Domaine Charles Joguet, Chinon

Anne Charlotte Genet is snel klaar met de vraag over de populaire natuurlijke wijnen. ‘Ik denk niet dat het werkt, gauw een paar druiven in een tank gooien en afwachten maar.’
tekst Louis Janssen, proefnotities Jan van Lissum

‘Het verhaal over sulfietgebruik heeft er weinig mee te maken, maar overal wordt het verteld als motivatie. Wij zijn bezig met het herstel van de natuurlijke balans in onze wijngaarden, door bijvoorbeeld de originele beplantingsmethodes te introduceren. Uiteindelijk draait het op ons domein om het minimaliseren van de menselijke maat. Daar hebben we veel meer vertrouwen in.’

‘Ergens tussen wijngaard en wijnmaker ontstaat die mooie wijn’

Samen met haar importeur Okhuysen gaf ze een bijzonder geslaagde en drukbezochte proeverij van haar wijnen van het domein Charles Joguet uit Chinon. Voor de kenners betekende dat een bevestiging van de kwaliteiten van de diverse cuvées, voor veel anderen was het een eyeopener. Zelf was ze onder de indruk van het serieuze gehalte en niveau van de deelnemers. ‘Het is fijn als de mensen jouw uitdaging herkennen in de wijnen die ze proeven. Ik wil onder de allerbeste omstandigheden gewoon eerlijke en lekkere wijnen maken. Dat is het geheim, zo men wil. En genoeg respect tonen voor je wijnstokken en de diverse terroirs uiteraard. Of mijn wijnen een gevolg zijn van een generatiegebonden opvatting van het begrip terroir? Ik heb geen flauw idee. Het heeft denk ik meer te maken met je keuze voor het hout, de sappigheid, de kwaliteit van je fruit, oogstjaar, de opvoeding, etc. We maken tien verschillende wijnen en ze hebben allemaal een eigen identiteit. Je proeft die in elk jaar terug. Ergens tussen wijngaard en wijnmaker ontstaat die mooie wijn, maar ik kan het proces niet exact becommentariëren.’

‘Ik wil onder de allerbeste omstandigheden gewoon eerlijke en lekkere wijnen maken. Dat is het geheim, zo men wil.’

Authentieke cabernet franc

Het was Charles Joguet, kunstschilder, die het domein in 1957 oprichtte in Sazilly, een gehuchtje oostelijk van Chinon op de linkeroever van de Vienne. Het klinkt tegenwoordig onbegrijpelijk, maar hij was destijds een van de eerste wijnboeren in Chinon die overgingen tot het apart vinifiëren en bottelen van de diverse wijngaardpercelen waarover ze beschikten.In Bourgogne deden ze dat al eeuwenlang. Hij durfde het ook aan om in 1982 onder begeleiding en toezicht van het INRA (nationaal en kritisch agrarisch onderzoeksbureau) een hectare cabernet franc zonder Amerikaanse onderstok aan te planten. Was hij dan niet bang voor phylloxera? Vast en zeker, maar de mogelijkheid om cabernet franc in de authentieke versie te telen en te proeven, won het van de vrees. Deze Les Varennes du Grand Clos Franc de Pied wordt overigens alleen in bijzondere jaren gemaakt, met een rendement van 30 hl/ha.

Jacques Genet neemt in 1985 de helft van alle bezittingen en voorraden over, maar Charles Joguet houdt de eindverantwoordelijkheid voor de wijnkwaliteit.
Na zijn vertrek in 1997 wordt alles anders. Joguet gaat verder als schilder, Genet breidt het domein uit tot de huidige 36 hectare met cabernet franc en drie met chenin blanc (een touraine). In 2006 volgt de nieuwe generatie hem op: Anne Charlotte Genet treedt in zijn voetsporen en als opvolger van wijnmaker Luc Conte wordt Kevin Fontaine aangesteld. In 2010 kiest Anne Charlotte voor de commerciële kant van het bedrijf, terwijl haar vader op de achtergrond zijn invloed blijft uitoefenen.

Terroir biedt evenwicht en zekerheid

Elke wijnmaker heeft een voorkeur voor een bepaalde wijn, eentje die precies laat zien wat zijn ambities, filosofieën en ideeën zijn. Zo ook Anne Charlotte Genet. Ze kiest op dit moment voor de Les Varennes du Grand Clos 2012, een van haar rode chinons. ‘Mijn ambitie is pure wijnen maken die een afspiegeling zijn van bodem en druivenras. De perfecte wijn bestaat natuurlijk niet, maar in mijn perspectief komt de Grand Clos 2012 een heel eind in de buurt. Het is een leuke wijn, met puurheid, fijne tannines en een grote terroirexpressie. Ik schat dat je hem zeker tot 2025 kunt drinken. Ik verbaas me trouwens vaak over de eigenaardigheden van een terroir. Bijna elke jaargang krijgt een bepaald eigen kenmerk mee, zonder dat je er invloed op kunt hebben. Dat is verrassend en een bewijs dat je het mysterie nooit helemaal kunt doorgronden. Zo speelt terroir altijd een rol in de zuurgraad van de uiteindelijke wijn, maar hoe precies en waarom wisselt die per oogstjaar? We weten veel, maar hebben nog lang niet alle geheimen ontrafeld. Een voorbeeld. De extreme hittegolf in de eerste helft van 2003 veroorzaakte nauwelijks een overdaad aan suikers. De rijpheid van de druiven was uiteraard anders, maar ik vond het hoogst verbazingwekkend dat de wijnen toch voldoende evenwicht kregen. Was het de bescherming van het terroir, de cabernet franc, iets anders? Terroir blijkt op een bepaald manier evenwicht en zekerheid te kunnen bieden onder zeer schommelende omstandigheden.Tegen één kwestie is geen enkel terroir bestand, en dat frustreert telkens opnieuw. Je werkt een jaar snoeihard om een mooie wijn te maken, en dan vriest of hagelt het op het verkeerde moment. Je ziet dan voor je ogen de oogst mislukken. Dat zijn wrede momenten.’

Biodiversiteit

Terroir moet je verzorgen en stimuleren, zo blijkt ook bij Charles Joguet. De ene boer kiest voor een strikte biologisch-dynamische aanpak, Joguet doet het weer anders. Zo gebruiken ze sinds 2008 geen onkruidverdelgers meer. ‘We zien het resultaat en dat stemt tevreden. De eenzijdige vegetatie heeft plaatsgemaakt voor de oorspronkelijke. Je merkt bovendien dat daardoor de aromatische kenmerken van elk terroir toenemen. Verder kweken we eigen stekken van onze beste druivenstokken uit de Clos de la Dioterie en de Clos du Chêne Vert.’
Dat duurzaamheid en ecologie ook een rol spelen, blijkt uit de gehanteerde principes van het integrated pest management in de wijngaarden: niet al het ongedierte vormt een (onmiddellijk) gevaar voor de ontwikkeling van de wijnstokken en druiven. De biodiversiteit vaart er wel bij. Anne-Charlotte: ‘Het past binnen ons streven naar het herstel van de natuurlijke balans. De natuur is krachtiger dan de mens. Uiteindelijk willen we de menselijke maat minimaliseren. Over 10 jaar zijn we weer een heel stuk verder met die aanpak. Tegen die tijd zijn ook de cuverie en fermentatieruimte vernieuwd.’

Charles Joguet produceert per jaar gemiddeld 120.000 flessen: rosé chinon, droge en lichtzoete chenin blanc met appellatie Touraine en 7 rode chinons.

Wijnkoperij Okhuysen, Haarlem, 023-5312240, www.okhuysen.nl