Bordeaux 2024: wordt dit een Bordeauxjaar om uit een Bourgogneglas te drinken?

De weersomstandigheden waren ongunstig voor de wijnstok, maar wél gunstig voor allerlei wijngaardziekten, met name meeldauw, maar ook hadden veel bezittingen last van coulure en millerandage. De regenachtige maand juni resulteerde in een lastige vegetatieve groei. Op veel kastelen waren de wijngaardteams in opperste staat van paraatheid en wisten ze in veel gevallen grotere ellende te voorkomen. Hierdoor verliep -met name op de beste percelen- de bloei bepaald niet slecht, weer andere percelen hadden het erg lastig met grote onregelmatigheid in de bloei. De vruchtzetting verliep over het algemeen ‘stroef’ en het werken in de wijngaard werd met name gehinderd door de overvloedige hoeveelheid vocht, waardoor lastig met landbouwmachines in de wijngaard kon worden gewerkt. Op momenten werd er ook 7 op 7 dagen gewerkt op bepaalde kastelen.

De véraison (het veranderen van kleur van de rode druiven) duurde lang en begon laat door de grote waterreserves in de wijngaarden. De rijping begon op stoom te komen eind augustus, maar feitelijk begon toen de herfst al zijn intrede te doen.

Met name tijdens de warme zomer hadden in het verleden veel wijnstokken last van waterstress en dat was in 2024 nu eens niet het geval. Door de overvloedige regenval tijdens de winter tot en met juni was het grondwaterniveau stukken hoger dan de jaren hiervoor. De minder hete dagen en relatief koele nachten droegen bij aan de aromatische ontwikkeling van zowel witte als rode druiven.

Omdat er tijdens de oogst meerdere stormen over Bordeaux trokken (van september tot en met oktober) was het zaaks het plukken zorgvuldig te plannen. Een stevige periode met buien passeerde Bordeaux vanaf de 20e september. Positief waren de koele nachten en met regelmaat veel wind, waardoor de natte druiven op natuurlijke wijze werden gedroogd. Dit was bij uitstek het jaar om perceel voor perceel te oogsten op het moment van optimale rijpheid. In algemene zin is 2024 dus een jaar van frisse, fruit gedreven wijnen waarbij de witte meer opvallen dan de rode. Maar dat wil natuurlijk niet zeggen dat er geen geslaagde rode wijnen zijn gemaakt, meestal op de beste terroirs. De wijnen van 2024 passen meer in een Bourgogneglas dan in een Bordeauxglas.

Opbrengst

Het is door twee factoren een minder grote opbrengst (ik beperk mij nu alleen tot Bordeaux). Uiteraard zorgde het weer voor minder wijn: de opbrengstcijfers laten een terugval van ongeveer 15% zien. Maar sowieso zal de opbrengst in Bordeaux minder zijn door het aanmoedigingsbeleid om wijngaarden te rooien en een andere bestemming te geven. Dat waren uiteraard niet de wijngaarden op 1e kwaliteit grond, maar wijngaarden die werden aangeplant hoewel zij eigenlijk vanaf de start al beter tot een golfbaan of camping hadden kunnen worden gemaakt. Inmiddels zijn er al duizenden hectaren ontdaan van hun wijnstokken, met de afspraak dat die er in de toekomst nooit meer zullen worden aangeplant.

Techniek

De technische kennis van de wijnmakers is weer gestegen. In veel wijngaarden worden satellietbeelden actief ingezet om exact te bepalen hoe de wijngaarden erbij staan. De gigantisch veel geld kostende optische selectietafels kunnen naar het recyclebedrijf, want het is gebleken dat ze maar beperkt waardevol zijn. De nu op grote schaal toegepaste laatste-druifselectie is een doodsimpele. Men neemt een groot bassin, vult dit met water waarin suiker is opgelost dat exact overeenkomt met het gewicht van een rijpe druif met een potentieel alcoholpercentage van wat men zoekt, meestal tussen de 12% en 13%. Vervolgens stort men de ontsteelde druiven in het bassin, de rijpe druiven zinken, de prachtig ogende, maar toch niet geheel rijpe blijven drijven. Die worden afgevoerd om tot blanke alcohol te worden verwerkt, de rijpe druiven mogen door.

Marktsituatie

De bodem lijkt uit de markt te zijn gevallen. De exorbitante prijzen die de geldgrage kastelen vroegen waren de aanleiding, de kasteeleigenaren (met name die eigenaren uit de financiële wereld) worden nu even met harde hand terechtgewezen. Bordeauxklanten zijn wel goed, maar niet gek. De kasteeleigenaren hebben bovendien alle toekomstige ‘winst’ naar zich toegetrokken, zodat het geen of weinig nut heeft om nog en primeur te kopen. Vroeger zat er een duidelijk verschil tussen de 1er tranche en de latere tranches: kocht je tijdig in, dan betaalde je de beste prijs. Nu is dat weggegumd. Vervolgens zitten de handelaren in Bordeaux met gigantische voorraden onverkochte, maar wel betaalde (aan de producenten) wijn van grote namen, bovendien uit opperbeste jaren. Die handelaren rest nu niets anders dan de wijnen te dumpen tegen prijzen die zelfs onder de toenmalige primeurprijzen liggen. De prijsopbouw is (globaal) 3% voor de verplichte wijnmakelaar, 22% voor de verplichte handelaar en 5 tot 8% voor de importeur. Met name laatstgenoemde categorie stopt nu en masse met grote Bordeaux omdat simpelweg de marge te laag is. Hier en daar werd ik naar de mening van de handel gevraagd en ik zag niet per se afwijzende reacties om mijn betoog dat de kastelen in de toekomst rechtstreeks zullen moeten gaan om de marktsituatie steviger in de hand te houden. Dit voorspelde ik al 30 jaar geleden, toen (als voorbeeld) Lafite Rothschild exact wilde weten WIE er kwam proeven; tot dan toe werd dat niet gevraagd. Wellicht gebruiken ze nu die info voor een klantenbestand? Ik zie de toekomst van de Bordeaux-negociants dus niet rooskleurig in.

Pers

Mijn gevoel zegt dat interesse van de zijde van de internationale schrijvende pers historisch laag is. Alle persruimten bij de kasteelbezoeken bleken ongebruikt.

(Inter)nationale handel

Ook bij de handel staat Bordeaux er dus slecht voor. De interesse taant steeds verder en wat de kasteelmedewerkers ook mogen zeggen, het was er wel degelijk véél rustiger dan ooit. In 2022, een zéér groot jaar, had bijvoorbeeld Pichon-Lalande een grote proefruimte verdeeld over twee etages. Deze puilde uit en als je niet op tijd kwam moest je wachten tot er een plekje vrij kwam. Dit jaar kwamen wij 13 minuten te laat, maar het maakte ze niets uit want wij waren de enigen die er op dat moment kwamen proeven!

Wéér geen punten

Zoals altijd weiger ik punten uit te delen. Ik vind dat onvolwassen journalistiek, én welhaast een belediging voor de wijnproducenten, want het is midden april slechts een momentopname. Een punt geven staat gelijk aan het geven van een vwo-eindexamencijfer aan een kind dat nu 7 maanden oud is, kolder natuurlijk. Ik beschrijf de wijnen vanuit de wetenschap dat zij er volgend jaar april geheel anders uit kunnen zien.

Mijn complete verslag geeft meer informatie op châteauniveau, opgetekend tijdens tientallen châteaubezoeken midden tot eind april, alle Union des Grands Crus-proeverijen en talloze gelijke initiatieven.

Het complete verslag van de hand van Nico McGough is (gratis) op te vragen via k.vanlissum@thewinesite.nl