Ivan Enjingi

Ivan Enjingi

Je allerbeste wijn niet op de markt brengen, maar bewaren voor jezelf en je vrienden. Het is tekenend voor het eigenwijze karakter van de inmiddels 80-jarige Ivan Enjingi.
proefnotities Jan van Lissum
Koloman Enjingi was de eerste in de familie die wijnstokken plantte, in 1890. De wijngaard lag op een helling van de berg Krndija, bij het dorpje Hrnjevac in het oosten van het bosrijke Slavonië. De oogst was de eerste jaren voor eigen gebruik en ging later, tijdens het communistische bewind van Tito, naar de staatscoöperatie. Ivan Enjingi, achterkleinzoon van Koloman, kreeg eind jaren vijftig het beheer over de familiewijngaard en koos voor een ambitieuzere aanpak. Hij begon in 1972 op kleine schaal zelf wijn te bottelen en slaagde erin om de kwaliteit zodanig op te schroeven, dat een aantal vooraanstaande restaurants in Zagreb zijn wijn op de kaart zetten.
In 1980 werd de regel van maximaal 10 hectare privébezit afgeschaft en Ivan maakte daar direct gebruik van door het familiedomein uit te breiden. Niet met vlakke wijngaarden op een rijke ondergrond die veel opbrachten, maar juist met steile percelen die vaak niet eerder voor wijnbouw gebruikt waren. Ze waren goedkoper omdat ze lastiger te onderhouden waren, maar wat belangrijker was: ze leverden druiven van veel betere kwaliteit op.
Enjingi winery

Enjingi winery

Terroirexpressie

Sinds 1991 werkt hij geheel biologisch, geen kunstmest of bestrijdingsmiddelen en zo weinig mogelijk manipulatie bij de vinificatie.
Het wijngaardbezit groeide in de loop der jaren aan tot circa 60 hectare, waarmee Enjingi de grootste zelfstandige wijnbouwer van het land is. De wijngaarden liggen op de zuidelijke hellingen van de berg Krndija en zijn gemiddeld 15 jaar oud; de oudste stokken zijn meer dan 35 jaar oud. De bodemsamenstelling is divers en loopt uiteen van zanderige leemgrond tot een zeer rotsachtige bodem met vulkanische ondergrond. Het klimaat is hier continentaal met hete zomers, zeer koude winters, ruim voldoende zon en neerslag. De lage opbrengsten zorgen voor wijnen met veel aromatische diepgang en een duidelijke, mineralige terroirexpressie. Ook de allerjongste wijngaarden dragen daaraan bij, dank zij het feit dat ze door een zeer dichte beplanting (8500 stokken per hectare) kleine druiven met veel concentratie voortbrengen.

Doorbraak

Zijn internationale doorbraak kwam min of meer toevallig tot stand. In de jaren negentig had hij stukje bij beetje een hoger gelegen wijngaard (385 m boven zeeniveau) in handen gekregen, die hij vervolgens deels had afgegraven, bedekt had met een dunne laag humus en beplant met graševina, riesling, gewürztraminer, sauvignon blanc en pinot gris. Het eerste oogstjaar, 1998, leverde niet genoeg druiven op om vijf verschillende monocepagewijnen te maken. Daarom mengde hij de wijnen in een grote tank. Toen hij de assemblage voor het eerst proefde, wilde hij de wijn eigenlijk weggooien, maar hij besloot hem toch in de kelder te laten staan. Bij volgende proefmonsters bleek dat de wijn zich langzaam ontwikkelde tot een wonderbaarlijk mooie cuvée. Zes jaar later werd de Venje 1998 door Decanter onderscheiden met de titel Beste Witte Wijn onder de £ 10 – Enjingi was de eerste Kroatische wijnmaker die een dergelijke internationale onderscheiding ten deel viel. Het betekende niet alleen voor hemzelf een definitieve kentering in zijn carrière, maar het gaf het aanzien van de Kroatische wijnbouw in zijn algemeenheid een belangrijke boost. In 2004 was hij te gast bij de tweede editie van Wine Professional.

Wijngaarden van Enjingi
Enjingi kelder

In de kelders

De Venje-cuvées – er bestaat tegenwoordig ook een rode, van zweigelt, pinot noir, blaufränkisch, merlot en cabernet sauvignon – groeiden uit tot zijn, overigens zeer goed betaalbare, topcuvées. Ze worden alleen geproduceerd indien de oogst van de allerhoogste kwaliteit is. Soms besluit Enjingi om een Venje niet of slechts mondjesmaat op de markt te brengen: de allermooiste wijnen, bijvoorbeeld de Venje 2006, deelt hij liever samen met zijn vrienden.

Potentieel

De wijnen van Enjingi staat bekend om hun complexiteit, grote bewaarpotentieel en gastronomische inzetbaarheid. Ze combineren rijpe fruitaroma’s met frisse zuren en mineralige impressies. Het karakter van de wijnen is behalve aan de klimatologische omstandigheden, de bodem en de biologische teelt ook te danken aan de manier waarop ze tot stand komen. Bepalend daarbij zijn: het gebruik van natuurlijke gisten uit de eigen wijngaard, laat tot zeer laat oogsten en een lange opvoeding. Na de fermentatie op rvs rijpen de witte wijnen tot een jaar in foeders van Slavonisch eiken en vervolgens zo’n vijf jaar in de fles. De rode Venje rijpt 18 maanden op barrique en daarna een aantal jaar in de fles.

The Taste of Croatia, Amsterdam, 06-14044752

Bijelo Venje
Proefnotities
Op volgorde van proeven

8

Graševina, Enjingi, Kutjevo, Kroatië 2002
Graševina; goudgeel uiterlijk, rijp, rijke aroma’s in geur en smaak, bijna wulps, subtiele impressies van pétrol en truffel, vullende smaak, mooie zuren, veel abrikoos, rond, intens, mals, veel diepgang en lengte, levendig

8

Bijelo Venje, Enjingi, Kutjevo, Kroatië 1998
Graševina, pinot gris, riesling, gewürztraminer, sauvignon blanc, gisting op rvs bij 16-17 graden, minimaal 1 jaar rijping in foeders van nieuw Slavonisch eiken gevolgd door minimaal 5 jaar op fles; goudgeel uiterlijk, fractie meer diepgang, duidelijk meer ontwikkeld, het frisse is ervan af, abrikozenfruit blijft, ook meer vettigheid, intense truffelaroma’s in geur en smaak, jodium, karamel/hopjes, minder finesse, frisheid en ronding in de smaak, wat stroef en korter, loopt niet automatisch door. Deze wijn stond aan de wieg van Enjingi’s internationale doorbraak, dankzij de Decanter Award.

8,5

Bijelo Venje, Enjingi, Kutjevo, Kroatië 2002
Graševina, pinot gris, riesling, gewürztraminer, sauvignon blanc; malser, rijp, mooie ziltigheid/jodiumtoets in geur en smaak, loepzuiver, fijne zuurgraad, elegant en verfijnd, rijk aromatisch palet, geraffineerd van samenstelling, mooier dan de graševina van dit jaar

8-

Bijelo Venje, Enjingi, Kutjevo, Kroatië 2003
Graševina, pinot gris, riesling, gewürztraminer, sauvignon blanc; een fractie minder diep van kleur, minder intense geur, eerder wat neutraler, gradatie meer zoet, soms pikant, meer traminer, honing, er gebeurt veel in het glas, minder open, meer opeengepakt, minder geschakeerd (14,7%)

8,5

Bijelo Venje, Enjingi, Kutjevo, Kroatië 2004
Graševina, pinot gris, riesling, gewürztraminer, sauvignon blanc; lichte van kleur, vrij gesloten geur, meer exotische tonen, ananas, mooie zuren die het geheel omkaderen, veel fraîcheur, doordrinkbaar, traminer is minder aanwezig (13,9%)

9

Bijelo Venje, Enjingi, Kutjevo, Kroatië 2007
Graševina, pinot gris, riesling, gewürztraminer, sauvignon blanc; fraai citroengeel, fijne vanilletoets, opvallende crèmigheid, zeer mooie blend, geraffineerd, stijlvol, prachtige zuurgraad geeft lengte (14,6%)

8

Bijelo Venje, Enjingi, Kutjevo, Kroatië 2008
Graševina, pinot gris, riesling, gewürztraminer, sauvignon blanc; mooie volle kleur goudgeel, eerder wulpse aroma’s, mooie vanilletoets, volle ananas, hoge zuren, veel bitters, kracht en diepgang, alcoholisch, mist wat finesse (14,7%) € 16,95

9,5

Bijelo Venje, Enjingi, Kutjevo, Kroatië 2010
Graševina, pinot gris, riesling, gewürztraminer, sauvignon blanc; impressie van witte truffel, fijn van snit maar nog gesloten, subtiele vanilletoon, meer fraîcheur, duidelijke invloed van riesling (pétrol), ragfijn, perfect houtgebruik, veel lengte (14,5%)

9

Bijelo Venje, Enjingi, Kutjevo, Kroatië 2006
Graševina, pinot gris, riesling, gewürztraminer, sauvignon blanc, topjaar, niet op de markt gebracht, alle wijnen van auslese-kwaliteit; nog altijd intens gele kleur, licht gesloten, volle geur, licht vettig, nog altijd jeugdig, associatie met crème brûlée, prachtig samengesteld, geraffineerd (15,8%)

8,5

Traminac Mirisavi, Enjingi, Kutjevo, Kroatië 2004
Gewürztraminer, halfzoet; versmolten gewürztraminer, parfumé, intens, vullend en aromatisch in geur en smaak, alcohol goed opgenomen, veel rijping, nog altijd mooi, veel lengte (17,9%)