout keurig geïntegreerd, mooie verweven wijn
8,5
Rocche dell’Annunziata, Paolo Scavino, Barolo, Italië 2013
Nebbiolo. Rijk gestructrureerd, hout is voelbaar, maar vooral veel rijp rood fruit, mooi kruidig, hint van zoete specerijen; stevige tanninestructuur, schone afdronk met veel fraîcheur en spanning
8,5
Bricco delle Viole, Vajra, Barolo, Italië 2013
Nebbiolo. Veel kleur, heel jeugdig; zoete tonen in de neus, rijp fruit en iets van tabak en karamel; aanzet met veel zoete tonen van rijp fruit, mooi sap, extractie, hout netjes verweven, zeer jeugdig
8,5
Brunate, Giuseppe Rinaldi, Barolo, Italië 2013
Nebbiolo. Elegante stijl, zoete specerijnen en mooi schoon fruit naast tannine die rijp en afgerond is; nog ingetogen, veel zoet rijp fruit, fijne kruidigheid en mooie inbreng houtopvoeding; heel puur
8,5
Cannubi, Francesco Rinaldi & Figli, Barolo, Italië 2013
Nebbiolo. Jeugdige kleur: mooie geur, combinatie rood fruit, specerijen en hout, frisse zuren, elegante, doordrinkbare stijl, bijna makkelijk door finesse en uitstekende balans, mooie kruidige en florale tonen in de lange afdronk
8+
Bricco Roche, Ceretto, Barolo, Italië 2013
Nebbiolo. Rijk gestructureerde wijn, duidelijke houtinvloed, maar alles in balans; mooie vulling, sappig, tannine verweven met rijp fruit, zuren geven spanning, moderne toets
8+
Ginestra, Case Mate, Elio Gasso, Barolo, Italië 2013
Nebbiolo. Geconcentreerde kleur en geur; breed en harmonieus met een kruidige aanzet en versmolten houttonen; volle, evenwichtige structuur, mooie zuren, teer en laurierdrop in de warme finale
8+
Bussia, Giacomo Fenocchio, Barolo, Italië 2013
Nebbiolo. Hele pure, eerlijke, karakteristieke geur, mooi rijp rood fruit, floraal accent met fijne kruiden; hout is mooi geïntegreerd, de zuren zijn levendig en geven de juiste spanning
8+
Brunate, Boggione Claudio, Barolo, Italië 2013
Nebbiolo. Jeugdige kleur, intense compacte geur, geeft weinig, nette aanzet, zoet rood fruit, mooie tanninestructuur, voldoende zuren, wat tabak en mokka in afdronk, nette wijn
8+
Cannubi, E. Pira & Figli, Barolo, Italië 2013
Nebbiolo. Goed sap en smaak, wat terughoudend in geur en smaak, toets van verse tuinkruiden, goede zuren, goede structuur en lengte, eindigt mooi schoon
8+
Cannubi Boschis, Virna Borgogna, Barolo, Italië 2013
Nebbiolo. Mooie kleurdiepte; rijk geurend, tabak en toast naast rijp rood fruit, goed geconcentreerd, mooie zuren, sappig en smaakvol, wat droging in de finale, goed opgevangen door fruit
8+
Paiagallo, Fontanafredda, Barolo, Italië 2013
Nebbiolo. Mooie kleur, evenwichtige geur, heel schoon, mooi fruit, zoet, fijne en rijpe rode vruchten, decente houtinbreng, levendige zuren, rijpe tannine; fraaie balans, elegant en verteerbaar
8+
Bric del Fiasc, Scavino Paolo, Barolo, Italië 2013
Nebbiolo. Breed geurend, de nodige aroma’s van hout als mokka en tabak, maar ook floraal, en fruitrijk; in de mond krachtig en jeugdig, maar met veel fruit, frisse zuren en een prima balans, mooie lengte
8+
Monfalletto, Cordero di Montezemolo, Barolo, Italië 2013
Nebbiolo. Kruidigheid en fruitrijke tonen wisselen elkaar af in de neus; in de mond jong en krachtig, nog onontwikkelend, veel materie en mooi rijp fruit, zoete specerijen, wat hout en mooie zuren, gun de wijn lucht of tijd om zich optimaal te presenteren
