Ruben Kwakman, Jan-Willem van der Hek, Lendl Mijnhijmer
Maandag 30 mei 2016 vierde het Nederlands Gilde van Sommeliers (NGS) zijn zesde lustrum. Hoogtepunt van de feestelijke dag was het Nederlands Kampioenschap Sommeliers, dat eens in de twee jaar georganiseerd wordt. Het evenement vond plaats op het Koning Willem 1 College in Den Bosch en werd na de bekendmaking van de winnaar afgesloten met een walking dinner.
Op maandagochtend 10.00 uur begonnen maar liefst 17 kandidaten aan het Nederlands Kampioenschap uit alle gelederen van de gastronomie, van sterrenrestaurants tot bistrots en wijncafés. De voorronde bestond uit een theoretisch examen en drie praktijkonderdelen zoals een wijn blind proeven, een wijn-spijs combinatie toelichten aan een jury waaronder voormalig 3-sterren chef Cees Helder en een wijn decanteren. Na de voorronde bleven drie kandidaten over die de finale ingingen. Hierbij werden wederom een aantal praktijkonderdelen afgelegd zoals een wijn blind proeven, een luxe wijnarrangement samenstellen (met strikte eisen aan gebied, druif en opbouw) en een wijnkaart analyseren op fouten.
Het was een lange dag voor deelnemers en jury: aan het begin van het diner, na het openingswoord door voorzitter Edwin Raben, maakte juryvoorzitter René van Heusden, die zich tijdens deze grotendeels bubbelloze dag op voorbeeldige wijze van zijn taak had gekweten, de winnaars bekend.
De 17 kandidaten
De titel ‘Beste sommelier van Nederland’, de Trophée Henriot, ging dit jaar naar Jan-Willem van der Hek (1987). Ruben Kwakman (winnaar in 2014) en Lendl Mijnhijmer werden nummers twee en drie.
De organisatie was namens het Nederlands Gilde van Sommeliers in handen van voorzitter Edwin Raben en Heleen Boom. Het Nederlands Gilde van Sommeliers (NGS), opgericht in 1986, is een samenwerkingsverband waar ongeveer 250 Nederlandse sommeliers bij zijn aangesloten.
Toen en nu: enkele kanttekeningen van Jan van Lissum
In 30 jaar tijd heeft Nederlands Gilde van Sommeliers zijn nut meer dan bewezen en een groot compliment is dan ook zeker op zijn plaats. Van een klein clubje idealisten is het Gilde na een niet bepaald eenvoudige start, en soms ook lastige jaren, uitgegroeid tot een genootschap waar rekening mee gehouden wordt, waar je op kunt bouwen en dat een uitstekend uithangbord is voor het vak van sommelier, en daarmee ook deels voor het horecagastvrijheidsvak in het algemeen. Het Gilde vervult een duidelijke functie bij het vergaren, overdragen en uitwisselen van wijnkennis, en heeft daarmee indirect bijgedragen aan het ‘wijnbewustzijn’ onder Nederlandse restaurantbezoekers. Het verschil met 30 jaar geleden, toen de kennis aan beide kanten veel beperkter was, is groot.
Er zijn meer verschillen, sommige positief, andere om over na te denken. Destijds was de rol van een sommelier formeler – compleet met rokkostuum – en hij/zij had automatisch meer autoriteit; restaurantbezoekers die redelijk wat over wijn wisten waren zeldzamer dan nu. Nu is het informeler, de gast gaat meer in gesprek met de sommelier, er is meer wisselwerking. Veel sommeliers van toen vervulden veel dienstjaren binnen één restaurant. Ze hadden veel over voor de zaak en voor hun gasten. Anno 2016 zie je veel meer sommeliers die bezig zijn met ‘carrière maken’: korter in dienst van één restaurant, al op jonge leeftijd op zoek naar een plek in een prestigezaak, of naar een eigen bedrijf. Soms zelfs meer bezig met hun eigen ego, perspectieven en aanzien dan met het idee van gastvrijheid bieden en service verlenen. Sterallures spelen een rol, waar die 30 jaar geleden volstrekt afwezig waren. Sommige sommeliers houden zich ook bezig met eigen wijnimport, of laten zich na een paar horecajaren graag impalmen door de wijnhandel. Je kunt je als NGS-bestuur cq. wedstrijdjury afvragen of je in het licht van dergelijke ontwikkelingen de criteria voor deelname aan het Nederlands Kampioenschap Sommeliers niet moet aanscherpen. Je zou bijvoorbeeld als voorwaarde kunnen stellen dat de deelnemer op het moment van inschrijving minimaal drie jaar fulltime bij een restaurant in dienst is. Immers, als een deelnemer zich de laatste jaren vooral bezig heeft gehouden met handel in wijn, in hoeverre kan hij – als hij wint – dan nog representatief voor het horecavak van sommelier, en daarmee voor het Gilde, beschouwd worden?
Nieuw erelid Peter Bruins
Het was goed om te zien dat er vier van de oorspronkelijke oprichters van het Gilde aanwezig waren. Peter Bruins, die van het begin af aan tot nu toe penningmeester is geweest, werd terecht benoemd tot erelid. Wel jammer was dat die andere drie ‘veteranen’ (Yves Krimpenfort, Paul Op ten Berg, Coen Pollaert) niet ook even kort naar voren werden geroepen vanwege hun staat van dienst en om wat zij voor het Gilde betekend hebben in de beginjaren, terwijl alle – jonge – deelnemers aan de wedstrijd uitgebreid geïntroduceerd werden.
Desalniettemin kunnen we trots zijn op het Gilde. En, als er op korte termijn ook een goede opleiding voor sommeliers komt, dan is het 50-jarig jubileum zeker haalbaar!
