nine seconds

Hallgartener Hendelberg, Weingut Peter Jakob Kühn, Rheingau 2016

9 seconds, Proefschrift

9 seconden of 12 uur? Snel een wijn keuren kan iedereen, maar er zijn wijnen die tijd nodig hebben. Soms een uur, soms een dag. Via slow tasting dring je door tot de essentie.
proefnotities Jan van Lissum

9 seconds is een platform voor bijzondere en aparte wijnen. Dat zijn niet per se de duurste, want ook op een lager prijsniveau zijn excellente flessen met een bijzonder verhaal te koop. De titel staat voor een bepaalde kwaliteit van afdronk van een wijn. Met 9 seconden afdronk is een wijn in de theorie lang van afdronk. En terwijl elke goede proever op dat moment concludeert dat hij met een interessante wijn te maken heeft, stopt hier de theorie. Latere fases bestaan gewoonweg niet na 9 seconden. Het perfecte moment waarop wijn zijn intrinsieke, unieke waarde toont, ligt echter verder weg, vaak enkele uren, soms wel tot twee dagen. Dan is het een beleving om hem te proeven en om er over te schrijven…

Importeurs: De Wijntherapeut, Ermelo, 0341-556409, www.dewijntherapeut.nl, Pieksman Wijnimport, Amsterdam, 020-6458232, pieksman.nl

Achtergrond
Peter Jakob Kühn, door Gault&Millau Duitsland verkozen tot Wijnmaker van het Jaar 2016, vertegenwoordigt de 11e generatie binnen de familie die zich al sinds 1786 met wijnbouw bezighoudt. Het bedrijf in Oestrich-Winkel, niet ver van Mainz, beschikt over 20 hectare aan wijngaarden, waaronder percelen in drie Grosse Lagen (Oestricher Lenchen, Mittelheim Sankt Nikolaus en Oestricher Doosberg) en twee Erste Lagen (Hallgartener Hendelberg en Oestricher Klosterberg); sinds 2001 is het wijngoed angesloten bij de VDP.
De Hallgartener Hendelberg ligt op een hoogte van 250-300 meter, met een zuid-zuidwestelijke oriëntatie en een devonschieferbodem. De hellingsgraad loopt uiteen van 20 tot 40% in de richting van het bosrijke Taunusgebergte, dat voor een koeler microklimaat zorgt. Hierdoor begint en eindigt de vegetatiecyclus van de druivenstokken hier wat later, en behouden de druiven een uitstekende zuurgraad.
Onder leiding van Peter Jakob en Angela Kühn heeft het wijngoed de afgelopen decennia kwalitatief een grote sprong voorwaarts gemaakt. En niet zo lang geleden heeft hun zoon Peter Bernhard de dagelijkse leiding overgenomen. Sinds 2004 beschikken ze over het Demetercertificaat en worden de wijngaarden biodynamisch bewerkt, o.a. met gebruik van koeienmest nauwkeurig gedoseerde compostpreparaties, en ‘kruidenthee’ van paardenstaart, brandnetel en kamille ter versterking van de wijnstok. Via deze methoden hebben ze het wijngoed leren beschouwen als een levend organisme, dat verbonden is met de seizoenen en de kosmos. Als wijnbouwer kun je slechts in geringe mate invloed uitoefenen zodra er sprake is van een harmonieus ecosysteem waarbij de wijnstokken opgroeien in een gezonde omgeving vol biodiversiteit.
De wijnen worden op een klassieke, maar precieze, ‘hands-off’-methode geproduceerd, via een selectieve, grotendeels handmatige oogst, spontane gisting en indien die optreedt een, eveneens spontane, malolactische gisting.
De wijnen worden opgevoed in grote eiken vaten, waarbij de hoger gekwalificeerde wijnen tussen de één (Erste Lage) en drie jaar (‘PJK.Unikat’ Landgeflecht – een uniek monopole-perceel grenzend aan de Grosse Lage Doosberg) rijpen sur lie. De wijnen worden niet gefilterd voor de botteling. Ruim tweederde van de productie betreft droge wijnen, daarnaast maakt Kühn ook zeer succesvolle edelzoete wijnen.
Proefnotities
Eerste indrukken

Diep citroengele kleur, rijpe geur, aromatisch en rijk, bijna stuivend, heel opvallend, vullend, licht vettige ondertoon. Schoon van smaak en vanaf de aanzet strak door knappe zuurgraad, intens, geconcentreerd, duidelijke rieslingtonen wijn met veel spanning en zeer veel lengte, fruitig in geur en smaak tot en met de afdronk.

Na 4 uur

In de geur is weinig veranderd, het stuivende is er een beetje vanaf. De smaak is iets ronder en malser geworden, maar verder geldt nog altijd dezelfde omschrijving als hierboven. Imposant en krachtig smaakpalet.

Na decanteren

De wijn komt meer tot leven en krijgt meer diepgang, vooral in de geur, maar ook de smaak heeft veel baat bij beluchting. Geur en smaak krijgen meer scherpte en lengte. Het totaalplaatje wordt nog interessanter en de wijn wordt nu absoluut een gastronomisch paradepaardje. Felle wijn waarbij de zuren nog altijd scherpte aanbrengen.

Na 6 uur

Mooie geurwaaier, geur en smaak zijn nog meer naar elkaar toe gekropen. Opvallend hoge zuren in de aanzet, nu wat minder vulling daaromheen. De smaak is wel zeer sappig gebleven, waardoor mineralen en fraîcheur meer los komen in het totaalplaatje. Schoon met mooi ‘groen’ fruit.
Dijk van een wijn die heel lang in goede conditie blijft. Fruit en zuren blijven mooi intact en de wijn behoudt een aangename levendigheid.

Technische gegevens
Totale oppervlakte wijngoed: 20 hectare.
VDP.Erste Lagen: Hallgartener Hendelberg, Oestricher Klosterberg.
VDP.Grosse Lagen: Oestricher Lenchen, Mittelheim Sankt Nikolaus, Oestricher Doosberg.
Jaarlijkse productie: 120.000 flessen.
Aanplant: 95% riesling, 5% spätburgunder.
VD.Erste Lage Hendelberg: totaal 29,87 ha, gelegen op een hoogte van 250-300 m, hellingsgraad uiteenlopend van 20% tot 40% in de richting van het Taunusgebergte, devonschiefer-bodem.
Vinificatie: 6-10 uur zachte persing, spontane gisting na 7-14 dagen, eventueel gevolgd door spontane malolactische gisting
Opvoeding: circa 12 maanden in eiken vaten van 600 liter (Rheingauer Halbstück).

Peter Jakob en Peter Bernhard Kühn (foto’s Andreas Durst)