Roland Velich (foto Steve Haider)

Roland Velich (foto Steve Haider)

‘Ik wil niet zomaar iets doen, ik wil iets speciaals doen’

Roland Velich van Weingut Moric uit Burgenland is geen voorstander van blindproeverijen. Volgens de Oostenrijker maken wijnen met finesse weinig kans in een proeverij met wijnen gelagerd op nieuw eiken, toast en een hoger alcoholpercentage. Krachtige, weelderige wijnen genieten vaak de voorkeur terwijl Velich in zijn wijnen op zoek is naar expressie van terroir, mineraliteit en finesse.
tekst Thierry Somers proefnotities Fred Nijhuis

‘Ik houd niet van blindproeverijen en helemaal niet van panelproeverijen’, zegt Velich stellig. ‘Ik stuur mijn wijnen dan ook nooit in en probeer zelfs te voorkomen dat ze überhaupt in panelproeverijen terecht komen’. Toch is er iets ‘blinds’ aan Velichs proeverij op Wine Professional. Wanneer Allard Sieburgh de Moric Grüner Veltliner inschenkt, zie ik dat er op het etiket woorden zijn doorgestreept. Dit tot grote ergernis van Velich – waarover later meer.

Bourgognefilosofie

Velich beschouwt wijn als ‘een ontmoeting met de natuur’. Hij is op zoek naar ‘goût de terroir’: een combinatie van de smaak van de druif en bodemsoort. ‘Blaufränkisch is in staat om de mineraliteit van de bodem te absorberen’, legt hij uit. ‘Ik wil de verschillende percelen waar de wijnstokken zijn aangepland terugproeven in mijn wijnen’.
Het is dezelfde filosofie die grote wijnmakers in Bourgogne nastreven. Een pinot noir uit Richebourg moet niet alleen naar pinot noir smaken maar naar pinot noir van de Richebourg-wijngaard. Volgens Velich heeft de Moric Blaufränkisch Reserve de potentie om dezelfde complexiteit te bereiken als nebbiolo uit Piemonte of pinot noir uit Bourgogne. Zowel bij de rode als witte wijnen komt het handschrift van de wijnmaker naar voren: de wijnen zijn terroirgedreven, mineralig, vitaal, delicaat, medium bodied, laag in alcohol, doordrinkbaar en nemen toe aan complexiteit wanneer ze ouderen.
Velich krijgt regelmatig te horen dat hij een andere, serieuze stijl grüner veltliner en blaufränkisch maakt dan men gewend is. Hij beschouwt dat als een compliment, want hij is op zoek naar iets origineels. Omdat de wijnen atypisch zijn zorgen ze echter voor onbegrip bij de Oostenrijkse wijnautoriteiten. Ze krijgen niet het predicaat ‘Qualitätswein aus Österreich’. Wanneer ik Velich vraag of dat de reden is waarom er woorden handmatig zijn doorgestreept op het etiket, blijk ik een gevoelige snaar te hebben geraakt.

‘De zogenaamde geautoriseerde wijnproevers begrijpen onze wijnen niet’

(foto Andreas Durst www.ikonodule.de)

Wijncensuur

‘Op het etiket van onze grüner veltliner mogen we het dorp waar de wijn vandaan komt, Sankt Georgen, niet vermelden. Een panel bestaande uit gepensioneerde wijnmakers, mensen uit de landbouwsector en mensen die zich ‘amtlicher Verkoster’ mogen noemen, ‘geautoriseerde wijnproevers’ – het klinkt heel gewichtig, maar het stelt niets voor want je kunt de titel makkelijk behalen – hebben de wijnen gekwalificeerd als fout, niet typisch voor de regio en het druivenras. Volgens hen voldoen we niet aan de standaardkwaliteitsnormen en moeten we de naam van het dorp waar de wijn vandaan komt op het etiket doorstrepen. Terwijl we wijnen maken zoals ze al eeuwen gemaakt worden, met respect voor herkomst, jaargang en kwaliteit voorop. Het duurt ook een tijd voordat de wijnen op dronk zijn, maar het stuit op onbegrip. De voorkeur gaat uit naar fris en fruitig – zielloze industriële wijnen die snel op dronk zijn. Het is het beleid van de autoriteiten en ik zie het niet erkennen van onze wijnen als een vorm van censuur’.

Waarom strepen jullie de naam van het dorp met de hand door?
‘Ik wil incompetentie (van de wijnautoriteiten) aantonen, idioot gedrag. We kunnen het etiket laten drukken hoe het volgens de autoriteiten zou moeten zijn, maar ik laat ze drukken zoals ik vind dat ze moeten zijn. Als we geen goedkeuring krijgen, dan strepen we woorden door. Door woorden door te strepen toon ik censuur aan en ziet de consument dat er iets niet klopt.’

Oostenrijk heeft misschien wel de strengste wijnwetgeving in de wereld na het antivriesschandaal in de jaren tachtig, toen een aantal producenten hun wijnen kunstmatig bleek aan te zoeten. Het heeft het imago van de Oostenrijkse wijn grote schade toegedaan. Vind je dat de regelgeving niet met z’n tijd mee gaat?
‘Nee. Wij, mensen, hebben de regels ooit opgesteld, maar na verloop van tijd moeten we ze evolueren en waar nodig aanpassen. Er zijn een hoop nieuwe wijnmakers die geweldige wijnen maken maar geen goedkeuring krijgen en dat is problematisch, omdat ze de herkomst van de wijn niet op het etiket mogen vermelden.’

Dus niemand kan zien waar die wijnen precies vandaan komen.
‘Inderdaad. Het is toch raar dat industriële wijnen gemaakt met gisten het predicaat ‘Qualitätswein aus Österreich’ krijgen terwijl oorspronkelijke wijnen gemaakt met respect voor terroir niet.’

‘Om het unieke van een fles Romanée-Conti te begrijpen moet je veel wijnen hebben geproefd. Wijnen met zo’n uniek karakter probeer ik ook te maken’

Roland en zijn vrouw Dagmar (foto Steve Haider)

Proefnotities Wit

8-

Sankt Georgen Grüner Veltliner, Moric, Burgenland, Oostenrijk 2015
Grüner veltliner. Vol van geur en smaak, combinatie van frisse tonen van citrusvruchten en rijp wit en ook geel fruit, romige toets, vullende smaak, mooi geconcentreerd, afgeronde finale

8+

Sankt Georgen Grüner Veltliner, Moric, Burgenland, Oostenrijk 2011
Grüner veltliner. Vegelijkbare aroma’s als de 2015, maar wat meer evolutie en vooral veel spanning, nog altijd een zeer energieke wijn met veel lengte; prachtig rijp fruit, kruidige toets en gul van smaak, maar ook met finesse, voorname maaltijdwijn

Proefnotities rood

8-

Reserve Blaufränkisch, Moric, Burgenland, Oostenrijk 2014
Blaufränkisch. Rijk aan rijp donker fruit, veel kersen en bramen, hout is keurig verweven, vlezige structuur met rijpe tannine, fraai met mooie lengte, al heerlijk op dronk

8+

Reserve Blaufränkisch, Moric, Burgenland, Oostenrijk 2013
Blaufränkisch. Rijk aan rijp donker fruit, veel kersen en bramen, hout is keurig verweven, vlezige structuur met rijpe tannine, fraai met mooie lengte, al heerlijk op dronk

8

Reserve Blaufränkisch, Moric, Burgenland, Oostenrijk 2009
Blaufränkisch. Toegeknepen in geur en smaak, heeft duidelijk lucht nodig, opent zich langzaam in het glas en toont dan donker fruit, een stevige structuur met goed geïntegreerde houtinbreng, vraagt om geduld en eten

8-

Reserve Blaufränkisch, Moric, Burgenland, Oostenrijk 2007
Blaufränkisch. Meer ontwikkeling in geur en smaak, maar alles behalve vermoeid; eerder rood dan donker fruit in deze jaargang, ook wat rode bietjes en een fijne kruidigheid, afgeronde structuur en aroma’s

8,5

Neckenmarkt Alte Reben Blaufränkisch, Moric, Burgenland, Oostenrijk 2013
Blaufränkisch. Dat 2013 als perfect jaar wordt gezien is te merken aan deze wijn; prachtig rijp fruit en de juiste fraîcheur, combinatie van zwart en rood fruit, warme houttonen als tabak, in de finale meer donker fruit, veel inhoud en lengte

8+

Neckenmarkt Alte Reben Blaufränkisch, Moric, Burgenland, Oostenrijk 2011
Blaufränkisch. Veel spanning in geur en smaak, nog terughoudend, geeft weinig, donker fruit overheerst, prachtige zuren en zeer veel lengte, hout is geabsorbeerd door het fruit en voegt dimensie toe, fraaie balans

7,5

Neckenmarkt Alte Reben Blaufränkisch, Moric, Burgenland, Oostenrijk 2006
Blaufränkisch. Alle kenmerken van de vorige jaargangen, maar dan iets puntiger; mooie wijn die aan tafel uitstekend tot zijn recht komt bij steviger gerechten, zuren peppen de wijn op en houden hem levendig en verteerbaar

8+

Lutzmannsburg Alte Reben Blaufränkisch, Moric, Burgenland, Oostenrijk 2013
Blaufränkisch. Zeer jeugdig in kleur, geur en smaak; in de neus en aanzet veel zwart fruit als bramen en bosbessen, meer floraal dan de Neckenmarkt met impressies van o.a. viooltjes; hout is goed gedoseerd, kruidige toets en lange afdronk

9

Lutzmannsburg Alte Reben Blaufränkisch, Moric, Burgenland, Oostenrijk 2011
Blaufränkisch. Het fruit, de spanning en balans in deze wijn zijn voorbeeldig; rijk aan rijp donker fruit, florale tonen, kruidige accenten en mooie houtaroma’s, alles perfect in evenwicht en ondersteund door rijpe tanninestructuur en aangename zuren die veel spanning geven, zeer veel lengte

8+

Lutzmannsburg Alte Reben Blaufränkisch, Moric, Burgenland, Oostenrijk 2010
Blaufränkisch. Ook hier weer veel materie; het donkere fruit is rijp en de wijn rijk gestructureerd, minder uitbundig dan de jongere jaren, maar met veel reserve dankzij het koelere jaar, heeft tijd/lucht nodig

8-

Lutzmannsburg Alte Reben Blaufränkisch, Moric, Burgenland, Oostenrijk 2009
Blaufränkisch. Meer open dan de wijnen uit jongere jaren, meer kruidig en ook meer aanwezige tannine, hout is keurig verweven en de juiste zuurgraad zorgt voor een goede balans, nette lengte

7,5

Lutzmannsburg Alte Reben Blaufränkisch, Moric, Burgenland, Oostenrijk 2007
Blaufränkisch. Aangenaam ontwikkeld in de neus, kruidig, wat aardse tonen, hint van paddenstoelen naast donker fruit als gewelde zwarte kersen, iets droog op het allerlaatst, fijne maaltijdwijn

8,5

Lutzmannsburg Alte Reben Blaufränkisch, Moric, Burgenland, Oostenrijk 2001
Blaufränkisch. Na ruim 15 jaar nog altijd vol energie, zeer fraaie fruitaroma’s van donkere vruchten in geur en smaak, versmolten houtgebruik, warme, kruidige tonen, zoethout en gedroogde tuinkruiden, heerlijk op dronk, een genot om nu te genieten aan tafel

Je wijnen stuiten op onbegrip bij de autoriteiten. Ook bij de consument?
‘Als commentaar krijg ik soms te horen dat de consument behoorlijk wat wijnen in zijn leven moet hebben geproefd om mijn wijnen te begrijpen. Mijn antwoord is dan: Natuurlijk, ik wil niet zomaar iets doen, ik wil iets speciaals doen. Om de bijzonderheid van een fles Romanée-Conti op waarde te kunnen schatten moet je veel wijnen in je leven hebben geproefd. Je moet een ontwikkelde smaak hebben om te snappen waarom het zo’n unieke, gedistingeerde wijn is. Ik probeer datzelfde gevoel na te streven met mijn wijnen.’

Had je een duidelijk idee wat voor een wijnen je wilde gaan maken toen je met Moric begon?
‘Ja, ik ben nooit begonnen met het idee om een grote wijn te maken gelagerd op veel nieuw eikenhout. Ik was op zoek naar een wijn die op zichzelf kon staan. Een wijn met diepte, complexiteit en het karakter van de plek waar hij vandaan komt. Net zoals geweldige wijnen uit Bourgogne of Piemonte.
Maar bovenal wilde ik wijnen maken waar je emotioneel door geraakt werd. Zoals bij het luisteren naar geweldige muziek; je wordt een beetje boven jezelf uitgetild. Het brengt je in een andere spirit. Zoals Bachs ‘Goldbergvariaties’, uitgevoerd door de pianist Glenn Gould. Diepzinnige, expressionistische muziek, simpel en tegelijkertijd ook heel complex. Daar ben ik in mijn wijnen naar op zoek.

Importeur: Ad Bibendum, Brustem (B), +32 11 26 27 00, www.adbibendum.net