Jureren van een wijncompetitie kan echt beter, maar het inzenden ook!

Scoretabel op de smartphone

Hoe jureren

Afhankelijk van ervaring, professie en nationaliteit worden de juryleden ingedeeld, waarbij vaak de meest ervaren proever van elke zeskoppige jury door de organisatie tot voorzitter is benoemd. In totaal waren er 16 proefgroepen. De voorzitter checkt alle te testen samples voordat de sommelier ze schenkt en controleert of alle juryleden de juiste samples scoren. Het scoren wordt digitaal gedaan via een smartphone op een 100-puntenschaal. Daarbij zijn maximaal 10 punten voor de kleur, viscositeit en helderheid, 30 punten voor de neus, 40 punten voor smaak en mondgevoel en 20 punten voor de overall beoordeling. Pas als alle juryleden de wijn hebben beoordeeld kan de volgende wijn worden geschonken. Nadat elk jurylid de score van een wijn heeft gevalideerd, somt de voorzitter de gemiddelde score plus de individuele score per jurylid op. Een afwijking van soms vijf punten kwam voor, maar uiteindelijk werd dat tegen het gemiddelde genivelleerd. In sommige gevallen vroeg de voorzitter een toelichting aan een hoog of laag scorend jurylid. Overigens kansloos, want de score kon niet aangepast worden!

Kennis en ervaring zijn bepalend voor juist jureren

Ook aan Jurytafel 5, mijn tafel, was er een gemêleerd gezelschap van 30’ers tot 60’ers. Jureert een jong of oud jurylid nu anders? Christan Wolf, tasting director van Meininger’s Business Journal, een gerenommeerd Duits wijnblad, en organisator van Mundus Vini, heeft dit recent uitgezocht. Bij Mundus Vini worden elk jaar bijna 300 juryleden uitgenodigd en opgesplitst in groepen van zes tot zeven juryleden om de ingezonden wijnen te beoordelen. Normaal verdeelt Wolf alle professies en leeftijden over de verschillende jurygroepen, maar voor de jurering van 2019 voegde hij een achttal atypische groepen toe. Er was een jurygroep met alleen vrouwen, alleen mannen, alleen Duitsers, ouderen, jongeren, sommeliers, mensen uit de wijnindustrie en wijnschrijvers. Deze groepen kregen flights toebedeeld die ook werden beoordeeld door een ‘normale’ jurygroep. Het zogenaamde A/B testen.
De resultaten waren verrassend: de scores van de atypisch groepen weken nauwelijks af van de scores van de reguliere jurygroepen. Er was één verschil. Bij het beoordelen van een flight van ‘brett’-wijnen. Die werd door de groep van oudere juryleden veel slechter beoordeeld dan door die van jongere juryleden. Wolfs conclusie is: het wijnkennis- en -ervaringniveau van het jurylid is vele malen belangrijker dan leeftijd, sekse of beroep. Zijn conclusies komen overeen met een onderzoek uitgevoerd door Jeffrey Bodington van the Journal of Wine Economics uit 2017, die 23 wijncompetities met elkaar heeft vergeleken en geen significante verschillen kon vinden tussen score en sekse man of vrouw.

De juryhal

Hoe kan het jureren beter?

De vraag is of 10 punten in de totaalscore voor de kleur en viscositeit iets bijdraagt aan de ervaring voor de wijnkoper, wat immers het doel van een dergelijke prijs is. Nog moeilijker wordt het om dit te beoordelen als je niet weet of er een ongefilterde of gefilterde wijn wordt gejureerd…
Zowel bij neus als smaak/mondgevoel is ‘genuineness’ (= de echtheid) goed voor 24 van de 100 punten. Ook dat is lastige zaak als je niet weet of dit een flight Nieuw-Zeelandse sauvignon blancs of een flight sancerres betreft.
Een andere probleem is dat het onmogelijk is om in een flight terug te gaan naar een eerder beoordeelde wijn, wanneer je bijvoorbeeld de ranking in de flight wil aanpassen. Daardoor worden de eerst geproefde wijnen, zo bleek ook na rondvraag onder de andere juryleden, vaak te laag beoordeeld. In het verlengde daarvan zou het ook mogelijk moeten zijn om aan het einde van de flight alle of enkele wijnen nog eens terug te proeven en om de scores te corrigeren (en binnen de jury te discussiëren), voordat de flight als geheel gejureerd wordt afgesloten.

Hoe kun je de winstkansen verhogen als inzender?

Natuurlijk kun je geen medaille kopen, maar door even na te denken over het jureerproces kun je als importeur of producent wel je kans optimaliseren. Hoe doe je dat?
Niet als eerste in een te jureren flight komen is niet realiseerbaar, maar verschillende cuvées in dezelfde categorie insturen voorkomt dat je de pech hebt als eerste geproefd te worden. Stuur geen ongebalanceerde vatsamples of veel te jonge flessen in. Juryleden beoordelen ‘on the spot’ en niet hoe een wijn zich over een half jaar ontwikkeld zou hebben. Kijk naar de winnaars van de afgelopen jaren in jouw categorie en proef deze wijnen. Je zult zien dat er overeenkomsten zijn, test/proef je eigen wijnen (beter nog met een panel van sommelier/ervaren gast/journalist) en bepaal of ze kansrijk zijn. Kijk ook altijd naar de jureringscriteria: worden de wijnen niet duidelijk gekwalificeerd maar zoals bij het Concours Mondial de Sauvignon gecategoriseerd als ‘unoaked’ of ‘oaked’, dan maak je met uitgesproken wijnen veel meer kans. Die vallen namelijk bij de jury op!