Vraag die discussie oproept: Van welk wijnjaar is-ie? Want doet dat ertoe? Er zijn geen slechte wijnjaren, wel slechte wijnmakers, zei mij ooit een wijnboer in de Roussillon. En menige wijnprofessional geeft hem daarin gelijk. Hoezo, want een wijnjaar kan toch slecht uitvallen? Denk aan ongezonde druiven. Aan teveel vocht en dus schimmels in de wijngaard. Aan zwakke aroma’s, teveel alcohol, povere zuren of onrijpe tannines. Is die wijn vlak, zonder smaakschakering of ‘body’? Dat soort termen valt geregeld als over oogstjaren wordt gepraat.

In Europa zijn wijnboeren overigens niet verplicht het oogstjaar op het etiket te vermelden. Maar beschrijven ‘critici’ dat als ‘uitstekend’, dan hoeft dat nog niet voor iedereen te gelden. Wat voor doorgewinterde proevers de hemel op aarde is, kan de alledaagse wijnvriend best door de gootsteen spoelen.

Verschillen

Natuurlijk kan het ene wijnjaar verschillen van het andere. En als het goed of slecht wordt genoemd, geldt dat nooit voor het hele land. Er zijn grote regionale verschillen. Maar voor wie is zo’n etiketvermelding dan van belang? In de eerste plaats voor wijnverzamelaars. Voor hen is het op het etiket vermelde oogstjaar een waarde-component. Ook investeerders willen graag weten of ze hun geld in een ‘veilige’ oplegwijn van een noemenswaardig oogstjaar steken, dan wel een miskleun dreigen te begaan. Dan hebben we het doorgaans over bordeaux of bourgognes van topklasse. Voor de ‘gewone’ wijnconsument in prijs onbereikbaar. Die koopt meestal een ‘generieke’ betaalbare wijn uit een andere Franse regio of een ‘alternatief’ land. En dan is de kans niet denkbeeldig dat die in een rommelig oogstjaar in de kelder is ‘bijgewerkt’.

Bovendien gaat het daar zelden of nooit om ‘monocepages’ (voor 100% van één druivenras), maar om wijn die uit verschillende variëteiten is samengesteld. In die gevallen is vermelding van het oogstjaar op het etiket minder of niet relevant. De maagdelijke staat van wijn uit een tegenvallende oogst is dan vertekend of opgepept ten gunste van de smaakbeleving. Daarvoor heeft de wijnmaker een arsenaal aan instrumenten ter beschikking. Denk, om er een paar te noemen, aan industriële gist om kunstmatig aroma’s op te wekken. Of aan enzymen voor de kleur en tannine-temmers tegen astringente smaak.

Wijnjaar vermelden is evenmin informatief voor rosé die maar tot een jaar na de oogst ‘vers’ blijft. Of voor wijnen uit klimaatbestendige gebieden. Zoals (nog) Californië, Zuid-Italië, Spanje, een groot deel van Chili, Zuid-Afrikaanse regio’s die niet droog staan en de Argentijnse Mendoza. En voor tafelwijnen is geen wijnjaar aan te geven, omdat jaargangen met elkaar mogen worden vermengd.

Geen voorkeur

In het algemeen wordt de wijnconsument niet veel wijzer van oogstjaarvermelding als het gaat om zijn persoonlijke wijn-‘beleving’. Dat heeft een proef onder 270 studenten van de universiteit van Chicago nog eens aangetoond. Daar stelde prof. Roman Weil vast dat de proevers geen slecht van een goed jaar vonden verschillen. Ze hadden ook geen voorkeur voor één van die jaren .

Heeft vermelding van het wijnjaar dan wel invloed op de prijzen? Hoogstens voor de premiers grands crus. Niet voor de instap- en middencategorie. Daar willen wijnproducenten graag klanten aan zich binden door zo min mogelijk prijsverhogingen door te voeren. En zeker niet gekoppeld aan wijnjaren die de professie zelf als goed, uitstekend of exceptioneel verkoopt.

‘Omissie’

Er zijn restauranthouders die bij bepaalde kaartwijnen al geen oogstjaar meer vermelden. Daarmee onderscheiden ze zich van hun collega’s, die op advies van verkopers achter iedere wijn klakkeloos een jaartal zetten. Wijnbrallers van de nieuwste tattoo-jaargang en onbeschermde herkomst noemden dat laatst in mijn stamrestaurant een ‘omissie’, omdat ze niet doorhadden dat het om een wijn uit een constant klimaat ging.

Goed dat er ‘onderlegde’ sommeliers zijn die zulke klanten hun plaats wijzen.