Wijnafraders vertalen de stichtingsnaam satirisch wel als ‘Stijf Van de Alcohol’. Maar achter die letters zit in werkelijkheid de ‘Stichting Verantwoorde Alcoholconsumptie’. Misleidende naam, vinden meer opponenten. Want in hun ogen is alcohol drinken nooit ‘verantwoord’. Ze zien het eerder als zelfdestructie. Want al met één glas per dag begint de verbinding tussen de functiecentra van de hersenen te knarsen, houdt neuropsycholoog prof. Erik Scherder ons voor. Ik hoorde dezer dagen zelfs een internist wijn tot aan de droesem afkraken omdat je er de vreselijkste ziekten van kunt krijgen.
Voor de STIVA geen reden om zichzelf na al die wijnverdoemenis op te heffen.
De georganiseerde wijnbranche zit zelfs drie man sterk in het bestuur. En voelt zich allesbehalve aangesproken door wat de hooggeleerde Scherder bij dagelijkse ‘gebruikers’ aan fysieke schade lijkt te vermoeden. Belangrijkste doel van dit vroede gezelschap blijft onverkort: drankmisbruik tegengaan. Maar tegelijkertijd verhinderen dat de handel wordt drooggelegd. Dus wordt ‘verantwoord’ wijndrinken als boodschap verkocht. Dat V-woord ligt de stichting niet alleen in de mond maar ook in haar teksten bestorven. Klinkt sociaal en wekt de indruk dat ze als een soort beschermvrouw waakt over de gezondheid van de wijndrinker. Terwijl niemand van zelfs het meest perfecte glas ooit gezondere organen heeft gekregen.
Niet te vinden
Wat ‘verantwoord’ dan precies inhoudt, dacht ik wel onder ‘begripsverklaringen’ te kunnen vinden. Maar wat daar ook van een definitie wordt voorzien, precisering van de term ‘verantwoord’ schittert door afwezigheid. Zou die dan onder de paragraaf ‘Hoeveelheid’ te vinden zijn? Daar lees ik voornamelijk wat de stichting als ‘onverantwoord’ beschouwt. Zoals: je glas in één teug leeg drinken. Of in de reclame sjoemelen door een glas laten zien dat twee keer de standaardinhoud heeft. Daarom moet in dat soort ‘uitingen’ vooral ‘verantwoorde’ alcoholconsumptie worden getoond, staat in de handleiding. Maar ook hier geen uitleg over wat daaronder dan moet worden verstaan.
Gevoelswaarde
In diezelfde handleiding wordt ook aandacht besteed aan ‘Goede smaak en/of fatsoen’. In het tijdsbeeld van vandaag rekbare begrippen die per leefstijl variëren. De STIVA zit daar niet mee. Die houdt het hierop: ‘Alcoholreclame mag niet in strijd zijn met de goede smaak, het fatsoen of afbreuk doen aan de menselijke waardigheid en integriteit’. Vermijd te beledigen of te kwetsen, lees ik in de handleiding. Maar wie voelt zich wanneer gekwetst?
Over de gevoelswaarde van een woord of een uitdrukking is nog nooit zo omvangrijk gepolariseerd als dezer dagen. Iedere straat schijnt bezaaid met gevoelige zielen, die zich om het minste of geringste vertrapt voelen. Tegelijkertijd is er sprake van fatsoensinflatie. Kijk naar de beeldbuis en constateer dat daar de schunnige grappen, platitudes en ranzig, seksueel getint taalgebruik aan de orde van de dag zijn. De goede smaak en het fatsoen zijn dus volop in beweging. Het volstaat dus niet net te doen of de inhoudelijke waarde van deze begrippen constant is.
Te puriteins
Het geheel overziende kan ik slechts tot de conclusie komen dat de STIVA haar volgers en supporters wel een paar sluitende begripsverklaringen schuldig is om van de kwalificatie ‘zweverig’ af te komen. Daar is vooral behoefte aan nu de georganiseerde (wijn)handel zich voorneemt een tegenoffensief tegen de wijnafraders te beginnen. De KVNW-voorzitter heeft eerder gezegd: twee glazen per dag moet kunnen. Waarmee hij de Gezondheidsraad als te puriteins wegzette. Daar heeft de STIVA geen commentaar op gegeven.
We mogen dus aannemen dat die hoeveelheid ook daar als ‘verantwoorde consumptie’ wordt beschouwd.
