In de jaarlijkse Nieuwe Haring / Sherry Test van Proefschrift is deze keer de Manzanilla Maruja Pasada en Rama van Bodegas Juan Piñero als beste begeleider van het huidige haringseizoen geëindigd. In dit artikel een compleet overzicht van de manzanilla- en fino-finales.
tekst en proefnotities Jan van Lissum
Kwaliteit
De kwaliteit van de Hollandse Nieuwe hangt vooral samen met de temperaturen in het voorjaar. Hoe warmer de lente, hoe meer de hoeveelheid plankton in het water toeneemt en hoe meer de ’s winters nog magere haring zich daaraan tegoed doet. De allervetste haring bestaat voor ongeveer een kwart uit vet. De vangst van de nieuwe haring begint in mei, zodra testen hebben uitgewezen dat de haringen minimaal een vetpercentage van 16% bezitten.
‘Nieuwe’ wil niet zeggen dat het jonge haring betreft. Het zijn haringen van tussen de drie en tien jaar oud, die zich in het voorjaar ‘vernieuwen’ door na een magere winter weer volvet te eten. Het extra vet hebben ze nodig om in de zomer en herfst nageslacht te kunnen voortbrengen. ‘Maatjesharing’ worden ze ook wel genoemd, waarbij ‘maatjes’ een verbastering is van ‘maagden’: het gaat om haring die nog niet gepaaid heeft.
Stevig, lekker romig en ziltig
Dit jaar waren kenners en liefhebbers opnieuw zeer goed te spreken over de kwaliteit. Het voorjaar was iets minder warm dan in 2020, zodat de haringen iets minder vet waren. Maar ze zijn mooi stevig van structuur en lekker romig en ziltig van smaak.
De haring voor deze proeverij werd verzorgd door Kras Haring in Amsterdam.
Haring en sherry: matchresultaten
Het is ieder jaar afwachten of de Hollandse Nieuwe het lekkerst is met een glas fino of manzanilla. In het verleden is gebleken dat de echt magere Nieuwe Haring, met een relatief laag vetpercentage, vrijwel altijd het beste combineert met een fino. De allervetste haring gaan doorgaans het beste samen met een manzanilla. Ongetwijfeld heeft dat iets te maken met de typisch ziltige toets die manzanilla doorgaans bezit. Zit het vetgehalte tussen de twee uitersten in, dan is het nauwelijks te voorspellen of de Test een winnende fino of manzanilla gaat opleveren; de combinatie van structuur en smaakgehalte van de haring gaan dan sterker meespelen. En dan gaan ook onderlinge verschillen in (huis)stijl van de fino’s en manzanilla’s meer meetellen. Net iets strakker, net iets zilter, net iets verfijnder kunnen dan bepalende factoren zijn. In zo’n geval kan bijvoorbeeld ook een manzanilla pasada, een manzanilla en rama (ongefilterd) of een manzanilla añada (van één oogstjaar) net iets hoger scoren dan in andere jaren.
Dit jaar is dat het geval: een duurdere manzanilla pasada en rama scoort het hoogst. Maar het kan zo maar gebeuren dat volgend jaar de Hollandse Nieuwe dusdanig van smaak, structuur en vetgehalte is, dat deze zelfde wijn te rijk en te vol blijkt voor de haring, en dat een meer laagdrempelige manzanilla of fino zegeviert.
Proefnotities
De cijfers: het eerste cijfer betreft de combinatie met haring, het tweede de sherry op zich.
Nieuwe Haring-sherry van het Jaar:
De winnaar is afkomstig van André Kerstens: Manzanilla Maruja Pasada en Rama, Bodegas Juan Piñero, Sanlúcar de Barrameda, Spanje NV (€ 34,50 (0,5 L)
Het is een sherry met circa 10-12 jaar solerarijping en 2 bottelingen per jaar; veel kleur, amarillogeel, opvallend anders, complex in geur en smaak, zeer rijk en aromatisch, kamille, rijping, vulling, mineralen, delicaat, gastronomische manzanilla pur sang (16%)
In combinatie met de haring: rijke gastronomische combinatie met extra dimensie, veel geur- en smaakaroma’s, voltreffer.
Proefnotities manzanilla
9- / 9
Manzanilla Maruja Pasada en Rama, Bodegas Juan Piñero, Sanlúcar de Barrameda, Spanje NV
Palomino, circa 10-12 jaar solerarijping, 2 bottelingen per jaar; veel kleur, amarillogeel, opvallend anders, complex in geur en smaak, zeer rijk en aromatisch, kamille, rijping, vulling, mineralen, delicaat, gastronomische manzanilla pur sang (16%)
In combinatie met de haring: rijke gastronomische combinatie met extra dimensie, veel geur- en smaakaroma’s, voltreffer.
André Kerstens € 34,50 (0,5 l)
8,5 / 9-
Manzanilla Maruja, Bodegas Juan Piñero, Sanlúcar de Barrameda, Spanje NV
Palomino; redelijk lichte kleur, weinig uitgesproken geur, zeer elegant en verfijnd, zeer slanke smaak, ziltig, kamille, veel verfijning, mineraliteit, evenwichtig, goede spanning, veel lengte, geschikt bij fijne gastronomische gerechten (15%)
In combinatie met de haring: mooi rustige en rijke combinatie, aroma’s liggen op één lijn, evenwichtig en smakelijk met impressies van noten en advocaat.
André Kerstens € 14,50
8+ / 8
Manzanilla La Goya Pasada, Bodegas Delgado Zuleta, Sanlúcar de Barrameda, Spanje NV
Palomino, circa 7-8 jaar solerarijping; licht tot medium geel, heel schoon, transparant, vullende kamille, homogeen, redelijk geconcentreerd, niet te uitbundig, veel geur en smaak, evenwichtig, duidelijk kamille, veel inhoud, elegant en intens, mooie lengte (15%)
In combinatie met de haring: aangename combinatie waarin de smaken goed op elkaar aansluiten, verrassend toegankelijk voor iedereen, licht verteerbaar.
Wijnhandel van Welie / Wijnhandel B.J. de Logie € 12,50
8 / 8
Manzanilla Las Medallas de Argüeso, Bodegas Herederos de Argüeso, Sanlúcar de Barrameda, Spanje NV
Palomino fino; amarillokleur met redelijke diepte, bredere aroma’s dan San León, rustiger, goede balans, rijpere smaak, meer ontwikkeld, veel intensiteit, gaat meer richting witte wijn, opvallend fruitig, aromatisch en vullend, minder levendig, mooie manzanilla voor aan tafel, bijvoorbeeld bij complex visgerecht of wit vlees (15%)
In combinatie met de haring: evenwichtige combinatie, mooie aansluiting, aangenaam.
8- / 8+
Manzanilla Solear, Bodegas Barbadillo, Sanlúcar de Barrameda, Spanje NV
Palomino fino; veel kleurintensiteit, fijne kamilletoets die lang aanhoudt, meer vulling en breedte, gelaagde smaak met veel inhoud, vulling en breedte, vrij rond, stuivende kamilletoets, gastronomische manzanilla met veel lengte, er gebeurt veel in het glas, past niet alleen bij tapas maar ook bij diverse gerechten (15%)
In combinatie met de haring: frisse combinatie, goede balans, ziltig, redelijke spanning, aaneensluitende smaakaroma’s, toegankelijk voor breed publiek.
Wijnhandel Van Ouwerkerk € 10,50
8- / 8
Manzanilla Deliciosa, Bodegas Valdespino, Sanlúcar de Barrameda, Spanje NV
Palomino fino; lichte kleur, delicate geur, fragiel, subtiele aroma’s, licht kamille, een en al finesse in de smaak, fruitige touch en kamille in de finale en afdronk, slank en elegant (15%)
In combinatie met de haring: de sherry loopt heerlijk mee met de haringsmaak, geen echte topper, maar wel een knappe combinatie.
Verbunt Verlinden € 8,50 (0,375 L)
8- / 8
Manzanilla San Léon Clásica, Bodegas Argüeso, Sanlúcar de Barrameda, Spanje NV
Palomino; amarillokleur met redelijk veel diepte, aromatische en tamelijk vullende geur, goed samengesteld, prikkelende kamilletoets, intens en vullend van smaak, goede rondeur, smaakvol, prikkelend, levendig, rijk en complex, mooie ontwikkeling, veel lengte, gastronomische verrijking (15%)
In combinatie met de haring: evenwichtige match, aroma’s sluiten liggen in elkaars verlengde, op maat gemaakt.
8- / 8-
Manzanilla Jarona, Bodegas Juan Piñero, Sanlúcar de Barrameda, Spanje NV
Palomino, circa 3-4 jaar solerarijping; vrij lichte kleur, breder en voller dan Maruja, meer inhoud en kracht, aromatisch en vullend, homogeen, minder spanning, licht bijterig, eerder eendimensionaal (15%)
In combinatie met de haring: aardige, evenwichtige combinatie, alle aroma’s worden in toom gehouden.
André Kerstens € 12,50
7,5 / 8+
Classic Manzanilla, Bodegas Rey Fernando de Castilla, Sanlúcar de Barrameda, Spanje NV
Palomino fino; licht van kleur, vrij lichte kamilletoets, elegant en evenwichtig, opvallend gelijkmatig, smaakvol, combinatie van sherry en witte wijn, licht crèmig, veel rondeur, rijk aan sap, vullend, stevig, krachtig, gastronomisch breed inzetbaar
In combinatie met de haring: aardige combinatie, maar er gebeurt weinig dat de aandacht trekt.
Horizon Wines € 13,50
7,5 / 8
Manzanilla Pasada Solear en Rama, Saca Primavera 2018, Bodegas Barbadillo, Sanlúcar de Barrameda, Spanje NV
Palomino; oranjegele kleur, vrij gesloten geur, ingetogen, zacht en homogeen, minder expressie, vullende aanzet, meer schakering in de smaak, ziltig, pepertje, gerijpt fruit, rijk en ontwikkeld, veel inhoud en lengte, maar mist frisheid, gastronomische wijn (15%)
In combinatie met de haring: de smaken lopen wat langs elkaar heen, aardige combinatie maar geen topper dit jaar; het hangt samen met de structuur van de haring en van het feit dat de fles wat ouder is.
Wijnhandel Van Ouwerkerk
7,5 / 8-
Manzanilla Pasada en Rama Pastora, Bodegas Barbadillo, Sanlúcar de Barrameda, Spanje NV
Palomino; mooie amarillokleur, ingetogen geuraroma’s, fijne kamille, licht ziltig, atypische smaak, veel intensiteit, prikkelend, vullend en pikant, zeer veel lengte (15%)
In combinatie met de haring: aardige combinatie maar niet meer dan dat, de sherry gaat duidelijk over de haring heen.
Wijnhandel Van Ouwerkerk
7,5 / 7,5
Manzanilla, Barbadillo, Sanlúcar de Barrameda, Spanje NV
Palomino fino; bleekgele kleur, duidelijk kamille, aardige geur, evenwichtig in geur en smaak, goede lengte, laagdrempelige manzanilla voor aperitief of terras (15%)
In combinatie met de haring: meer dan correcte combinatie, toegankelijk voor breed publiek.
Wijnhandel Van Ouwerkerk € 7,25
7,5 / 7,5
Manzanilla Goya XL Pasada en Rama, Bodegas Delgado Zuleta, Sanlúcar de Barrameda, Spanje NV
Palomino fino; ontwikkelde kleur, ontwikkelde geur, geeft weinig prijs, toegeknepen, licht pepertje, smakelijk palet, mooi ontwikkeld, rijk en rijp, aromatisch, gastronomisch (15%)
In combinatie met de haring: redelijke combinatie, beetje ruw, geen voltreffer, mist de aansluiting met de structuur van de haring.
Wijnhandel B.J. de Logie
7+ / 7+
Manzanilla La Guita, Hijos de Rainera Pérez Marín, Sanlúcar de Barrameda, Spanje NV
Palomino fino; strogeel, beperkte geur en smaak met duidelijke kamilletoets, een beetje gerijpt, vullend en aromatisch, veel lengte, beetje bijterig, breed en wat ontwikkeld (15%)
In combinatie met de haring: aardige combinatie, maar geen topper, sherry en haring botsen een beetje.
Oud Reuchlin & Boelen
Als beste fino eindigde de Fino, El Maestro Sierra, Jerez-Xérès-Sherry, Spanje NV (€ 13,95 (0,375 L)), eveneens afkomstig van André Kerstens.
Elegante kleur, fijne geur, puur, jong, vitaal, ziltig, beetje kamille, evenwichtige aanzet, smaak is mooier dan geur doet vermoeden, elegantie alom, subtiele fino met prachtige lengte (15%)
In combinatie met de haring: heel aardige combinatie, evenwichtig, homogeen, niets verstoort de balans, smaken van wijn en haring lopen in elkaar over.
Proefnotities fino
8,5 / 9
Fino, El Maestro Sierra, Jerez, Spanje NV
Palomino fino; elegante kleur, fijne geur, puur, jong, vitaal, ziltig, beetje kamille, evenwichtige aanzet, smaak is mooier dan geur doet vermoeden, elegantie alom, subtiele fino met prachtige lengte (15%)
In combinatie met de haring: heel aardige combinatie, evenwichtig, homogeen, niets verstoort de balans, smaken van wijn en haring lopen in elkaar over.
André Kerstens € 13,95 (0,375 l)
8,5 / 9-
Fino Inocente, Bodegas Valdespino, Jerez, Spanje NV
Palomino fino, 10 jaar solerarijping; fraaie kleur, intens strogeel, de geur is rijk, vullend en aromatisch, complex en evenwichtig, regelmatig en voornaam smaakpalet, compact, vullend en rijk, goede zuren, ziltig, subtiel bittertje, nootachtig, intens, zeer veel lengte, serieuze gastronomische fino (15%)
In combinatie met de haring: rustige combinatie, haring en sherry blijven hun karakteristieke smaak behouden, evenwichtig en licht verteerbaar met mooie lengte.
Verbunt Verlinden € 14,95
8 / 9-
Fino en Rama, Gutiérrez Colosía, Jerez, Spanje NV
Palomino fino; veel kleur, neigt naar oranje, geur met inhoud en vulling, typisch Colosia, mooi ontwikkelde smaak, rijk en aromatisch, complex, nootachtig, karamel, rondeur, veel inhoud en lengte, prachtige fino (15%)
In combinatie met de haring: de fino-aroma’s gaan iets over de haringsmaak heen, maar balans blijft intact, goed gedoseerde geur- en smaakaroma’s.
De Wijnwinkel € 21,50
8- / 9
Fino en Rama, Gutiérrez Colosía, Jerez, Spanje NV
Palomino fino, andere solera dan de 15%-en rama; amarillokleur, iets meer kleur dan de 15%-versie, fractie dikkere geur- en smaakaroma’s, zalvend/fluwelig op de tong, rond en complex, rijk en verfijnd, evenwichtig (16%)
In combinatie met de haring: gastronomische combinatie, de haring sneeuwt een beetje onder en verliest wat van zijn ziltigheid, fino is een maatje te groot maar nog altijd heel aangenaam.
De Wijnwinkel € 21,50
8- / 8
Fino, Gutiérrez Colosía, Jerez, Spanje NV
Palomino fino; mooie kleurschakering, elegant en intens, opvallende geur, aromatisch, ziltig, iets kamille, vullend, licht vettig, smaak komt overeen met geur, rijk en aromatisch, mooie balans, veel inhoud en lengte, karameltoon, karaktervol, gastronomische fino (15%)
In combinatie met de haring: evenwichtige combinatie, smaken liggen in elkaars verlengde, geen topmatch maar wel plezierig.
De Wijnwinkel € 13,50
7+ / 8
Antique Fino, Bodegas Rey Fernando de Castilla, Jerez, Spanje NV
Palomino fino; oranjekleurig, intense en rijke geur, veel smaak, rijk en complex, gastronomische fino
In combinatie met de haring: er ontstaat geen echte balans, dit jaar niet het perfecte type haring voor deze fino.
Horizon Wines
7 / 8-
Fino, Bodegas Delgado Zuleta, Jerez- Xérès-Sherry, Spanje NV
Palomino fino; fraaie kleur, ingetogen geur, vullend maar niet expressief, smaak is beter dan de geur doet vermoeden, ziltig maar ook fruitig, goede zuren, bittertje, rijke toets, redelijk soepel, vullend en toegankelijk, levendig, evenwichtig en aangenaam, goede lengte, breed inzetbare fino (15%)
In combinatie met de haring: de fino gaat een beetje langs de haring heen, er is geen echt contact, de rijpe tonen van de wijn gaan over de haring heen, de combinatie smaakt wat metalig, niet het ideale haringtype voor deze sherry.
Wijnhandel B.J. de Logie
7 / 8-
Classic Fino, Bodegas Rey Fernando de Castilla, Jerez- Xérès-Sherry, Spanje NV
Palomino fino; tamelijk lichte kleur, toegankelijke geur, evenwichtig en aangenaam in geur en smaak, ziltig, vullend, fruitig, goed inzetbaar, fino voor de liefhebber (15%)
In combinatie met de haring: door het fruit loopt de fino wat langs de haring heen, wel een aardige combinatie.
Horizon Wines € 13,50
7- / 8
Fino, Bodegas Tradición, Jerez-Xérès-Sherry, Spanje NV
Palomino fino; ontwikkelde kleur, licht oranje, complexe fino met ontwikkeling, rijp fruit, kruidig, geur en smaak komen overeen, intens en krachtig, heftig, veel sap, gerijpt fruit, nootachtige toets, goede balans (15%)
In combinatie met de haring: haring en fino staan los van elkaar en botsen, metalige impressie, kort, niet het geschikte type haring voor deze fino.
6,5 / 6,5
Fino Tio Pepe, Gonzalez Byass, Jerez- Xérès-Sherry, Spanje NV
Palomino fino; correcte kleur, toegankelijke geur, evenwichtige smaak, medium body, fruit, ziltig, redelijk vullend, ronde finale, foutloos maar weinig karaktervol (15%)
In combinatie met de haring: eendimensionaal, simpel, voor beginnende haring-sherryliefhebber.
Gall & Gall € 9,99