‘Meningen, meningen?’, vraagt Henri Bungener gretig nadat zijn witte wijn is geproefd tijdens een Vacqueyras-proeverij op Wine Professional. De wijnmaker van Clos de Caveau is razend nieuwsgierig naar wat mensen van zijn wijnen vinden.
tekst Thierry Somers, proefnotities Jan van Lissum
Bungener ziet Wine Professional als een mooie gelegenheid om van professionals uit de wijnindustrie feedback te krijgen over z’n wijnen. De respons die hij krijgt is echter karig, want zelfs Wine Professionals zijn verlegen om publiekelijk hun mening te geven over de wijn. Het is grappig om sommigen van hen te zien treuzelen met het proeven van de wijnen. Vaak hebben ze de wijn nog in de mond zodat de panelleider niet de microfoon onder hun neus kan duwen om hun mening te vragen. Bungener vertelt me na de proeverij dat hij geïnteresseerd is in de mening van iedereen die zijn wijn proeft. Het heeft te maken met zijn nieuwsgierige aard en zijn achtergrond als psychoanalyticus, een beroep waarbij men getraind is om te luisteren naar anderen.
40 tot 60 meter lange wortels
Bungener heeft een vergelijkbare witte baard als de grondlegger van de psychoanalyse, Sigmund Freud, en hij luistert aandachtig wanneer ik mijn analyse geef over zijn witte wijn, Le Louis d’Or, 2016. ‘De wijn is primair in zijn fruit, energiek, maar ook gelaagd. Aromatische neus, venkel, anijs, hazelnoot, boter, kruidig, fruit is licht tropisch, ananas, sappig, full-bodied en hout mooi geïntegreerd met het fruit. In de afdronk frisse zuren en delicate bitters, wat de wijn lengte geeft. Voor een wijn van drie jaar oude stokken is de wijn opvallend volwassen’. Bungener knikt instemmend. Hij vertelt me later dat de wortels van deze jonge wijnstok wel eens 40 tot 60 meter lang kunnen zijn. Ik kijk hem verbaasd aan en vraag hoe zo’n jonge wijnstok in zo’n kort tijdbestek zulke lange wortels kan ontwikkelen? Hij snapt mijn verbazing; hij kon het zelf ook niet kon geloven toen iemand hem dat vertelde. ‘Vorig jaar werden we drie maanden getroffen door een periode van ernstige droogte en bijna geen regen. De wijngaarden waren bezaaid met gele bladeren die al in juli van de wijnstok vielen en de druiven begonnen te rimpelen. In de wijngaard van mijn witte wijn was geen spoor van droogte te bekennen. Dat kwam door de verticale laagvorming van de bodem bestaande uit mergel, klei, zand en kalksteen, waardoor de wortels heel snel, heel diep konden reiken. Die wijnstokken vonden nog steeds water’.
Wijngaard Clos de Caveau
Gunstiger klimaat
De jonge wijnstokken staan in de appellatie Vacqueyras en worden volgend jaar officieel als vacqueyrasstokken gekwalificeerd. Bungeners klanten vertellen hem vaak dat Vacqueyras value voor money is. Het gebied is minder beroemd dan Gigondas en Châteauneuf-du-Pape maar sommige vacqueyraswijnen zijn volgens hem even goed of zelfs beter. Het klimaat in het zuidelijke Rhônegebied is gunstiger vergeleken bij de noorderburen; het is makkelijker om organisch te werken vanwege de mistral – een droge wind uit het noorden – waardoor de wijnstokken niet door meeldauw worden aangetast.
Sinds 2000 heeft ook Vacqueyras te maken met de gevolgen van de opwarming van de aarde. Bungeners oogstmaanden zijn een maand naar voren geschoven. ‘Ik oogst nu in september, dit jaar zelfs eind augustus. De taak voor de wijnmaker is het moment te bepalen om de druiven te oogsten wanneer ze rijp en niet overrijp zijn’.
Afspiegeling
Bungener streeft ernaar om zijn wijnen een afspiegeling te laten zijn van de jaargang en hij wil niet ieder jaar dezelfde wijn maken. Soms stuit hij op problemen wanneer een jaargang uitverkocht is. ‘Klanten zijn soms heel tevreden met een bepaalde jaargang en wanneer de wijn het jaar daarop niet hetzelfde smaakt zijn sommigen teleurgesteld’, legt hij uit. ‘We mogen 15% van een andere jaargang in een wijn stoppen zonder dat we de consument daarvan op de hoogte hoeven te brengen, maar ik doe dat niet’.
Voordat Bungener wijnmaker werd was hij psychoanalyticus. Waarom is hij wijnmaker geworden?
‘Ik werkte in Londen, was getrouwd, twee kinderen, en mijn oudere broer zou het wijnbedrijf overnemen’, legt hij uit. ‘Hij hielp mijn vader vijftien jaar bij het wijnmaken en toen mijn vader met pensioen ging, wilde mijn broer het bedrijf niet meer overnemen. Hij wilde de verantwoordelijkheid niet. Dat was een groot drama in de familie. Mijn vader besloot toen om het bedrijf te gaan verkopen, maar dat wilde ik niet en ik heb het toen van hem overgenomen’.
Geïnteresseerd in onderzoek
Is zijn achtergrond als psychoanalyticus bruikbaar voor hem als wijnmaker?
‘Op meerdere vlakken’, antwoordt hij en hij begint aan een opsomming. ‘Ten eerste: ik ben nieuwsgierig van aard en geïnteresseerd in mensen die meer kennis hebben dan ik. Ik voel me nooit door hen geïntimideerd, ik kan juist veel van hen leren. Ten tweede: ik ben zeer geïnteresseerd in onderzoek. Er zijn zoveel dingen die we nog niet weten over wijnbouw en wijnmaken. Zes maanden geleden heb ik acht gaten van twee meter diep gegraven om bodemmonsters te nemen. Die zijn onderzocht in een laboratorium in Montpellier. Ze kwamen met interessante resultaten over de bodemsamenstelling en hoe de wijnstok zich voedt en gaven me een aantal bruikbare adviezen. Ze adviseerden me om de wijnstokken te besproeien met algen, met als gevolg dat ze enorm opveerden, en om de bodem te voeden met een extractie van zeewier. Ten derde: ik ben goed in staat om mijn team te managen en te achterhalen wat hun vragen zijn en hoe we ze kunnen oplossen’.
Emotie
Verdringing van emoties staat centraal in de psychoanalyse. In de wijnwereld worden in proefnotities veelal de aroma’s en smaken in de wijn beschreven, maar niet wat de proever innerlijk voelt wanneer hij of zij de wijn proeft. Als experiment vraag ik Bungener om zijn wijn, Fruits Sauvages 2015, te beschrijven in emotie. Met gesloten ogen proeft hij de wijn. ‘De wijn geeft me een geruststellend gevoel’, glimlacht hij en neemt een tweede slok. ‘Hij brengt me in een vrolijke stemming en is een gangmaker voor een gesprek. Een ideale wijn om het ijs te breken tijdens een blind date’, lacht hij.
Experiment
Bungener heeft ook een experiment voor mij in gedachten. Hij wil me twee wijnen laten proeven die hij maakt op een gehuurde wijngaard van 1 hectare in Gigondas. In mijn glazen schenkt hij een rosé en een witte wijn uit flessen zonder etiket. Ik krijg geen informatie vooraf. De rosé is qua kleur bijna fluorescerend roze, zoet van smaak, aardbeien, beetje limonadeachtig, snoepjes. De eerste indruk is muscat wanneer ik de witte wijn ruik. Wanneer ik de wijn proef krijg ik het gevoel dat de intentie was om een droge wijn te maken, maar dat het niet helemaal is gelukt en dat hij te zoet is uitgevallen. Ik ben niet enthousiast over de experimenten, ze zijn naar mijn smaak te zoet, ‘Jamin’ en eendimensionaal. Ik voel dat ik met de billen bloot moet want met vragende ogen kijkt Bungener mij aan: ‘Mening?’
www.closdecaveau.com
Importeur: Well of Wine, Den Haag
Igor Chudzikewicz, Domaine des Amouriers
Proefnotities Vacqueyras
8-
Le Louis d’Or, Clos de Caveau, Vin de France, Frankrijk 2016
80% grenache blanc, 20% clairette blanc; dikke smaak in aanzet, gerijpt, aromatisch, veel sap, veel materie, vooral in de breedte aanwezig, geen doordrinkbare wijn, veel van alles, maaltijdwijn pur sang (14,5%)
Well of Wine, Den Haag, 070-4066575
8+
Cuvée Passion, Domaine Les Ondines, Vacqueyras, Frankrijk 2015
68% grenache, 27% syrah, 5% cinsault, bodem van grind, zand, kiezels en klei; handmatige oogst. Alcoholische vergisting geschiedt in rvs tanks, met dagelijks overpompen. De verschillende druivenrassen worden samen gevinifieerd. Volledige malolactische fermentatie. Opvoeding 12 maanden in betonnen vaten. Gedeelte van de syrah wordt in barriques opgevoed. Wijnmaker is Jérémy Onde; veel kleur, veel ruimte in de geur, veel zoet in aanzet, rijpe tonen, lichte toets van tabak, goede tannine, mooie smaakaroma’s, sappig, gerijpt, goed gedoseerd, maaltijdwijn (14,5%)
Au Paradis, Amsterdam, 06-29512961
7+
Cuvée Le Mourre de la Caille, Domaine La Ligiére, Vacqueyras, Frankrijk 2015
70% grenache (50 jaar oude stokken), 20 syrah, 10% mourvèdre, klei-kalkbodem met rolkeien; veel kleurintensiteit, mooi zoetje, goed sap, veel inhoud, evenwichtig, beetje drogend, wat strenger en rechtlijniger (14,5%)
8,5
La Font de Papier, Clos du Joncuas, Vacqueyras, Frankrijk 2015
80% grenache, 20% syrah en mourvèdre, vinificatie in cement; veel kleur, komt meer gesloten over, fruitige en florale aanzet, veel finesse, sappig, mooie tannine, goed gedoseerd, mooie structuur, evenwichtig, goede zuurgraad (15%)
8,5
Les Genestes, Domaine des Amouriers, Vacqueyras, Frankrijk 2015
50% grenache, 50% syrah, oude stokken, klei-kalkbodem met rolkeien, vinificatie en 15-18 maanden rijping in cement; aangename goede vullende kleur, veel inhoud, mooie ronde aroma’s, veel breedte, jeugdig, mooie kruidigheid, wijn met karakter, goede lengte (14,5%)
Henri Bloem Vinotheken
9-
Cuvée Les Restanques de Cabasolle, Domaine Roucas Toumba, Vacqueyras, Frankrijk 2015
60% grenache, 27% syrah, 10% mourvèdre, 3% witte druivenrassen, 50-90 jaar oude stokken, klei-kalksteen/mergel/zandsteen met rolkeien, vinificatie in cement, 18 maanden rijping in 500-litervaten (syrah in 225-litervaten); veel kleur, hecht, mooie balans, aromatisch, sappige aanzet, beetje sous-bois, correcte spanning, licht drogend, souplesse, gerijpt, streng op het einde (15%)
8+
Domaine D’Ouréa, Vacqueyras, Frankrijk 2015
70% grenache, 20% syrah, 5% carignan, 5% cinsault, 5 tot 20 jaar oude stokken, blauwe en gele mergel, rode klei met rolkeien, 18 maanden rijping in cement; veel kleur, komt beetje gesloten over, vullend in geur en smaak, opvallend goed versmolten, goed sap, zuren, goede balans, veel inhoud (14%)
8
Fontimple, Rhonéa, Côtes du Rhône, Frankrijk 2016
70% grenache, 30% syrah, klei/mergel met rolkeien; veel kleurintensiteit, lichte stalgeur, mooie rijpe opening, veel fruit, goede frame, vullend, herkenbare aroma’s, uitstekende balans, mooie zuren, vriendelijk en aantrekkelijk
8
Fruit Sauvage, Clos de Caveau, Vacqueyras, Frankrijk 2015
60% grenache, 40% syrah, 10-45 jaar oude stokken, 12 hectare, klei en kalksteen, 12 maanden opvoeding: de helft in foeders, de helft in cementen vaten; veel kleur, redelijk dichte geur, fraai gerijpt fruit, duidelijk tannine, goede fraîcheur, veel kruidigheid en salie, goed van samenstelling, evenwichtig, goede rondeur, serieuze wijn (14,5%)
Well of Wine, Den Haag, tel 070-4066575
8,5
Carmin Brillant, Clos de Caveau, Vacqueyras, Frankrijk 2014
60% grenache, 40% syrah, 25-70 jaar oude stokken, 20 maanden opvoeding: de helft in 1 jaar oude barriques; nog mooie kleur, hecht, dicht, licht ontwikkeld, mooi samengesteld, gerijpt fruit, goede spanning, evenwichtig, stijlvol
Well of Wine, Den Haag, tel 070-4066575